VOV4.Êđê – Mb^t ho\ng klei g^r đru kơ phung hđeh mnuih djuê [ia\ thâo hră mơar, Sang dôk jưh mnuih djuê [ia\ Têrêsa, Dòng tu Nữ Vương Hoà Bình, [uôn pro\ng Buôn Ama Thuột, ]ar Dak Lak lo\ dơ\ng đru kơ phung hđeh ti nei dưi thâo klei dhar kreh djuê ana pô, mơ\ng năn đru kơ phung hđeh thâo khăp, bi mpu\ leh ana\n ]ang hma\ng kriê pioh klei jăk siam mơ\ng dhar kreh.

Leh 5 thu\n hria\m lehana\n sia\ suôr ho\ng brua\ pơ\k m`am ti Sang jưh dôk Têrêsa, H Juel H’Long hlo\ng nga\ nai mtô kơ phung hđeh gưl êdei. Hla\m gra\p tlam, ti sang dlông êđa\p drưm gu\ êyui kyâo, hla\m brô 8 – 10 ]ô hđeh mniê mơ\ng 10 – 16 thu\n dôk dla\ng pơ\k m`am, đa đa mnuih dôk dhiang mrai, đa đa dôk bu\l mrai, mnuih thâo leh sna\n dôk đê]. H’Juel H’Long mđing ksiêm jih phung hđeh, ktrâo la] kla\ ]ia\ng kơ phung hđeh hluê nga\ djo\, bi kja\p brua\ pơ\k m`am ]ia\ng mpra\p m`am siam lehana\n bi knar h^n. H’Juel brei thâo, anei amâo djo\ jing brua\ ba klei yâo m’ak, mjing hnư hrui w^t ôh [ia\dah yuôm bha\n h^n jing đru kơ amai mâo klei ga\l bi hria\m kơ phung hđeh mka\n lehana\n dưi kriê pioh brua\ djuê ana mâo mơ\ng đưm.

“Leh mâo hria\m m`am sui sna\n phung Sơr mjing klei ga\l brei kâo lo\ mtô phung hđeh. Pô hria\m [uh ênưih h^n ho\ng mtô kyua pô mtô mâo phung hđeh dleh thâo sa\ng sna\n pô g^r lehana\n bi hria\m kla\ h^n yơh, ktrâo kơ phung hđeh hdra\ yap arua\t mrai. {ia\dah tơ mtô sna\n kâo [uh m’ak êdi kyua lo\ dưi bi hria\m kơ pô mka\n, di`u a\t kâo nga\ mse\ pô, mơ\ng ana\n sra\ng dưi kriê kja\p brua\ djuê ana pô mâo mơ\ng đưm”.

                            Adu\ pơ\k m`am ti Sang jưh dôk

Dưi hria\m ho\ng pô tuôm hria\m êlâo, adei H ‘ Vâng, 13 thu\n, mnuih djuê ana Mnông, ti sa\ Da\k Săk, kdriêk Dak Mil, ]ar Daknông a\t dôk hria\m pơ\k m`am. Êngao kơ mmông hria\m dhar kreh ti sang hra\, tlam wa\n, H Vâng kha\ng hnê] nao kơ sang dlông pioh hja\n kơ êpul hria\m brua\ pơ\k m`am ti Sang jưh dôk Têrêsa ]ia\ng kơ amai H’Juel lo\ ktrâo la] thia\m. H Vâng la], hla\m go\ êsei kno\ng aduôn đui] thâo m`am. Kha\ sna\n, aduôn amâo lo\ suaih ôh, mma\t ala\ mta kyua ana\n ka\n lo\ đei m`am mơh. Mơ\ng hruê nao kơ sang jưh dôk Têrêsa, dưi dla\ng di amai m`am, adei [uh kha\p êdi lehana\n ]ia\ng kiê kngan pô m`am du\m mta mnơ\ng mâo gru grua jia\ kma knhuah djuê ana Mnông.

“Adei hria\m mâo 2 hruê ka\m lehana\n [uh ja\k êdi ana\n akâo kơ Sơr tui hria\m. Ara\ anei thâo m`am mrai lehana\n boh đê] leh. Adei mâo klei ]ang hma\ng tơdah thâo m`am raih pro\ng êdei dưi dôk m`am tinei amâodah po\k anôk m`am w^t ti kr^ng [uôn sang mtô kơ phung hđeh hla\m [uôn”.

