Knăm bi mjing ayŏng adei: Klei jăk siam dhar kreh anak Êđê
Chủ nhật, 00:00, 21/07/2024 VOV TAYNGUYEN VOV TAYNGUYEN
VOV4.Êđê-Mnuih Êđê hdĭp mda ti krĭng Lăn Dap Kngư mâo knhuah gru, hdră bhiăn lu jơr. Sa hlăm dŭm hdră bhiăn bi êdah klei đăo knang, ai tiê bi mguôp êpul êya ala ƀuôn jing klei mjĕ mjing ayŏng adei. Găn dŭm gưl hƀuê ênuk, hdră bhiăn anei ăt mâo mnuih Êđê mpŭ leh anăn djă pioh nanao.

“Ƀri gưl hruê anei, kâo mni lač jăk kơ Y Dao bi kral leh 3 thŭn; mni lač jăk kơ amĭ ama mâo ƀô̆ mta čiăng dlăng klei hmei bi mjing ayŏng adei. Mơ̆ng anei kơ anăp, hmei srăng mâo bruă klam hŏng gŏ sang, khăng êmuh hrăm klei suaih pral amĭ ama, čang hmăng amĭ ama hdĭp jăk.”

3 thŭn êlâo, ayŏng Y Dao leh anăn Y Nhim ti să Ea Tar, kdriêk Čư̆ M’Gar, čar Dak Lăk, bi kral leh mơ̆ng êlâo. Hlăm klei bi kral, diñu ƀuh thâo bi djŏ leh anăn čang hmăng bi mguôp jing ayŏng adei sa boh sang anăn mkŏ mjing klei bi mjĕ ayŏng adei, akâo kơ pô riu yang leh anăn mnuih ƀuôn sang dlăng.

" Kâo bi trông hŏng amĭ ama leh anăn amĭ ama kâo tŭ ư. Kâo hưn hŏng găp djuê riêng gah čiăng thâo hmei dua jing ayŏng adei mjing. Ama kâo mơak snăk kyua mâo thiăm anak êkei. Êdei anei tơdah ruă duam, mâo thiăm mnuih êmuh hrăm, bi đru.”

Ya klei Y Nhim lač jing 1 hlăm dŭm klei bhiăn hlăm knăm bi mjing ayŏng adei, sa klei jăk siam hlăm klei hdĭp anak Êđê. Hlue si Khua mduôn Y Thôn Niê, ti să Ea Tar, kdriêk Čư̆ M’Gar, snăn klei bi mjing ayŏng adei jăk siam snăk.

 

" Bi mjing ayŏng adei hlue si knhuah gru anak Êđê yuôm bhăn snăk, mjing leh snăn mơ̆ng anei kơ anăp jing ayŏng adei lă lar.”

 Hlue si klei bhiăn anak Êđê, klei bi mjing ayŏng adei hlăm ai tiê čŏng ngă, amâo pô mgô̆ ôh. Anăn jing klei bi mjing plah wah dua čô găp, ƀiădah ăt dưi jing klei bi mjing plah wah dŭm ƀuôn sang. Leh klei bi mjing, klei bi mguôp srăng kjăp hĭn, bi đru hlăm klei hdĭp mda. Boh nik, amâo djŏ knŏng ƀĭng găp ôh, ƀiădah wăh anak čô, ayŏng adei găp djuê srăng bi mguôp msĕ si sa boh sang, mjing klei bi hgŭm kjăp snăk.

Knăm bi mjing khăng dưi mkŏ mjing ti sang mơ̆ng 1 hlăm 2 čô bi mjing. Êlâo kơ mkŏ mjing, pô sang mprăp 10 čeh kpiê, 1 drei ŭn, 2 drei mnŭ, điŏ, braih leh anăn mnơ̆ng bi mƀăt. Phung dưi mjing srăng truh êlâo 5 mmông aguah dlăng pô sang čuh ŭn, mprăp mnơ̆ng ngă yang, kă čeh kpiê, djăt êa, koh hla mtei…Mnơ̆ng ngă yang amâo dưi kƀah ôh hlăm knăm bi mjing ayŏng adei jing kông, Kyua hŏng mnuih Êđê ti Lăn Dap Kngư, kông jing klei dhar kreh, jing klei hdĭp mngăt mguôp hŏng klei ngă yang asei hlăm klei hdĭp. Bruă yua kông jing mnơ̆ng bi msiam, jing mnơ̆ng bi klă hlăm knăm ngă yang, bi mjing, bi kuôl ung mô̆. Khua mduôn Y Ruk Ayun, să Ea Tar, kdriêk Čư̆ M’Gar brei thâo:

 

"Mbuh kông anăn čiăng kơ gŏ sang pô arăng ngă yang. Kông anăn amâo luč ôh. Tơdah luč hĕ, pô anăn srăng tuôm hŏng klei amâo jăk, amâo suaih pral. Kông anăn mâo ai tiê mơ̆ng 2 čô bi mguôp. Kông anei, tơdah arăng hiu kbưi, dlăng kông ăt ƀuh mngač, soh snăn mnuih hlăm gŏ sang ăt suaih pral. Tơdah kông anăn amâo lŏ mngač ôh, snăn gŏ sang amâo suaih, hlăm gŏ sang mâo klei amâo jăk”

 Tơdah grăp čô jŭm dar djăp ênŭp, ênai čing kwang hưn kơ knăm ngă yang mphŭn kčưm, phung mniê dưi brei dôk tĭng nah Dhŭng sang dlông, bi phung êkei dôk nah Dưr. Pô bi mjing dôk djiêu hlao êsei ngă yang leh anăn mnơ̆ng ngă yang čiăng kơ pô riu yang iêô yang. Ai êwa knăm anei mkŏ mjing yuôm bhăn, hơuh mđao.

 Leh klei ngă yang, phung dưi bi mjing srăng mâo găp djuê hlăm gŏ sang nao mbuh kông. Leh anăn, jih jang bi mnăm kpiê čeh mơak mñai. Boh nik, leh bi mjing leh, klei kăm jing grăp čô amâo dưi bi mneh msao, bi či, bi čăm ôh. Tơdah hlei pô ngă soh srăng đŭ 2-3 drei ŭn amâodah 1 drei kbao amâodah êmô. Ƀuh knăm bi mjing anei, Amai H’Duôn Niê ti să Ea Tar, kdriêk Čư̆ M’Gar brei thâo:

"Kâo ƀuh ktưn hưn snăk kơ knhuah dhar kreh djuê ana pô. Kâo čang hmăng, ênuk êdei srăng răng kriê klei jăk siam djuê ana Êđê.”

 Knăm bi mjing ayŏng adei mâo mnuih Êđê mpŭ, răng kriê leh anăn mtô kơ lu gưl ênuk ăt msĕ mơh klei bi hgŭm êpul êya ƀrư̆ hruê dưi mđĭ, jing boh kdrŭt kơ mnuih Êđê hrăm mbĭt găn klei dleh dlan, mkŏ mkra ƀuôn sang ƀrư̆ trei mđao, jăk siam.

VOV TAYNGUYEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC