VOV4.Êđê -
Ho\ng klei g^r
ktưn mđ^ kyar bruă duh mkra, 2 thu\n đrông K’Văn Viễn dôk ti alu\ mrô 1, să
Đông Giang, kdriêk Hàm Thuận Bắc, ]ar Bình Thuận mâo nnao ana\n kna\l “ Mnuih
[uôn sang ngă lo\ hma mnia mblei thâo mbruă” gưl kdriêk leh ana\n 1 thu\n gưl ]ar.
Dôk hd^p ti kr^ng la\n mâo knhuah thâo kha\p c\iang kơ la\n c\ar, [ia\ adôk lu klei dlen dlan, K’Va\n Viễn dôk ti alu\ 1, sa\ Đông Giang, kdriêk Hàm Thuận Bắc, c\ar Bình Thuận, a\t dôk bi m^n nao I be\ nga\ c\iang kơ go\ sang leh ana\n [uôn sdang pô [rư\ hruê [rư\ mdro\ng sah h^n. Mâo 4 ha la\n nga\ lo\ hma K’Văn Viễn nao duah dla\ng du\m go\ êsei thâo brua\ duh [ơ\ng đ^ [ia\ c\ia\ng êmuh hria\m klei thâo nga\ brua\. Leh ana\n `u [uh snei: c\ia\ng mâo pra\k hrui w^t đ^, mkra mlih mđ^ klei hd^p go\ sang sna\n c\ia\ng bi ba yua hdra\ mnêc\ nga\ brua\ mrâo mrang hla\m brua\ knua\, bi mlih nnao mnơ\ng ba pla c\ia\ng bi djo\ guôp ho\ng la\n ala, êa juôr leh ana\n yan adiê ti alu\ wa\l leh ana\n djo\ ho\ng klei c\ia\ng blei mơ\ng sang c\ơ mnia.
Thu\n
2010, `u kmla\ ai tiê ma\ c\an 70 êkla\k pra\k mơ\ng Knơ\ng pra\k brua\ lo\ hma
leh anan Mđ^ kyar kr^ng [uôn sang kdriêk Hàm Thuận bắc c\ia\ng ba pla 1.000 ha đang
ksu. Du\m la\n adôk `u ba pla mplua\ ktơr djuê mrâo, êtak êbai leh ana\n êngu mâo
2 yan hla\m sa thu\n. Kyua k[^n duh bi liê ai tiê, pra\k ba yua hdra\ mnêc\
nga\ brua\ mrâo mrang hla\m brua\ knua\, ana\n `u mâo ba w^t klei tu\ đ^ [ia\ kơ
gra\p yan hrui êmiêt boh mnga. Gra\p thu\n `u mâo hrui w^t mơ\ng du\m mta mnơ\ng
pla mâo gia\m 200 êkla\k pra\k, leh t^ng he\ pra\k bi liê `u dôk mâo mnga hla\m
brô 80 êkla\k pra\k. K’Văn Viễn ya\l dliê:
“ Nga\ hma, kriê dla\ng kơ ktơr, êtak êbai, tơ
kriê dla\ng ja\k sna\n gơ\ sra\ng mâo pra\k hrui w^t đ^ h’^t mơh kơ go\ sang.
Êlâo adih knap sna\n, hiu nao hla\m dliê duah [ơ\ng, ara\ anei klei hd^p gơ\
h’^t leh. Êngao kơ ana ktơr, êtak êbai lo\ dơ\ng ba pla ana ksu [ia\ ara\ anei
gơ\ ka truh thu\n ma\ kta\k ôh. Adôk 2 thu\n kơh dưi mâo riêk ma\ kta\k. Mmông
ana\n s^t brua\ duh mkra go\ sang sra\ng kja\p h^n”.
Kyua
mâo pra\k hrui w^t h’^t ana\n klei hd^p mda go\ sang `u [rư\ dưi mkra mđ^. ~u
tloh blei he\ êdeh đ^, tivi dla\ng kơ go\ sang; anak aneh `u dưi nao sang hra\
m’ar. Lac\ kơ klei g^r nga\ brua\ c\ia\ng ktưn đ^ kơ mdro\ng mơ\ng `u, Nguyễn
Như Diễn, Khua Knơ\ng brua\ sang c\ư\ êa sa\ Đông Giang, kdriêk Hàm Thuận Bắc,
c\ar Bình Thuận lac\:
“ K’Văn
Viễn jing sa c\ô hla\k ai mâo mo# leh ana\n 2 c\ô anak leh. Mâo hdra\ mtru\n
duh bi liê ba pla ksu, leh ana\n hluê si Klei mkla\ mtru\n mrô 41 kơ đru djuê
mjeh, mnơ\ng yua pioh bi mđ^ kyar ba pla ktơr djuê mrâo, leh ana\n mơ\ng klei
mtô bi hria\m kơ hdra\ mnêc\ nga\ brua\ sna\n go\ êsei anei thâo ba yua djo\
kla\. Ana\n hnơ\ng boh mnga mâo mơ\ng ktơr a\t đ^ nnao. T^ng mdu\m ara\ng dê
mâo mơ\ng 4 – 5 tôn/1ha, sna\n go\ sang `u mâo mơ\ng 6 – 6 tôn mkrah/ 1 ha.
Ana\n mâo pra\k hrui w^t đ^ h^n mka\ ho\ng du\m go\ êsei mka\n hla\m sa\”.
Ho\ng
klei bi mđ^ kyar brua\ duh [ơ\ng go\ sang, đrông hla\m 2 thu\n `u dưi mâo ana\n
kna\l: Mnuih [uôn sang nga\ lo\ hma duh mkra mnia blei thâo mbrua\” ti gưl kdriêk
leh ana\n sa thu\n gưl c\ar. Duh [ơ\ng đ^ kyar, `u mđing dla\ng lu h^n kơ êpul êya
[uôn sang, `u mtô brei klei thâo nga\ brua\ mơ\ng pô kơ mnuiih [uôn sang hla\m
kr^ng hra\m mb^t ga\n hgao klei dleh dlan ktưn đ^ kơ mdro\ng. Mb^t ho\ng klei đ^
kyar mơ\ng la\n c\ar, K’Văn Viễn hra\m
mb^t ho\ng mnuih [uôn sang djuê [ia\ kr^ng dlông anei a\t hưn ktưn kơ kr^ng
la\n “ Nam Sơn jho\ng ktang” mb^t ho\ng Wa\l Lê amâo thâo hu\i”, “ 3 K’kiêng
kja\p ktang” amâo mâo mdei mđ^ lar knhuah kha\p c\ia\ng kơ la\n c\ar, ba jih ai
tiê bi lông ktưn nga\ brua\ đ^ mdro\ng kơ go\ sang, đru mguôp nga\ bi đ^ kyar
mdro\ng sah kơ [uôn sang la\n c\ar.
H’Nga pô ]ih mkra.
Viết bình luận