Phung hđeh êkei mniê hriăm pe\ tông kdrăp pe\ tông djuê ana ]ia\ng nao bi lông

Êngao kơ pơ\k m`am, phung hđeh ti sang jưh dôk Têrêsa lo\ dưi hria\m du\m brua\ mka\n mse\ si nga\ mkra mnơ\ng ho\ng kiê kngan, mkra mjing lehana\n tông ayu\ du\m kdra\p djuê ana, kdra\p ênuk mrâo. Gra\p tlam, hla\m wa\l anôk Sang jưh dôk Têrêsa lo\ mâo lu êpul điêt ho\ng du\m hdra\ brua\ mdê mdê, phung mniê pơ\k m`a\m, jh^t mnơ\ng, phung êkei mkra kdra\p tông ayu\, mkra mnơ\ng ho\ng kiê kngan amâodah tông ]ing ]har. Gra\p thu\n Sang jưh dôk lo\ mko\ mjing klei bi lông hro\ng ruah mnuih thâo kdlưn êdi mơ\ng du\m djuê ana ho\ng hdra\ kdo\ mmui`, klei blu\ lehana\n tông ayu\ du\m kdra\p mâo mơ\ng djuê ana pô.

                            Êpul hriăm mkra kdrăp pe\ tông djuê ana

Sơr Nguyễn Thị Thuận, Kriê dla\ng Sang jưh dôk Têrêsa brei thâo, anei jing sa hdra\ brua\ k`a\m đru mjua\t bi hria\m phung hđeh kriê pioh knhuah dhar kreh djiê ana. Hluê ana\n, phung sơr sra\ng ruah hđeh mâo klei thâo hla\m dja\p brua\ mdê mdê lehana\n tui duah mnuih mtô, mjua\t bi hria\m klei thâo ana\n mơ\ng phung hđeh, k`a\m đru kơ digơ\ thâo sa\ng lehana\n kha\p h^n kơ knhuah dhar kreh djuê ana pô. Mơ\ng ana\n, phung Sơr a\t g^r tui duah anôk blei du\m mta mnơ\ng, kuôl ka\ bi hgu\m nao mdah ti du\m anôk hiu ]hưn ênguê ]ia\ng mđ^ hnư hrui w^t kơ phung hđeh, mjing boh kdru\t kơ phung hđeh kha\p lehana\n kriê kja\p brua\.

“Phung hđeh mâo klei thâo, boh nik thâo kdo\ mmu`. Gra\p êpul djuê ana mdê mdê mâo du\m ênhiang mmui` mdê mơh. Kyua ana\n tinei ]ia\ng kơ phung hđeh dưi hria\m lehana\n kriê pioh du\m klei mdê ana\n, mđ^ kyar lehana\n ]ang hma\ng kơ ênuk gưl hđeh mrâo khăp ]ia\ng, ktưn hưn kơ knhuah dhar kreh djuê ana pô, lo\ ]uê phung mbrua\ lehana\n phung hđeh sra\ng thâo h^n. Ana\n jing klei ]ang hma\ng jih ai tiê mơ\ng phung Sơr ti sang dôk du\m djuê ana Têrêsa anei”.

Mnơ\ng mkra mjing ho\ng kyâo mơ\ng phung hđeh ti Sang jưh dôk ngă mkra

Dưi mko\ mjing mơ\ng thu\n 2003 truh kơ ara\ anei, sang jưh dôk du\m djuê ana Têrêsa đru rông ba êbeh 200 ]ô hđeh hria\m hra\ lehana\n đ^ hriê kơ pro\ng. Lu phung hđeh leh hria\m jih gưl tlâo lo\ g^r hria\m dlông h^n, đa đa jing leh nai mtô, nai aê mrdrao, phung nghệ sĩ. Ara\ anei tinei dôk rông 20 ]ô hđeh mơ\ng adu\ 1 truh kơ adu\ 12 djuê ana ayo\ng adei mdê mdê ti ]ar Daklak lehana\n Daknông. Anei jing phung hđeh mnuih djuê [ia\ [un, kria\ng hria\m hra\ ti du\m [uôn sang dleh dlan, amâo dja\p klei ga\l dưi nao sang hra\. Amâo djo\ kno\ng dưi hria\m dhar kreh, phung hđeh lo\ dưi hria\m kơ du\m knhuah dhar kreh djuê ana pô mơ\ng đưm, ho\ng klei ]ang hma\ng đru kơ phung hđeh mđ^ h^n klei thâo sa\ng kơ knhuah dhar kreh lehana\n lo\ kru\ w^t klei thâo kha\p ho\ng knhuah dhar kreh djuê ana mơ\ng ana\n kriê kja\p knhuah dhar kreh mơ\ng êpul êya djuê ana pô mơ\ng đưm.

              H’Nê] pô ]ih hlo\ng răk