Ênoh ]ua\n tal êlâo hlăm 19 ênoh ]ua\n kơ brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, knơ\ng mbông êa jing sa hlăm du\m ênoh ]ua\n yuôm bhăn, hmăi pro\ng kơ boh mnga mnơ\ng pla mjing hlăm du\m kr^ng [uôn sang. Ho\ng Lâm Đồng, ru\ mkra knơ\ng mbông êa hlăk mâo kklei mđing uê` pro\ng mơ\ng brua\ sang ]ư\ êa lehana\n mnuih [uôn sang.

Tui si klei hâo mdah mơ\ng Knơ\ng brua\ lo\ hma Lâm Đồng, ênoh sa\ mâo tu\ yap djăp ênoh ]ua\n klei kơ knơ\ng mbông êa jing 4 sa\, ênoh sa\ djăp ênoh ]ua\n anei jing 34 hlăm ênoh jih jang 118 sa\ hlăm kluôm ]ar. Ênoh jih jang mnuôr mbông êa mâo jing 900km, 233 ênao mgơ\ng êa, 286 knơ\ng kdơ\ng êa. {ia\dah knơ\ng mbông êa knơ\ng djăp ma\ krih mđoh kơ 55 êbâo ha, adôk 66 êbâo ha lăn pla mjing ana sui thu\n, mnuih pla mjing duah ma\ pô êa krih mnơ\ng pla mjing. T^ng hjăn hlăm 34 sa\ djăp ênoh ]ua\n mnuôr mbông êa, ăt kno\ng djăp krih mđoh hlăm 45% ênha\ pla mjing. Du\m ênha\ adôk phung pla mjing ]o\ng mkra ma\ du\m b^t knơ\ng êa điêt, êa kbang, êa ktir, êa hnoh. Ho\ng anôk ala jing ]ư\ ]hia\ng troh trôk, lehana\n pla mjing lu mta mnơ\ng, lâm Đông mâo lu hdră ngă ]ia\ng mâo êa krih ho\ng hdră yua êa bi djo\ guôp. Sa\ Ka Dơn, sa boh sa\ kr^ng mnuih djuê [ia\ hlăm kdriêk Đơn Dương hlăk ru\ mdơ\ng jing sa\ Kr^ng [uôn sang mrâo, hrô kơ klei ngă lo\ hma kno\ng knang kơ êa hl^m hjan, mnuih [uôn sang bi klei kbăng êa, ktir [a\ng êa ]ia\ng mâo êa pla djam mtam, mnga hluê ho\ng hdră mrâo mrang mâo ba w^t hnơ\ng hrui w^t lu êbeh kơ 7 blư\ mka\ ho\ng pla mdiê. Hlăm kluôm sa\ amâo mâo sa met mnuôr mbông êa ôh, êa krih phu\n jing ma\ mơ\ng 2 êbâo b^t êa ktir pioh pla mjing. Ho\ng ênoh ]ua\n ]ia\ng mâo djăp êa krih mđoh kơ mnơ\ng pla hlăm du\m hruê knhal jih thu\n 2014, sa\ Ka Dơn hlăk prăp êmiêt hra\ mơar ]ia\ng dưi tu\ yap sa\ djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo. Mdê ho\ng Ka Dơn ba yua êa ktir, mnuih [uôn sang ti sa\ Hà lâm, kdriêk Da\ Huai, mnuih [uôn sang yua êa hnoh, di`u bư\ êa hnoh, pom mđ^ dua tlao gưl ]ia\ng mâo êa ba krih truh hlăm du\m đang kphê, đang k`u\l, ana boh kroh hlăm yăn bhang không. Bi ho\ng mnuih ngă lo\ ti Cát Tiên, kha\dah mâo leh Knơ\ng kdơ\ng êa Dak Lô, [ia\dah mnuih [uôn sang lo\ dưn yua jih êa kbia\ đue# mơ\ng lo\, dưn yua jih du\m ako\ êa mâo, amâo mâo êa đue# hơăi mung mang ôh.

Ho\ng mnuih pla mjing ti Di Linh, kr^ng thơ\ng kơ brua\ pla kphê hing ang, mơ\ng lu thu\n ho\ng anei mnuih [uôn sang klei lu ênao êa điêt hlăm wa\r kphê pô, anei ăt jing bro\ng mgơ\ng êa pioh krih kphê hlăm yăn bhang. Klei duh bi liê kơ brua\ anei amâo mâo lu ôh, djăp kơ klei pioh krih kphê hlăm mnuih [uôn sang. Kluôm kdriêk Di Linh mâo êbeh 4 êbâo boh ênao êa điêt, lu jing ]o\ng mnuih [uôn sang pô kuai ma\ pô, ho\ng ênoh bi liê hlăm brô 20 êklăk prăk/ênao. Ho\ng kr^ng pla kphê Di Linh, du\m ênao êa điêt ana\n jing anok mnuih [uôn sang knang êdi, đru kơ kphê mâo klei hd^p, boh mnga jăk đru mđ^ leh, ana\n knăl kơ kphê Di Linh hing ang.

