Čiăng mprăp kơ knăm mdei msăn ƀri hrue mkŏ mjing lăn čar thŭn anei, hlăm dŭm hruê êgao anôk hiu čhưn ênguê Ƀuôn Akŏ Tam, ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt, čar Daklak mjhĭt m’uăt ênai čing čhar phung hđeh tông. Phung hđeh dôk hriăm tông, lŏ bi hdơr dŭm ênhiang tông pioh nao mdah ti dŭm anôk hiu čhưn ênguê hlăm dŭm hrue knăm mơak. Thái Quang Êban, ti ƀuôn Akŏ Tam, să Ea Tu, ƀuôn prŏng Buôn Ma Thuột, jing mnuih klam bruă mtô bi hriăm phung hđeh lŏ bi hdơr ênhiang tông čing, brei thâo:

           Kâo čiăng ba mtruh klei jăk mơak hŏng jih jang mnuih, boh nik hŏng phung hđeh, čiăng kơ jih jang mnuih ƀuh lehanăn hmư̆ ênhiang čing čhar, mơ̆ng čing knah, čing kram, čing arap, mâo klei bi kdŏ čhuang mơak mñai mơ̆ng phung hđeh ti ƀuôn Akŏ Tam.

Ywang Bing, mnuih M’Nông ti ƀuôn Lê, wăl krah Liên Sơn, kdriêk Lăk, čar Dak Lak mbĭt hŏng gŏ sang pŏk anôk čhĭ mnơ̆ng ƀơ̆ng huă Pao R’Lăm, klei Mnông pia jing mnơ̆ng ƀơ̆ng mâo mă ti krĭng anei. Pai R’Lăm ngă bruă êbeh 2 thŭn hŏng anei lehanăn jing anôk jak iêu lu phung tuê hiu čhưn ênguê hriê ƀơ̆ng dŭm mta mnơ̆ng jiă knhuah djuê ana Mnông. Tinei, phung tuê hiu čhưn ênguê dưi dlăng arăng tông čing čhar lehanăn blei dŭm mta mnơ̆ng pơ̆k mñam, hrĭ mñam mơ̆ng mnuih M’nông. Ywang Bing lač:

 “Mơ̆ng mlan 2 truh kơ mlan 9 srăng mâo lu tuê hiu čhưn. Gŏ sang kâo mprăp djăp ênŭm leh, msĕ si mnơ̆ng ƀơ̆ng, êa mnăm mkăp kơ tuê hiu čhưn. Dŭm mta mnơ̆ng djuê ana msĕ si mnơ̆ng pơ̆k mñam mkăp kơ tuê djă pioh. Hmei ăt mprăp tông čing čhar, hriăm kdŏ, mmuñ dŭm klei mmuñ djuê ana mơ̆ng đưm mkăp kơ phung tuê hiu čhưn tơdah čiăng. Grăp hdră mâo mprăp ênŭm leh tơdah tue hiu čhưn truh hŏng gŏ sang hmei”.

Kăp drông tue hlăm knăm 2/9, wưng leh êgao, 25 čô hlăm êpul tông čing să Quảng Khê, kdriêk Dak Glong, čar Dak Nông, hriăm mjuăt leh hlăm grăp hrue knhal jih hrue kăm. Amai H’Xanh, khua êpul hgŭm, brei thâo klei mjuăt hriăm nanao hlăm klei mdêč čing, hriăm kdŏ, muiñ ênhiang djuê ana mnuih Mnông ti Quảng Khê amâo mâo djŏ knŏng kriê pioh, mđĭ bi lar knhuah gru jăk siam djuê ana pô, ƀiădah lŏ mđĭ ênoh mâo ba wĭt hlăm grăp blư̆ drông tue hriê čhưn:

Kâo mtrŭt nanao phung ayŏng amai adei hlăm êpul gĭr hriăm mjuăt nanao, čiăng đăm wơr ôh ênhiang mdêč. Truh ti mmông čiăng hmư̆ ti ênhiang srăng tông, snăn phung ayŏng amai adei nao mtam raih sơăi, mmông anei mơh lŏ đru kơ ayŏng amai adei lŏ mâo prăk ba wĭt hĭn mơh”./.

