Mnuih Sêdang ti čar Dak Lak djă pioh knhuah dhar kreh djuê ana
Chủ nhật, 00:00, 12/03/2023 VOV Tây Nguyên VOV Tây Nguyên
VOV4.Êđê- Êbeh 50 thŭn lui ƀuôn sang Kon Tum, hriê ti Dak Lak mkŏ mkra klei hdĭp mrâo, mnuih Sêdang ăt răng kriê dhar kreh djuê ana pô. Mơ̆ng kdrăp čŭt hơô truh kơ mnơ̆ng ƀơ̆ng jăk, mơ̆ng bruă ngă hŏng kngan truh kơ dhar kreh kdŏ mmuiñ ăt mâo mnuih Sêdang mđĭ lar leh anăn mđĭ kyar.

A Nuă, khua mduôn ƀuôn Ea Mao, să Ea Yiêng, kdriêk Krông Pač, čar Dak Lak lŏ wĭt bi hdơr, mâo hŏng anei 50 thŭn, kyua klei bi blah, mâo sa êpul mnuih djuê ana Sêdang đuê̆ mơ̆ng kdriêk Đăk Tô, čar Kon Tum nao dôk ti čar Dak Lak, hŏng boh taih êbeh 300km êlan dliê. Truh kơ ară mâo leh giăm 50 thŭn sua wĭt klei êngiê, Dak Lak jing ƀuôn sang tal 2 mơ̆ng mnuih Sêdang. Khua mduôn A Nuă yăl liê: Klei hdĭp mâo lu klei mlih, dŭm klei mĭn kơ sa ênuk bi mguôp hŏng čư̆ dliê, hŏng pưk hma amâo mâo dưi wơr ôh.

 “Hlăk dôk ti ƀuôn mphŭn hmei bi mguôp hŏng čư̆ dliê, grăp hruê nao kơ pưk hma, nâo hlăm dliê duah pĕ djam mtam, mâo lu mta msĕ si guôl hwiê, hla djam dliê…Klei tŭk knă ênuk anăn, kâo hdơr kreh yua đĭng đrao msĕ si gŏ ară anei, hlăm ênuk anăn, hmei knŏng kƀah hra đuč. Hlăm dŭm gŏ sang, tơdah amâo mâo hra srăng êbat jơ̆ng nao blei ti ala čar Lào amâodah ba bi mlih hŏng ŭn mñu, tơdah čiăng duah ana êa drao msĕ si ana sa nhân ăt nao ti Lao dih mơh mâo, kyua ƀuôn mphŭn bi knông hŏng ala čar Lào. Tŭk knă ênuk anăn lu jing yua đĭng đrao, hlăm dliê mâo lu mnơ̆ng bi mƀăt, djam bâo, boh mmih mâo čŏng mâo hlăm dliê, kyuanăn mnơ̆n ƀơ̆ng huă mơ̆ng mnuih Sêdang lu jơr kyua mâo yang adiê brei”.

Ti să Ea Yiêng, kdriêk Krông Pač, čar Dak Lak, ară anei mâo hlăm brô 1.360 gŏ sang, hlăm anăn mnuih djuê ana Sêdăng mâo 1.300 gŏ sang, hŏn hlăm brô 5.700 čô mnuih ƀuôn sang. Mnuih ƀuôn sang bi hdĭp jĕ giăm, bi mguôp hŏng dŭm djuê ana mkăn, hrăm mbĭt mkŏ mjing klei hdĭp mrâo. A Điêt, knuă druh dhar kreh să Ea Yiêng, kdriêk Krông Pač brei thâo, ênao kơ bruă mđĭ kyar klei hdĭp mda gŏ sang, mnuih Sêdăng ti nei ăt dôk djă pioh bruă pơ̆k mñam knhuah gru djuê ana.

 “Phung aduôn, amĭ, phung amai adei mniê hlăm ƀuôn anei ăt dôk djă pioh bruă pơ̆k mñam. Mñam ao, băn, mâo aduôn, mâo amĭ mtô kơ phung anak čô, kyuanăn phung anak čô ară anei ăt thâo bruă pơ̆k mñam. Čiăng mâo dŭm kdrăp čŭt hơô djuê ana, băn msăm brei kơ aduôn aê, amĭ ama, ayŏng amai adei pô. Hlăm dŭm hruê bi kuôl ung mô̆, hlâo ung mô mda srăng yua dŭm blah băn, m’iêng ao čiăng mđup brei kơ aduôn aê, kơ amĭ ama tĭng sang êkei, sang mniê hluê si klei bhiăn djuê ana”.