Sa hlăm du\m brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ti Lâm Đồng mâo knơ\ng brua\ lo\ hma lo\ mâo du\m brua\ dleh êjai dôk ru\ mdơ\ng, ma\ mơ\ng du\m klei hriăm mơ\ng mnuih [uôn sang. Klei mnuih [uôn sang ]ia\ng kơ êa pioh krih kơ mnơ\ng pla jing pro\ng snăk, êjai ana\n du\m knơ\ng mbông êa amâo mâo djăp ôh. {uh kla\ klei tu\ dưn mơ\ng brua\ êa ênao êa điêt, brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Di Linh mâo leh klei duh bi liê, đru mnuih djuê [ia\ klei ênao êa pioh krih kơ mnơ\ng pla mjing. Kdriêk Di Linh bi liê truh 12 êklai prăk đru kuai 49 boh ênao êa điêt, ktir truh 1 êbâo b^t êa ktir hlăm kluôm kdriêk hluê ho\ng hdră knu\k kna lehana\n mnuih [uôn sang bi hgu\m mguôp. Trần Đình Sĩ, K’ia\ng khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Di Linh brei thâo: “Mb^t ho\ng du\m knơ\ng mbông êa pro\ng, lo\ mâo klei mnuih [uôn sang kuai ênao êa điêt, ]ia\ng mâo djăp êa krih kơ 60% ênha\ mnơ\ng pla hla\m kluôm kdriêk, mđ^ boh mnga mâo, bi hro\ klei lu] boh mnga, djo\ guôp ho\ng ênoh bi liê”.

Nguyễn Văn Huề, K’ia\ng khua Dhar brua\ Knơ\ng mbông êa Lâm Đồng brei thâo: “Ma\ klei hriăm mơ\ng mnuih pla mjing, lehana\n brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Di Linh, hmei mko\ mjing leh hmei mâo mko\ mjing leh hdră ma\ brua\: “Đru mđ^ kyar ênao êa điêt hluê êpul go\ êsei, lehana\n mnuôr êa hla\m đang hma lo\ lăn pioh kơ brua\ pla mjing truh kơ thu\n 2020”. Ho\ng mta k`ăm mko\ mjing klei bhiăn ma\ brua\ bi djo\ hlăm klei mnuih [uôn sang duah êa krih, snăn ho\ng brua\ kuai ênao êa điêt đru mdul leh klei k[ah êa krih kơ mnơ\ng mnuih [uôn sang pla mjing.  Hlăm năn ênao êa điêt êdi jing 500m2, mâo 3 go\ êsei kơ dlông bi mguôp kuai sa ênao êa. Du\m go\ êsei mnuih djuê lar mâo knu\k kna đru 50% prăk bi liê, bi ho\ng du\m go\ êsei djuê [ia\ knu\k kna đru 60%, du\m sa\ dleh dlan jing 80%. Anei jing hdră ma\ brua\ mrâo đru kơ mnuih pla mjing mâo duah êa krih kơ mnơ\ng pla mjing.

Lê Quang Vĩ, knua\ druh brua\ knơ\ng mbông êa Lâm Đồng brei thâo: {uh hlăm klei mnuih [uôn sang pla mjing, mse\ si ho\ng ]ê, kphê, k`u\l…amâo mâo djo\ ]ia\ng krih mđoh êa jê` jê` ôh. {ia\dah ]ia\ng boh mnga mâo klei đ^, snăn kăn dưi k[ah lei êa krih hla\m yăn bhang. Kyuana\n, ênao êa điêt jing djo\ guôp ho\ng klei pioh krih, ho\ng ênoh bi liê kăn lu lei. Mnuih [uôn sang ]o\ng kuai ma pô. Amâo mâo djo\ kno\ng Lâm Đồng, hlăm lu ]ar Lăn Dap Kngư ăt dưi hluê ngă hdră anei pioh krih kơ mnơ\ng pô pla mjing.

Mơ\ng hdră êlan mnuih pla mjing ti Lâm Đồng ngă leh, ênoh ]ua\n tal 3 hlăm klei ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo djăl dưi hluê ngă mơh. Amâo mâo djo\ kno\ng du\m năn ôh, klei m^n anei po\k kơ sa êlan ma\ brua\ mrâo, đru k]e\ kơ dhar brua\ knu\k kna hdră ma\ brua\.

Y-Khem mblang, ra\k dla\ng.