Kdriêk Da\ Huai, ]ar Lâm Đồng ktưn hlăm thu\n 2014 anei srăng mâo 2 sa\ djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo, ana\n jing Da\ Oai, lehana\n Hà Lâm, mb^t ana\n, du\m sa\ mkăn g^r ]ia\ng bi mâo djăp ênoh ]ua\n ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo. Kdriêk bi kla\ ho\ng Da\ Huai sa hlăm du\m mta yuôm bhăn ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo jing iêu mklin ai tiê mnuih [uôn sang lehana\n mko\ mjing bi lar djăp gru bi hmô hlăm klei duh mkra pla mjing.

Êlâo h^n boh tu\ dưn êdah êdi ti Da\ Huai, ]ar Lâm Đồng hlăm êbeh 3 thu\n ho\ng anei ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, ana\n jing klei ru\ mkra brua\ nah gu\, hluê hdră mnuih [uôn sang ma\ brua\, knu\k kna đru mnơ\ng ma\ brua\. Truh kơ ara\ anei, sa hla\m du\m boh tu\ dưn năng ]ih pioh ti Da\ Huai jing kdriêk mâo mkra leh giăm 13 km êlan hlăm [uôn ho\ng ênoh jih jang êbeh 12 êklai prăk, hlăm năn mnuih [uôn sang bi mguôp êbeh 4 êklai 200 êklăk prăk, 25 êbâo 600m2 lăn lehana\n êbeh 12 êbâo 600 hruê ai ma\ brua\. Mb^t ho\ng ana\n, Da\ Huai ăt mâo mdơ\ng leh sa boh sang dhar kreh sa\, lehana\n 18 boh sang dhar kreh [uôn, ho\ng ênoh bi liê jih jang giăm 10 êklai prăk, hlăm năn mnuih [uôn sang đru mguôp êbeh 5 êklai prăk. Thiăm dơ\ng, ho\ng dua knơ\ng mbông êa Da\ Kon Boss ti sa\ Da\ Ploa, lehana\n ênao mgơ\ng êa Da\ Dăk ti sa\ Phước Lộc, ho\ng ênoh bi liê jih jang êbeh 105 êklai prăk, mnuih [uôn sang hlăm kr^ng ]o\ng myơr lăn, lehana\n mnơ\ng pla pioh mkra mnuor mbông êa, ho\ng ênha\ 12 êbâo 800m2 jing du\m boh tu\ dưn năng mđing hluê ngă hdră ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo hlăm du\m thu\n kơ ana\p.

Knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Da\ Huai la]: Hluê ngă hdră “Mnuih [uôn sang ma\ brua\, knu\k kna đru mnơ\ng ma\ brua\, êjai ngă brua\ mnuih [uôn sang mâo bi kla\ jing pô phu\n ‘hrăm mb^t bi trông ]hai, ]o\ng pô ngă, ]o\ng pô ksiêm dlăng, lehana\n kia\ kriê’ ngă kơ jih jang klei iêu mguôp ai êwa ma\ brua\, lehana\n bi mguôp ho\ng djăp hdră brua\, pioh ru\ mkra brua\ nah gu\ hlăm kdriêk, jing leh brua\ mtluk mtlak ho\ng jih jang mnuih, mjing leh klei bi sa ai, bi tu\ ư hlăm yang [uôn, đru mđ^ klei thâo săng hlăm yang [uôn hlăm djăp brua\ hro\ng ruah hdră ma\ brua\, klei duh bi liê, mko\ mjing brua\ knua\, ksiêm dlăng brua\ knua\, lehana\n mko\ mjing klei kia\ kriê, dưn yua brua\ knua\ leh rue# mkra mjing”.

Hlăm klei ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ti Da\ Huai, êngao kơ klei iêu k[^n ai tiê mnuih [uôn sang, snăn klei mko\ mjing du\m gru bi hmô êlâo mâo yap jing yuôm bhăn ]ia\ng ba w^t boh tu\ dưn knhal tu]. Klei năng mđing hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ti Da\ Huai jing brua\ bi mguôp klei hluê nga\ du\m brua\ mlih mnơ\ng pla mơ\ng ana k`u\l pla ana boh kroh, mâo kdriêk ta\ leh mơ\ng êlâo ana\n hlăm klei ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo. Tui si ênoh hâo mdah mơ\ng du\m dhar brua\ djo\ tuôm, mơ\ng thu\n 2010 truh kơ ara\ anei, kdriêk mâo mko\ mjing leh klei bi mlih 2.600ha mnơ\ng pla djăp mta, hlăm năn mâo 650 ha ana boh sầu riêng, 228ha ana măng cụt, 1 êbâo ha ksu, 51 ha ana boh kneh k[luôn k`^, 464 ha ana cacao, 178ha ana keo djuê mrâo, lehana\n 22ha ana boh sưp.