Ti să Ea H’Đĭng, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Dak Lak, mnuih djuê ana Sêdang ăt hdĭp ti nei êbeh 50 thŭn hŏng anei leh anăn ăt dôk djă pioh knhuah dhar kreh jăk siam djuê ana pô. Hlăm anăn, “Mơak mdiê mrâo” jing hruê knăm prŏng hĭn hlăm thŭn mơ̆ng mnuih djuê ana Sêdang ti ƀuôn Kon H’Hrĭng dưi mkŏ mjing hlăm hruê tết dương lịch. Pê Sương, khua mduôn ƀuôn H’Rĭng, să Ea H’Đĭng, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Dak Lak brei thâo: Knăm mơak mdiê mrâo dưi mkŏ mjing ti hruê tal êlâo hlăm thŭn mrâo, amâo djŏ knŏng brei kơ mnuih ƀuôn sang lŏ wĭt dlăng boh tŭ dưn mơ̆ng sa thŭn mă bruă, ƀiădah lŏ jing aruăt klei bi mguôp grăp čô hlăm êpul êya yang ƀuôn mnuih Sêdang, mtă mtăn kơ mnuih ƀuôn sang djă pioh leh anăn bi lar knhuah dhar kreh djuê ana pô.

“Grăp thŭn, ƀuôn hrĭng ăt mkŏ mjing knăm mơak mdiê mrâo, knăm anei čiăng lač jăk kơ yang đru leh anăn hơêč hmưi kơ mnuih ƀuôn sang klei suaih pral, sa thŭn angĭn hjan jăk, mâo lu boh mnga. Ară anei, amâo mâo brei luč lu hruê mmông leh anăn ngăn dŏ, hmei mlih srăng mkŏ mjing mbĭt, hrô kơ êlâo dih hrăm grăp gŏ sang leh anăn mơ̆ng hruê anei truh kơ hruê dih, ară anei kluôm ƀuôn srăng mkŏ mjing ti akŏ thŭn mrâo, gŏ sang mâo ŭn srăng čuh ŭn, mao mnŭ čuh mnŭ, jih jang mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn sang nao ti sang roong čiăng kwưh akâo leh anăn ngă klei tông čĭng, kdŏ čhuang”.

Y Mang – K’iăng khua kiă kriê adŭ bruă klei mrâo leh anăn hâo hưn kdriêk Čư̆ Mgar, čar Dak Lak brei thâo: Ƀuôn H’Rĭng, să Ea H’Đĭng jing anôk hdĭp mda mơ̆ng mnuih Sêdang. Mnuih ƀuôn sang tinei ăt dôk djă pioh knhuah dhar kreh djuê ana pô. Tinei dôk mâo 50 čô thâo tông čing, hlăm anăn mâo êbeh 30 čô dôk mda, 10 čô pơ̆k mñam, êpul kdŏ mâo 10 čô leh anăn 1 sa thâo mbruă kơ ênai čing. Hlăm ƀuôn dôk 4 kdrăp čĭng, hlăm anăn mâo sa kdrăp dôk ênŭm pioh yua hlăm dŭm knăm mơak, đa đa ăt hiu tông, êpul ba mbĭt 16 boh čing leh anăn hgơr. Êpul tông čĭng mơ̆ng ƀuôn Kon H’Rĭng kreh mâo dŭm gưl bruă, dhar bruă ruah brei nao bi lông, răng mdah ti lu alŭ wăl hlăm kluôm ala.

“Mnuih ƀuôn sang ti ƀuôn Kon H’Rĭng ăt dôk djă pioh lu knăm mơak, klei ngă yang pin êa…Grăp thŭn mkŏ mjing knăm mơak huă êsei mrâo ti hruê 1 mlan 1 dương lịch hŏng klei nao hgŭm mơ̆ng lu mnuih ƀuôn sang Sêdang hlăm ƀuôn leh anăn phung tuê hiu čhưn ênguê. Anei jing knăm mơak yuôm bhăn, kyuanăn ƀuôn sang djă pioh, hlăm să Ea H’Đĭng ară anei knŏng dôk mă ƀuôn anei dôk djă pioh, leh anăn kyua mâo klei uêñ mĭn mơ̆ng knŭk kna hlăm bruă kriê pioh leh anăn bi lar knhuah dhar kreh djuê ana, hluê anăn hmei lŏ dơ̆ng hâo hưn, mtrŭt mjhar mnuih ƀuôn sang lu hĭn čiăng thâo săng klă, kriê pioh leh anăn bi lar knhuah dhar kreh mơ̆ng ênuk aduôn aê.”

VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC