Hluê klei hưn mŏng Phŭn bruă Dhar kreh – Mjuăt ktang asei mlei lehanăn Hiu čhưn ênguê, truh ară anei, mâo 51 sang dlăng hră gưl čả, 541 sang dlăng hră gưl kdriêk lehanăn giăm 2.200 sang dlăng hră gưl să ti dŭm alŭ wăl maoa mnuih djuê ƀiă hdĭp mda mâo hdruôm hră mblang dua klei blŭ, mnuih djuê ƀiă – klei yuăn. Boh nik, lu sang dlăng hră gĭr ba yua kdrăp mrâo čiăng kriê pioh hră m’ar hŏng klei blŭ mnuih djuê ƀiă, msĕ si: Sang dlăng hră Yên Bái ba yua kdrăp mrâo hŏng 100% hră m’ar klei blŭ mnuih djuê ƀiă; Sang dlăng hră čar Sơn La mâo êbeh 1.000 hdruôm hră hŏng klei Thái đưm, ba yua kdrăp mrâo êbeh 23.000 hră m’ar hŏng klei blŭ mnuih djuê ƀiă; Sang dlăng hră êngao knŭk kna kơ mnuih ƀuôn sang ti dŭm sang yơng Khmer mkăp hră m’ar hŏng klei blŭ mnuih djuê ƀiă kơ mnuih djuê ana Khmer ti dŭm čar, ƀuôn prŏng nah Dhŭng.

Ară anei, ti dŭm alŭ wăl, klei blŭ lehanăn boh hră mơ̆ng mnuih djuê ƀiă dưi tŭ yap khă snăn ka dưi bi lar, amâo djŏ ƀiă ôh mnuih djuê ƀiă ka mâo klei găl tui ksiêm boh hră amĭ kkiêng pô. Kyua anăn, bruă kriê pioh, mđĭ lar klei blŭ, boh hră mnuih djuê ƀiă amâo djŏ bruă jing mơ̆ng sa čô mnuih ôh, ƀiădah brei hgŭm kngan mơ̆ng kluôm yang ƀuôn. Kyua anăn, wưng êgao, lu alŭ wăl mâo leh hdră ngă tŭ dưn. Êdah kdlưn msĕ si čar Khánh Hòa pŏk leh adŭ mtô bi hriăm klei blŭ Raglei kơ phung knuă druh, mnuih mă bruă; čar Phú Thọ ăt mkŏ mjing hdră kriê pioh klei blŭ, boh hră mnuih djuê ƀiă hluê hdră mtô bi hriăm hŏng ênhiang mmuñ djuê ana, klei hlăp djuê ana amâo dah msĕ si čar Ninh Thuận mkŏ mjing hdră ksiêm dlăng, kđăm mkra hdruôm hră hŏng boh hră Čam, ba jao Thư tịch Čam đưm lehanăn mâo Anôk bruă kriê pioh ala čar II ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh mkra ba yua kdrăp mrâo.

Amai Bhling Thị Tuyền, ti să Cà Dy, kdriêk Nam Giang (čar Quảng Nam) jing mnuih djuê ana Ktu tuôm nao mjuăt bi hriăm bi mklă, mơ̆ng dŭm adŭ hriăm, mâo phung thơ̆ng kơ bruă, phung mă bruă kriê dlăng lehanăn phung mbruă mtô lehanăn ktrâo lač kơ klei blŭ, boh hră djuê ana pô. Klei anei klă sĭt mâo boh tŭ yuôm hlăm klei hdĭp mnuih ƀuôn sang: Nao hgŭm hlăm adŭ anei kâo m’ak lehanăn ktưn hưn êdi. Anei jing gưl tal êlâo kâo dưi nao hriăm hlăm adŭ tui ksiêm klei blŭ, boh hră djuê ana Ktu pô. Ăt msĕ hŏng lu mnuih ƀuôn sang ti să Cà Dy, kâo knŏng thâo blŭ amâo kral boh hră. Čang hmăng anei srăng jing wưng tui ksiêm êlam hĭn kơ boh hră Ktu lehanăn dhar kreh mnuih djuê ana ƀiă.

Mbĭt hŏng anăn, Phŭn bruă sang hră m’ar ăt maoa lu hdră msir čiăng pŏk mlar hnơ̆ng, mđĭ klei tŭ bruă mtô bi hriăm klei blŭ mnuih djuê ƀiă hlăm sang hră. Ară anei, kluôm ala mâo 6 klei blŭ mnuih djuê ƀiă mâo mtô bi hriăm hlăm sang hră, mâo: Êđê, Jarai, Bahnar, Čam lehanăn Khmer ti 21 čar, ƀuôn prŏng hlăm gưl dlông. Grăp thŭn, mâo hlăm brô 600 sang hră hŏng 4.500 adŭ hriăm lehanăn êbeh 110 êbâo čô hđeh dưi hriăm klei blŭ mnuih djuê ƀiă. Boh nik, Hdră bruă ala čar kñăm mđĭ kyar bruă duh mkra – ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă lehanăn krĭng čư̆ čhiăng wưng 2021 – 2030 srăng lŏ mâo mnuih mă bruă kriê pioh klei blŭ, boh hră mnuih djuê ƀiă.

Hluê Trần Mạnh Hùng, K’iăng khua knơ̆ng bruă Dhar kreh djuê ana (Phŭn bruă dhar kreh, mjuăt ktang asei mlei lehanăn hiu čhưn ênguê), ară anei, dŭm alŭ wăl hlăm kluôm ala pŏk leh adŭ bi hriăm kơ hdră kriê pioh klei blŭ, boh hră mnuih djuê ƀiă, hlăm anăn mâo phung khua mduôn, khua ƀuôn, mnuih mâo k’hưm hlăm êpul êya. Dŭm adŭ bi hriăm bruă kriê pioh klei blŭ, boh hră mnuih djuê ƀiă amâo djŏ jing bruă mâo boh tŭ yuôm kñăm mđĭ klei thâo săng mơ̆ng bruă sang čư̆ êa lehanăn mnuih ƀuôn sang kơ boh tŭ yuôm dhar kreh djuê ana mơ̆ng đưm hlăm mnuih djuê ƀiă, ƀiădah lŏ mkăp kơ klei hdĭp aguah tlam, đru mđĭ kyar bruă duh mkra – ala ƀuôn ti alŭ wăl: Bruă mkŏ mjing adŭ mjuăt bi hriăm jung hdră kriê pioh dhar kreh djuê ana hlăm kluôm ala hŏng dŭm alŭ wăl mâo mnuih djuê ƀiă hdĭp mda. Knơ̆ng bruă Dhar kreh Djuê ana čang hmăng anei srăng jing tur knơ̆ng pŏk mlar hdră bi hgŭm plah wah Gưl dlông hŏng alŭ wăl mâo mta kñăm si srăng ngă čiăng kriê pioh dhar kreh dŭm djuê ana hŏng hdră tŭ dưn.

Snăn, mơ̆ng dŭm klei gĭr hlăm bruă dhar kreh mjing leh klei găl čiăng klei blŭ, boh hră mnuih djuê ƀiă dưi ba yua lu hĭn, lar bra hĭn hlăm klei hdĭp yang ƀuôn, đru mguôp hluê ngă Hdră mtrŭn Gưl dlông 5 tal VIII kơ bruă mkŏ mkra lehanăn mđĭ kyar knhuah dhar kreh Việt Nam đĭ kyar, jiă knhuah dhar kreh djuê ana./.