Klei năng lo\ mđing hlăm kdriêk mâo mko\ mjing leh lu gru bi hmô hlăm brua\ pla mjing mâo ba w^t klei tu\ dưn, mse\ si brua\ pla ana boh sầu riêng grep mâo boh mnga jăk, lu jing pla hlăm du\m sa\, lehana\n wa\l krah nah dưr, lehana\n du\m alu\ wa\l mâo djăp êa krih ti du\m sa\ nah dhu\ng. Leh du\m thu\n lông pla boh sầu riêng grep ti du\m sa\ Da Ploa, Hà Lâm, Da\ Oai…kdriêk Da\ Huai mâo yap leh ênoh hrui w^t grăp thu\n mơ\ng brua\ anei đ^ mơ\ng 250 – 420 êklăk prăk hla\m 1ha. Truh kơ ara\ anei, ti Da\ Huai mâo leh lu go\ êsei pla boh sầu riêng mâo mnga lu mse\ go\ sang Lê Văn Hải ti thôn 2, sa\ Da\ Ploa, mâo mnga truh 413 êklăk prăk hlăm 1ha hlăm 1thu\n, go\ êsei Lương Văn Đoàn ti sa\ Da\ Mri, Vương Văn Phú, Nguyễn Xuân Diệp, ti sa\ Hà Lâm, Nguyễn Văn Oanh ti sa\ Da\ Oai, Mai Văn Dược ti sa\ Phước Lộc… mâo hnơ\ng hrui w^t mơ\ng boh sầu riêng mơ\ng 300-  420 êklăk prăk hăm 1ha hlăm 1thu\n.

Hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, Da\ Huai ăt mđing ru\ mdơ\ng du\m klei bi hmô mkăn mse\ si brua\ pla ]ê plua\ gu\ êyui kyâo sui thu\n, hdră bi hmô pla ana hlua\t mrai, hdră pla ana ksu đang điêt…Knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Da\ Huai brei thâo: k`ăm mkhư\ rơ\k rung, klei kluh hroh đue# lăn hlăm du\m anôk lăn kngư, [ia\dah mâo klei găl krih êa hlăm yăn bhang, mb^t ho\ng du\m mnơ\ng pla plua\ mkăn, mse\ si ana ]ê mâo leh mnuih [uôn sang lông ba pla gu\ êyui kyâo sui thu\n, hlăk mâo ba w^t klei tu\ dưn jăk. Hlăm năn êdah êdi go\ sang K’Brơt ti sa\ Phước Lộc, Phạm Hà ti sa\ Da\ Mri, Trần Đình Phước ti wa\l krah Da\ Mri… mâo hnơ\ng hrui w^t mơ\ng 40 – 50 êklăk prăk hlăm 1 thu\n hlăm 1ha mơ\ng ana ]ê pla plua\ mb^t. Ho\ng ana ksu pla đang điêt mâo du\m go\ êsei Mai Văn Cường, Đinh Thị Nhân, Trương Thông, Nguyễn Văn Hiệp, Huỳnh Đức Hồng… ti sa\ Đoàn Kết.

Thu\n 2014 anei, kdriêk Da\ Huai ktưn mâo 2 sa\ djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo jing Da\ Oai, lehana\n Lâm Hà, mb^t ho\ng ana\n, mâo 3 sa\ Madagui, Da\ Tôn, lehana\n Da\ Mri djăp mơ\ng 12 – 14 ênoh ]ua\n, lehana\n 3 sa\ adôk jing Da\ Ploa, Đoàn Kết, lehana\n Phước Lộc djăp mơ\ng 7 – 9 ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo. Ho\ng du\m klei hriăm mâo ba w^t klei tu\ dưn mơ\ng hdră anei, kdriêk Da\ Huai hlăk mđưm djăp ênoh ]ua\n, truh kơ thu\n 2018, Da\ Huai srăng djăp jih ênoh ]ua\n k]ah kr^ng [uôn sang mrâo.