VOV4.Êđê - Jing kdriêk ba ako\ mơ\ng Lâm Đồng hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, Đơn Dương hlăm du\m thu\n êgao mâo mjing leh klei tu\ dưn hlăm brua\ mko\ mjing klei hd^p dhar rkeh hlăm wa\l anôk dôk. Mơ\ng grăp ]ô mnuih, mơ\ng grăp go\ sang, jih jang êpul êya, lehana\n klei đăo bi đru mguôp ]ia\ng pral mâo bi leh đơ ênoh ]ua\n brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ti alu\ wa\l.

Giác Hoa jing sa boh sang yang siam ti wa\l krah Dran kdriêk Đơn Dương, ]ar Lâm Đồng. Amâo mâo djo\ kno\ng mjing kơ sang yang mâo klei siam kyua wa\l mnga, guôp ho\ng riêng gah jăk yâo lăn adiê, bo\ ho\ng klei doh siam; pô kia\ kriê sang yang anei jing ni sư Thích Nữ Diệu Ân, lo\ jing sa gru bi hmô mnga] mơ\ng Đơn Dương hlăm brua\ mtru\t mjhar mnuih [uôn sang sa ai ho\ng brua\ bi ktưn khăp ]ia\ng kơ lăn ]ar, mơ\ng kdriêk mko\ mjing, boh nik, hlăm klei tru\t mjhar mnuih [uôn sang ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo mguôp ho\ng brua\ mko\ mjing klei hd^p dhar kreh hla\m alu\ wa\l mnuih [uôn sang hd^p.

Ho\ng k’hưm pô hlăm yang [uôn, ni sư jih ai tiê mtru\t mjhar, iêu jak găp djuê phung đăo hlăm kr^ng “Hd^p jăk, đăo siam”, mko\ mjing go\ sang dhar kreh, alu\ wa\l anôk dôk dhar kreh, bi đru hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, ru\ mdơ\ng wa\l [uôn pro\ng dhar kreh. “Kâo [uh lu brua\ mtru\t mjhar `u djo\ ho\ng hdră êlan mơ\ng sang yang yơng, k`ăm ba klei jăk, klei siam, klei yâo, đru mđ^ h^n klei thâo bi hgu\m mguôp, thâo bi đru hdơ\ng găp… brua\ phu\n mơ\ng hmei jing duh m^n kơ brua\ sang yang, kno\ng đru mguôp ma\ [ia\ ho\ng brua\ mtru\t mjhar jih jang mnuih ru\ mdơ\ng go\ sang trei mđao, jăk mơak, mjua\t mgô mtô bi hriăm anak ]ô bi jăk hriăm hra\ mơar tu\ jing, amâo mâo ngă soh ho\ng klei bhiăn knu\k kna, bi hgu\m đru ru\ mkra brua\ hlăm [uôn sang, ngă êlan klông, ru\ mkra [uôn sang [rư\ hruê mdro\ng sah mơak m`ai, thâo bi đru ho\ng phung dleh dlan, mâo klei knap m`ai”. Ni sư Diệu Ân brei thâo.

Amâo mâo djo\ kno\ng mtru\t mjhar jih jang mnuih bi mko\ mjing go\ sang dhar kreh, alu\ wa\l anôk dôk dhar kreh, Sang yang Giác Hoa ăt ba ako\ ti Dran hlăm brua\ “Mtah – doh – siam”, mâo kdriêk mtru\t mjhar ho\ng hdră êlan k`ăm: “Anôk ngă yang êngăn jăk, wa\l sang yang mtah mda – doh siam”. {a\ng jang sang yang po\k nanao [a\ng kơ jih jang mnuih hriê. Kno\ng t^ng hlăm thu\n 2014 leh êgao, sang yang Giác Hoa iêu jak leh lu êpul phung nai aê êa drao hriê mka\ dlăng mdrao mgu\n klei rua\ kơ anei, mbha êa drao amâo mâo ma\ prăk ôh kơ mnuih [un hlăm kr^ng, đru du\m go\ êsei mâo klei truh mkra w^t pưh sang ho\ng ênoh jih jang truh êbeh 2 êklai prăk. Sang yang ăt mâo mguôp leh 60 êklăk prăk hrăm mb^t ho\ng thôn mkra êlan betong hlăm [uôn, dhiang ba klei pui kmla\ mtrang mnga] mma\t mlam, mguôp thiăm 20 êklăk prăk kơ keh đru mđ^ ai hriăm hra\ mơar ti wa\l krah ]ia\ng kơ phung hđeh mâo klei hd^p dleh dlan kpưn đ^ hlăm klei hriăm hra\ mơar.

“Lu snăk klei bi hmô jăk kbia\ hriê mơ\ng nah gu\ hlo\ng truh kơ kdriêk hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, mguôp ho\ng brua\ mko\ mjing klei hd^p dhar kreh ti alu\ wa\l anôk dôk” Trương Thành Được khua brua\ mặt trận kdriêk Đơn Dương la] snăn.

