Jing leh klei mưng, grăp thŭn, mnuih Jarai ti ktuê krông Ayun lŏ bi kƀĭn ti čư̆ Tao Yang (ƀuôn Plei Ơi, să Čư A Thai, čar Gia Lai) čiăng mkŏ mjing klei ngă yang akâo hjan “Mtao pui”. Hlăm wăl myang hing ang mơ̆ng čư̆ dliê, ênai čĭng kwang ti krah čư̆ dliê, phung đru bruă mơ̆ng mtao pui ênuk 14 ngă yang. Pô thâo mbruă Ksor Lol, kreh iêo jing Aê Sơ răk klei kwưh:

“Ơ Yang êa! Hruê anei, mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn hriê myơr mnơ̆ng ngă yang, myơr ai tiê kơ yang. Kâo kơ yang kơup mgang kơ mnuih ƀuôn sang, čiăng êjai grăp blư̆ grăn hnoh krông, găn hnoh êa mâo klei êđăp ênang, amâo mâo klei truh. Akâo kơ yang brei kơ pin êa bŏ dlai êa, amâo mâo khuôt, čiăng kơ mdiê, kơ đang ktơr mtah mdah, ktrŏ boh, sang djiê bŏ dlai! Akâo kơ yang đru kơ mnuih ƀuôn sang mâo klei suaih pral, hdĭp êđăp ênang, bi mguôp msĕ ayŏng adei. Akâo mâo angĭn hjan siam, ana pla mjing čăt đĭ, brei kơ êmô, kbao, ŭn mnŭ bi bŏ dlai, brei kơ anak čô hlăm ƀuôn mâo klei suaih pral, klei hdĭp trei mđao, ƀuôn sang yâo mơak”.

Mbĭt hŏng klei ngă yang akâo hjan, ti wăl kriê pioh hƀuê ênuk dhar kreh ala čar Plei Ơi, mkŏ mjing Klei bi lông dhar kreh – mjuăt asei mlei dŭm djuê ana mnuih djuê ƀiă, hŏng klei nao hgŭm mơ̆ng mnuih ƀuôn sang dŭm djuê ana hlăm čar.

Tinei mâo lu mta bruă hơ̆k mơak msĕ si: tông čĭng čhar, hrĭ mñam, krah rup, pơ̆k mñam, đĭ kwưng, mnah hna, kdăt klŭng mniê, êklei leh anăn bi lông êran “Hluê knhuah êbat mtao pui”. Yă Nghẽo ti să ia Hiao nao hlăm knăm mơak brei thâo:

“ Mnuih Jarai ti kƀĭn ênŭm ênap čiăng mkŏ mjing knăm mơak, hdơr leh anăn lač jak kyua mâo boh mnga leh dŭm hruê mlan mă bruă suaih êmăn. Anei ăt jing wưng čiăng kơ grăp čô bi êdah klei hdơr kơ lăn adiê brei leh kơ mnuih ƀuôn sang. Kâo hmăng hmưi knăm mơak msĕ sơnei srăng mâo mnuih Jarai lŏ dơ̆ng djă pioh kơ anak čô ênuk êdei”.

Ktưn hưn jing mnuih ƀuôn sang mơ̆ng krĭng mtao Pui, Rmah Yơi, pô mâo kơhưm ti Plei Ơi brei thâo, mơ̆ng dŭm ênuk hŏng anei, hlăm klei hdĭp mơ̆ng mnuih Jarai tinei nao mbĭt hŏng dŭm klei yăl dliê kơ Mtao Pui. Kyuanăn, klei ngă yang akâo hjan mtao pui mâo boh tŭ dưn hĭn.

“Hmei ktưn hưn kyua mâo jih jang 14 ênuk mtao Pui. Mtao pui amâo djŏ jing mtao mâo klei dưi kơ klei kiă kriê, ƀiădah jing mtao hlăm ai tiê myang, mâo mnuih ƀuôn sang mpŭ leh anăn bi mni. Hlăm ai tiê êpul êya yang ƀuôn, Mtao pui mâo bruă klam msĕ hŏng pô mkŏ plah wah anak mnuih hŏng yang, bi ala kơ mnuih ƀuôn sang čiăng akâo kơ angĭn hjan siam, mâo boh mnga, ƀuôn sang êđăp ênang, suaih pral”.

Nguyễn Đức Thuận – Pô thơ̆ng kơ bruă dhar kreh să Čư̆ A Thai, čar Gia Lai brei thâo: knhal jih mlan 3 thŭn anei, bruă sang čư̆ êa čar Gia Lai bi mguôp hŏng anôk bruă kreh knhâo yang ƀuôn Việt Nam mkŏ mjing Klei kƀĭn trông kreh knhâo Mtao Pui – klei yăl dliê leh anăn boh sĭt”, hdră êlan djă pioh, bi lar klei yuôm bhăn Wăl kriê pioh Plei Ơi. Mtao Pui jing sa čô mtao hlăm klei yăl dliê đưm mơ̆ng mnuih Jarai ti Gia Lai, dưi lŏ čuê găn 14 ênuk. Thŭn 1993, klei ngă yang akâo hjan “Mtao pui” mơ̆ng mnuih Jarai dưi tŭ yap jing mnơ̆ng kriê pioh amâo mâo êdah klă ala čar, Ƀuôn Ơi ( jing anôk phung mtao Pui hdĭp mda, ară anei ti să Čư̆ A Thai, čar Gia Lai) jing wăl kriê pioh hƀuê ênuk ala čar. Nguyễn Đức Thuận brei thâo, klei kƀĭn trông bi tŭ ư mđĭ hnơ̆ng wăl kriê pioh dhar kreh, hƀuê ênuk ala čar Plei Ơi jing wăl kriê pioh gưl ala čar yuôm hĭn.

“Hluê si klei hmăng hmưi mơ̆ng mnuih ƀuôn sang alŭ wăl, grăp thŭn bruă sang čư̆ êa ăt uêñ mĭn duh bi liê, đru kơ bruă kriê pioh klei ngă yang akâo hjan Mtao pui, jing knhuah dhar kreh phŭn mơ̆ng alŭ wăl. Grăp thŭn, mnuih ƀuôn sang Plei Ơi jing phŭn klei đăo anei dưi mkŏ mjing klei ngă yang akâo hjan Mtao pui. Mnuih ƀuôn sang bi sa ai, nao hgŭm hŏng dŭm klei bi lông dhar kreh, kdŏ mmuñ čiăng ưn mdah rup Plei Ơi leh anăn kluôm čar Gia Lai.

Knăm ngă yang “Pơtao Apui” mnuih Jarai dưi tŭ yap jing Mnơ̆ng kriê pioh amâo êdah klă ala čar, Plei ơi (anôk phung Mtao pui hdĭp mda) ăt mâo phung kreh knhâo brei mđĭ jing Mnơ̆ng kriê pioh amâo êdah klă yuôm bhăn. Klei anăn amâo djŏ knŏng bi mklă kơ klei gĭr kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana ôh ƀiădah lŏ jing klei bi knăl dhar kreh jăk siam mnuih Jarai, čar Gia Lai, wăt krĭng Lăn Dap Kngư. Anei jing klei ktưn hưn mơ̆ng êpul êya, pŏk klei găl prŏng čiăng hưn mdah hiu čhưn ênguê, iêô jak klei iêô jak tue hiu čhưn truh kơ klei hiu čhưn dlăng klei jăk siam ti krĭng anei.