Tĭng srăng jing anôk hiu čhưn hlăm knăm m’ak hruê mkŏ mjing ala čar 2/9 thŭn anei, anôk bruă djŏ tuôm lehanăn bruă sang čư̆ êa kdriêk Kon Plŏng, čar Kon Tum dôk mprăp djăp hdră čiăng drông tuê hiu čhưn truh ti Wăl hiu čhưn lăn mnga êa m’ak Măng đen. Hluê si Đặng Đình Toán, Khua adŭ bruă dhar kreh lehanăn hâo hưn kdriêk Kon Plŏng, tĭng hlăm grăp hruê m’ak srăng mâo dŭm êbâo čô tuê truh ti kdriêk. Mbĭt hŏng dŭm anôk hiu čhưn mâo jak iêu lu phung tuê truh msĕ si: drai êa Pa Sỹ, ênao êa Đăk Ke, čư̆ hngô Măng Đen, sang pla djam, ana boh kroh; ƀuôn hiu čhưn êpul êya Vi Rơ Ngheo… ƀri hruê mkŏ mjing ala čar 2/9 thŭn anei, kdriêk Kon Plŏng lŏ mkŏ mjing lu hdră mkăp kơ tue hiu čhưn ênguê. Đặng Đình Toán, brei thâo:

 “Hmei hlăk lehanăn dôk pŏk ngă dŭm bruă, klă klơ̆ng jing hdră kdŏ mmuñ jiă knhuah dhar kreh djuê ana ƀiă tinei mtam. Si tôhmô, hmei mkŏ mjing hdră tông čing čhar. Leh kơnăn kdrăp tông ayŭ djuê ana msĕ si tà vẩu, đĭng gông. Dŭm hdră anei mâo leh phung mbruă dưi Khua lăn čar mđup brei hluê ngă. Mkŏ mjing hdră mjuăt ktang asei mlei msĕ si trŭt hlâo, đĭ kwưng. Mbĭt hŏng hdră dhar kreh snăn, anôk bruă sang čư̆ êa dŭm să lŏ bi hgŭm hŏng Êpul hiu čhưn ênguê Măng Đen lehanăn dŭm anôk bruă duh mkra ti alŭ wăl mkŏ mjing anôk rang mdah lehanăn čhĭ mnơ̆ng dhơ̆ng jăk mơ̆ng kdriêk ti Wăl anôk dhar kreh Lăn dap kngư čiăng kơ phung tuê dưi thâo kơ mnơ̆ng dhơ̆ng jăk êdi mơ̆ng kdriêk Kon Plŏng”.

Kmăm mơak 2/9 mâo mdei lu hrue, Gia Lai jing leh anôk jăk kơ tue truh, čiăng hiu dlăng lăn mnga êa siam, nao hiu truh hlăm wăl hiu čhưn ênguê yang ƀuôn. Hŏng hrue mdei truh 4 hrue snăn, mnuih ƀuôn sang lehanăn phung tue mâo lu klei hrŏng ruah anôk hiu čhưn, truh ti čư̆ čhiăng Gia Lai. Dŭm anôk hing ang mâo msĕ si wăl tač bi hgŭm mguôp, war mnga Đồng Xanh, war mnga Diên Hồng ăt jing anôk jăk nanao hŏng tue hlăm čar lehanăn mơ̆ng êngao čar truh, tinăn mâo jing mrâo dưi iêo jak lu phung tue bi hgŭm, lông ngă. Êngao kơ dŭm anôk drei mrâo bi êdah lŏ mâo anôk hiu čhưn mkăn msĕ si čư̆ pui čư̆ Đang Ya, phŭn pui Ialy, Drai Mơr - ƀuôn rông kan hlăm ênao êa phŭn pui Sê San amâodah đang dliê knŭk kna mkuôm KonKaKinh… Amâodah dŭm anôk pioh mă rup siam, mâo dŭm anôk mnăm kphê jăk, jing anôk mâo lu phung tue bi ruah mơh tơdah truh hŏng ƀuôn prŏng čư̆ čhiăng anei hlăm dŭm hrue knăm mơak. Đinh A Ngưi, Khua knơ̆ng bruă hiu čhưn ênguê A Ngưi (ti să Kông Lơng Khơng, kdriêk Kbang) ăt mâo mkŏ mjing leh lu homestay pioh nkơ phung tue hiu čhưn ênguê:

 “Drông tue hiu čhưn ênguê ƀri hrue 02/9, A Ngưi hlăk dôk bi mdoh rơ̆k, bi mdoh alŭ wăl homestay, boh bi mdoh abăn mŭng. Tui si tĭng phung tue srăng truh hlăm brô mơ̆ng 50-100 čô mnuih. Wưng anei hmei mkŏ mjing klei atăt hiu tue nao čhưn hlăm drai, lông đuĕ hlăm kmrơ̆ng, lông tŭl mkra mnơ̆ng ƀơ̆ng, msĕ si čĭm ăm, brông čĭm mnŭ, lehanăn dŭm knhuah gru dhar kreh aê aduôn pô msĕ si tông čing, kdŏ čhuang, tăp mdiê, pơ̆k mñam, lehanăn mpăp djăp mta bruă leh ênŭm kăp drông tuê amâo mâo klei kƀah ôh”.                                         

Kkuh m’ak bi hdơr 78 thŭn Hrue krŭ kgŭ kdơ̆ng mlan 8 lehanăn Hruê mkŏ mjing ala čar 02/9 (1945 - 2023), Khua mduôn Đơng Gur Ha Lơng, ti thôn Đam Pao, să Dă Dơng, kdriêk Lâm Hà, čar Lâm Đồng hơ̆k kdơ̆k brei thâo, kyua mâo Đảng lehanăn Knŭk kna mđing kơ djăp mta bruă mbĭt hŏng ai tiê gĭr ktưn kpưn đĭ mơ̆ng mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn, klei hdĭp mnuih ƀuôn sang tinei trei mđao hĭn, djăp ênŭm hĭn leh. Boh nik, mơ̆ng hruê dưi dưn hdră mtrŭn lehanăn klei duh bi liê mơ̆ng hdră bruă ala čar kñăm, krĭng mnuih ƀuôn sang djuê ana ti Dă Dơ̆ng đĭ kyar kjăp. Hdră duh mkra đĭ hĭn, dŭm djuê ana mâo klei hgŭm mguôp kjăp hĭn, mnuih ƀuôn sang hrăm mbĭt mkŏ mkra ƀuôn êlan sang mdrŏng. Khua mduôn làng Đơng Gur Ha Lơng ktưn hưn, brei thâo:

 “Ti thôn Đam Pao hmei, mâo lu ayŏng adei mnuih djuê ƀiă hdĭp mda, msĕ si K’ho Čil, K’ho Sre, K’ho R’Yồng, mnuih Yuăn… ƀiădah mâo nanao klei sa ai, hgŭm mguôp bi đru mđĭ kyar ƀuôn sang jăk siam hĭn. Mnuih ƀuôn sang hgŭm kngan, ai tiê mkra êlan, êa yua, pui mtrang mngač, Kâo jing khua mduôn ăt mtrŭt mjhar mnuih ƀuôn sang bi hgŭm mguôp, gĭr mkŏ mkra hdră duh mkra ƀuôn sang, mâo klei bi mguôp mơ̆ng dŭm klei đăo hlăm ƀuôn msĕ si đăo khop, klei đăo mrâo mrang jăk lehanăn đăo yơng”.