Tui si Trương Thành Được, klei mtru\t mjhar “Jih jang mnuih [uôn sang bi hgu\m mguôp mko\ mjing klei hd^p dhar kreh hlăm alu\ wa\l anôk dôk” leh hrăm mb^t ho\ng brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo mjing leh ai êwa ktang hlăm klei hd^p ti Đơn Dương. Mơ\ng brua\ mtru\t mjhar, mặt trận djăp gưl mđ^ h^n brua\ pô ba ako\, ho\ng djăp brua\ ngă kla\, mguôp ho\ng du\m dhar brua\, êpul êya bi ma\ brua\. Klei mtru\t mjhar anei truh kơ ara\ anei mâo leh klei tu\ dưn jăk, mâo klei mnuih [uôn sang ư ai lehana\n tui ngă.

Tui si ênoh mơ\ng anôk brua\ mặt trận kdriêk Đơn Dương hưn, mơ\ng thu\n 2010 truh kơ ara\ anei, mnuih [uôn sang Đơn Dương myơr leh êbeh 66 êbâo m2 lăn pioh mkra lu brua\ kơ klei hd^p mda mnuih [uôn sang, bi mkrum êbeh 18 êklai 700 êklăk prăk, êbeh 31 êbâo hruê ai ma\ brua\ ]ia\ng mkra êlan hlăm [uôn sang, mkra kban, dhiang ba pui kmla\ hlăm êlan klông [uôn sang, hwai mdoh mnuôr mbông êa, lo\ bi kjăp knơ\ng mbông êa…Đơn Dương truh kơ ara\ anei amâo mâo djo\ kno\ng ba ako\ hlăm ]ar kơ brua\ mkra êlan hlăm kr^ng [uôn sang, [ia\dah lo\ jing alu\ wa\l mâo lu êlan mâo dhiang ba pui kmla\ mtrang mnga] h^n mơ\ng mnuih [uôn sang pô mkra ma\ ho\ng boh dlông truh 150km, ênoh prăk jih jang bi liê êbeh 5 êklai prăk.

Hlăm brua\ mko\ mjing klei hd^p dhar kreh ti alu\ wa\l anôk dôk, truh kơ ara\ anei kluôm kdriêk mâo leh 92/105 boh thôn mâo sang bi k[^n [uôn, hlăm jih brua\ ana\n mơ\ng mnuih [uôn sang sơăi bi mkrum ngă. Jih jang sa truh kơ ara\ anei mâo leh sơăi sang dhar kreh, hlăm thu\n 2014 leh êgao, ênoh go\ sang dhar kreh djăp truh 92% ênoh go\ êsei hlăm kluôm kdriêk. Klei năng yăl dliê êdi, tui si brua\ mặt trận kdriêk hưn brua\ bi kuôl ung mo# mrâo, klei djiê bru\, knăm mơak dưi mko\ mjing ho\ng klei dhar kreh jăk.

Mđ^ h^n knhuah gru thâo bi đru hdơ\ng găp, mko\ mjing klei hd^p mda ala [uôn êđăp ênang, hlăm 5 thu\n kơ anei, brua\ mặt trận djăp gưl kdriêk Đơn Dương hrăm mb^t ho\ng jih jang êpul êya yang [uôn, brua\ sang ]ư\ êa mtru\t mjhar leh mnuih [uôn sang hrăm mb^t ru\ mdơ\ng 122 boh sang kơ mnuih [un, dleh knap, mkra w^t 7 boh sang bi đru mkăn.

Sa mta brua\ ngă jăk hlăm klei ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo sia\ suôr ho\ng brua\ mko\ mjing klei hd^p dhar kreh nah gu\ ti Đơn Dương ara\ anei ana\n jing brua\ răng mgang wa\l hd^p mda. Brua\ mtru\t mjhar “mtah – doh – siam” mâo ]ar mtru\t mjhar ba yua leh hlăm du\m boh [uôn ti Đơn Dương, jing leh klei mtru\t mjhar “Sang mâo mnư\ mnang, [a\ng jang siam, êlan klông doh mnga] mtah mda”. Mnuih [uôn sang du\m boh thôn ]o\ng đru mguôp lo\ pla anao kyâo mtah hlăm êlan [uôn, mtru\t mnuih [uôn sang bi pla mnga ti ana\p sang, mkra mnư\ mnang, [a\ng jang sang bi jăk, mko\ mjing klei bi lông ]ia\ng mđ^ ai jih jang mnuih g^r ktir bi mdoh [uôn sang pô. Djăp êpul, alu\ anôk dôk mta\ kơ mnuih [uôn sang ngă klei [ua\n rơ\ng mkăp piăt djah djâo bi jăk, amâo mâo duah hwiê djah djâo ta\ tăn ôh. Lu boh thôn mâo mko\ mjing leh êpul kăp hiu ma\ djah hluê ho\ng hdră yang [uôn hrăm mb^t bi ma\ brua\, ]ia\ng kơ [uôn êlan doh siam.

Tui si Trương Thành Được: “Hmei srăng lo\ dơ\ng mđ^ h^n brua\ hâo hưn, mtô mblang, ho\ng lu hdră h^n, hlăm năn mb^t ho\ng klei hluê ngă 5 mta hlăm brua\ mko\ mjing klei hd^p dhar kreh, mđr^ng ho\ng ênoh ]ua\n ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ]ia\ng mjing knhuang đ^ kyar pral h^n mơ\ng klei mtru\t mjhar”.

                                                Y-Khem Niê pô mblang, răk dlăng.