Siu H’An – Mniê Jarai nŭ kma hŏng klei yăl dliê đưm leh anăn klei mmuñ ênhiang
Chủ nhật, 00:00, 04/06/2023 VOV Tây Nguyên VOV Tây Nguyên
VOV4.Êđê- Hlăm klei hiu ksiêm dlăng kơ klei yăl dliê leh anăn ênhiang mmuiñ djuê ana Lăn Dap Kngư mrâo anei, êpul čih klei mrâo Sang mđung asăp blŭ Việt Nam - Anôk bruă dôk jưh ti Lăn Dap Kngư mâo lu klei jăk siam.

Wăt tơdah ênoh mnuih dưi yăl dliê leh anăn mmuiñ ênhiang djuê ana amâo lu ôh, ƀiădah klei mĭn kơ sa wăl hdĭp mda jăk siam ăt adôk hlăm ai tiê phung mda asei ti ƀuôn sang. Siu H’An – mniê Jrai khăp kơ klei yăl dliê đưm leh anăn ênhiang djuê ana.

Siu H’An k’kiêng leh anăn đĭ hriê kơ prŏng ti ƀuôn Kênh Met, să Ia Le, kdriêk Čư̆ Pưh, čar Gia Lai. Mơ̆ng dôk điêt dưi hmư̆ leh dŭm klei mmuñ ênhiang hlăm dŭm hruê amĭ ƀă nao hma. Truh kơ mmăt, Siu H’An lŏ dôk gŭ ti djiêu kpur pui, hmư aê yăl dliê klei đưm.

Dŭm klei yăl dliê đưm jing mnơ̆ng ba mbĭt mơ̆ng Siu H’An êjai nao hriăm ti sang hră gưl 3 knŭk kna rông ba rông ba hđeh sang hră mnuih djuê ƀiă kdriêk Čư̆ Sê, čar Gia Lai. Siu H’An lŏ wĭt hdơr êjai dôk hriăm ti sang hră, truh kơ mmăt, phung găp kreh bi dôk gŭ hmư̆ ñu yăl dliê klei đưm, wơr hĕ klei ênguôt kơ pưk sang. Dŭm klei yăl dliê Jarai kơ Dăm Giông, Êdam Drit, mniê Hbia…msĕ lŏ mkŏ thiăm ai ktang.

 “Klei yăl dliê Khan Dăm Giông yăl dliê kơ klei bi blah dŏng mtaih ala čar, đru kơ ƀuôn sang. Bi Êdam Drit yăl dliê kơ sa čô êkei ƀun, mnuih ƀuôn sang ñĕ đuê̆, hlei tuôm hlei dlao wač, leh kơnăn êdam Drit jing sa čô mdrŏng sah. Bi kơ klei yăl dliê khan Mniê Hbia yăl dliê kơ sa čô mniê jhat rup, leh anăn jing sa čô mniê siam”.

Siu H’An khăp yăl dliê kơ dŭm klei yăl dliê đưm mnuih Jarai. Hlăm anăn mâo klei yăl dliê kơ “Nô Nan” jing klei bi hmô kơ ai ktang, klei jhŏng mơ̆ng phung êkei êdam krĭng Lăn Dăp Kngư. Anăn jing klei yăl dliê bi êdah klei hmăng hmưi mơ̆ng mnuih krĭng Lăn Dăp Kngư mâo nanao klei ktang bi kdơ̆ng hŏng hlô hjat, răng mgang ƀuôn sang. Drei hrăm mbĭt hmư̆ Siu H’An yăl dliê klah čŭn kơ klei anei.

Klei yăl dliê kơ Nô Nan, sa čô ngă klei bi rai hlăm ƀuôn sang, kreh mđiăl, čăm biêng anak arăng kyuanăn amĭ ñu kreh ăl kơ ñu. Êjai ama nao dŏng mtlaih 2 amĭ anak mơ̆ng sa drei êmông, amĭ ñu ƀuh ñu jhŏng, kreh čăm arăng kyuanăn lač hŏng ñu “Ơ Nô Nan, tơdah ih jhŏng ih mdjiê yơh êmông anei”. Anei jing êmông jhat kreh mă ƀơ̆ng mnuih. Nô Nan hmư̆ amĭ lač sơnăn, kyuanăn Nô Nan bi čĭk hŏng êmông, ba wĭt klei êđăp ênang kơ ƀuôn sang”.

Êngao kơ dŭm klei yăl dliê msĕ si sa kdrêč hlăm ai tiê, Siu H’An lŏ mâo asăp mmuñ hmư̆ jăk leh anăn mgei ai tiê. Amâo djŏ knŏng tač dŭm klei mmuñ ênhiang Jarai mơ̆ng aduôn leh anăn amĭ mtô. Ñu lŏ mčeh boh blŭ mrâo kơ klei mmuñ ênhiang Jarai hluê si ai tiê pô. Boh nik, ñu lŏ mâo klei khăp êdi kơ amĭ pô k’kiêng, ama pô ƀă.

 “Kâo mmuñ čiăng bi mni kơ klei k’kiêng ƀă rông ba mơ̆ng amĭ ama, kriê dlăng kâo mơ̆ng điêt truh kơ prŏng, brei kâo jing mnuih. Kâo khăp kơ amĭ ama. Kâo hdơr dŭm hruê knap mñai amĭ ama nao kkuai hbei, pĕ djam dliê čiăng rông ba anak. Tơdah kâo mdrŏng sah msĕ hŏng arăng kâo amâo lŏ brei amĭ ama nao mă bruă suaih êmăn ôh”.

Ară anei drei hmư̆ sa kdrêč hlăm klei mmuñ “Ơ Amĭ ama”, ênhiang klei mmuñ Jarai, mơ̆ng H’An mčeh boh blŭ mrâo.

 “Amĭ ơi! Anak iêo amĭ. Ama ơi! Anak iêo Ama! Mphŭn dô amĭ nao kuai hbei, amĭ nao pĕ djam dliê rông anak”.

Siu H’An mgei ai tiê leh anăn ñu hia êjai mmuñ klei mmuñ ênhiang. 40 thŭn leh, ƀiădah êjai dôk ti anôk mă asăp mmuñ, ñu hia msĕ hŏng sa čô hđeh iêo amĭ, iêo ama. Kyua klei mgei ai tiê mâo mơ̆ng klei mmuñ ênhiang./.

VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC