Găn 400km nao truh ti Hà Tĩnh, lŏ nao thiăm 20 km ti êlan dliê mđŏng mđưt, Êpul ngă bruă hđeh sang hră hđăp sang hră gưl tlâo thŭn hriăm 1993 – 1996 Hà Nội truh leh ti lŭ Phú Lâm, să Phú Gia, kdriêk Hương Khê, alŭ wăl krĭng čư̆ čhiăng knông lăn dôk mâo lu klei dleh dlan ti čar Hà Tĩnh. Bi mguôp hŏng lĭng kahan knông lăn phú Gia, êpul ba lu mta mnơ̆ng yua kơ klei hriăm hră mơar msĕ si huôm hdruôm hră, ti vi mbĭt hŏng dŭm êtuh pŏk hdruôm hră, leh anăn mnơ̆ng yua mđup brei kơ 2 bĭt sang hră jing Sang hră hđeh điêt Phú Gia, anôk hriăm ti Phú Lâm leh anăn sang hră gưl 1 Phú Gia, anôk hriăm ti Phú lâm. Ayŏng Nguyễn Phan Giang, khua êpul ngă bruă yang ƀuôn, Êpul ngă bruă hđeh sang hră hđăp sang hră gưl tlâo thŭn hriăm 1993 – 1996 Hà Nội brei thâo:

     “Mâo klei bi mguôp mơ̆ng kđông kahan knông lăn Phú Gia, hmei mâo leh dŭm mta bruă klă klơ̆ng. Grăp thŭn sơnăn sơăi, hdră hmei iêo mthưr hmăr êdi, hlăm wang 10 - 15 hruê mâo ênŭm leh ênoh prăk čiăng hluê ngă hdră. Hlăm klei hmei ngă bruă, hmei čiăng bi lar bruă ngă jăk ăt msĕ hŏng boh tŭ dưn hlăm klei hdĭp. Iêo digơ̆ hriê mă mnơ̆ng amâo djŏ jing klei yuôm hlăm mnơ̆ng yua, ƀiădah jing klei yuôm bhăn hlăm ai tiê”.

Êlâo kơnăn, êpul ngă bruă yang ƀuôn, Êpul ngă bruă hđeh sang hră hđăp sang hră gưl tlâo thŭn hriăm 1993 – 1996 Hà Nội ăt mơĭt leh giăm 60 êlăk prăk đru kơ sang hră hđeh diêt Phú Gia ngă čuôr bi hrŏ hlơr leh anăn rŭ mdơ̆ng ƀăng jang sang hră siam leh anăn doh, phung hđeh điêt nao sang hră amâo lŏ tŭ ôh klei hlơr hlăm yan hjan. Dŭm mta mnơ̆ng klă klơ̆ng anăn ba lu klei hơ̆k mơak kơ phung nai leh anăn hđeh sang hră krĭng čư̆ čhiăng dôk kƀah lu mta mnơ̆ng hlăm klei mtô leh anăn hriăm. Nai Trần Đình Chung, nai ti sang hră gưl 1 Phú Gia, anôk hriăm Phú Lâm brei thâo:

  “Lĭng kahan knông lăn jing anôk đru lu hĭn kơ anôk bruă alŭ leh anăn să. Êngao kơ bruă klam răng mgang knông lăn, diñu jing phung mă bruă tŭ dưn hĭn hlăm bruă bi siam krĭng ƀuôn sang. Dŭm êpul êya yang ƀuôn mđup brei lu mta dŭm mnơ̆ng yua msĕ si: băn, mŭng, êdeh wai jơ̆ng, doh pưh leh anăn lu mta mnơ̆ng yua mkăn msĕ si êa prăi, braih… boh nik hlăm dŭm wưng tết, wưng hruê 27/7 dưi đru mđĭ sa kdrêč klei hdĭp mnuih ƀuôn sang”.

Êngao kơ klei mkŏ hŏng dŭm anôk bruă ngă klei đru, kđông kahan knông lăn Phú Gia ăt iêo mthưr lu ai dưi đru kơ mnuih ƀuôn sang să Phú Gia mđĭ kyar klei hdĭp mda, mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo leh anăn krĭng ƀuôn sang mrâo mđĭ hnơ̆ng, đru mđĭ klei hdĭp mnuih ƀuôn sang. Lê Văn Hòe, khua alŭ Phú Lâm hơ̆k mơak brei thâo, knuă druh lĭng kahan knông lăn Phú Gia mâo nanao klei uêñ mĭn kơ mnuih ƀuôn sang, boh nik jing dŭm gŏ sang dleh dlan, hđeh sang hră ƀun ƀin, hđeh êrĭt amĭ ama.

Hŏng lu klei bi hmô mđĭ kyar bruă duh mkra, Kđông kahan knông lăn Phú Gia mkŏ mjing leh hdră êlan klă klơ̆ng, đru kơ dŭm gŏ sang dleh dlan msĕ si klei bi hmô rông mnŭ, rông ŭn, rông êmô, pla dŭm mta ana pla mjing, ana ƀơ̆ng boh mâo ênoh msĕ si boh kruê̆ mmih, kruê̆ dŭng. Mbĭt anăn lŏ tiŏ nao lu knuă druh, lĭng kahan mtô kơ mnuih ƀuôn sang hdră mnêč rông mnơ̆ng leh anăn pla mjing. Čiăng đru kơ phung mniê ƀun mđĭ kyar klei hdĭp mda, mrâo anei, kđông kahan knông lăn Phú Gia ba mdah leh Êpul bi mguôp phung mniê hŏng lĭng kahan grat mtah. Amai Trần Thị Hợi, Khua êpul bruă phung mniê să Phú Gia, khua kiă kriê êpul bi mguôp phung mniê hŏng lĭng kahan grat mtah brei thâo:

  “Bruă mơ̆ng êpul phung mniê Phú Gia ăt msĕ hŏng êpul bi mguôp phung mniê hŏng lĭng kahan grat mtah hŏng kđông kahan knông lăn jing klă klơ̆ng, tŭ dưn, yuôm bhăn. Dŭm klei bi hmô anei klă anăp đru kơ phung hgŭm hlăm êpul hgŭm bruă mđĭ kyar klei hdĭp mda. Êngao kơnăn, kđông kahan knông lăn lŏ đru kơ hdră “Amĭ pô rông” mơ̆ng bruă phung mniê să, đru rông ba hđeh êrĭt amĭ ama mâo klei hdĭp dleh dlan hlăm 3 thŭn, grăp thŭn 300 êbâo prăk.

          Êngao kơ bruă kriê dlăng êbeh 23km êlan knông lăn leh anăn 7 gơ̆ng knông lăn ala čar ti alŭ wăl knông lăn Việt Nam – Lào, Kđông kahan knông lăn Phú Gia lŏ bi mguôp hŏng dŭm gưl bruă Đảng, bruă sang čư êa, êpul êya alŭ wăl hluê ngă tŭ dưn dŭm hdră bruă, hdră mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn, bi kjăp, mđĭ hĭn bruă răng mgang klei êđăp ênang krĭng knông lăn msĕ si: hrăm mbĭt hŏng phung mniê knông lăn êpul bi mguôp phung mniê hŏng lĭng kahan grat mtah, anak rông kđông kahan knông lăn, đru adei nao sang hră… Anôk bruă čŏng mkŏ mjing hdră êlan, bi klă hruê mmông, mta kñăm, bruă klam, hmao thâo klă boh sĭt, klei hmăng hmưi mnuih ƀuôn sang, ƀrư̆ brư̆ tlaih mơ̆ng klei ƀun ƀin, bi hơĭt klei hdĭp. Trung tá Nguyễn Đình Chuẩn, Khua bruă kđi čar, kđông kahan knông lăn Phú Gia brei thâo, anôk bruă đru mguôp leh dŭm êbâo hruê ai, đru ba să Phú Gia jing krĭng ƀuôn sang mrâo ti thŭn 2018 leh anăn krĭng ƀuôn sang mrâo mđĭ hnơ̆ng ti thŭn 2022:

   “Hŏng dŭm bruă ngă klă klơ̆ng anei, kđông kahan knông lăn Phú Gia mkŏ mjing leh klei bi mguôp plah wah dŭm anôk bruă leh anăn dŭm gưl bruă sang čư êa alŭ wăl, mkŏ mjing klei đăo knang, klei khăp mnuih ƀuôn sang krĭng knông lăn, iêo jak ai ktang jih jang mnuih ƀuôn sang nao hgŭm răng mgang klei dưi kiă kriê knông lăn ala čar, mkŏ mjing krĭng knông lăn êđăp ênang, kjăp ktang.

Rup phung lĭng kahan grat mtah ƀăng êgei blŭ, kngan mă, hâo hưn, mtrŭt mjhar, leh anăn klă anăp mă bruă knuă mbĭt hŏng mnuih ƀuôn sang, rŭ mdơ̆ng, mkra sang dôk kơ mnuih ƀuôn sang… jing leh klei jĕ giăm leh anăn jing anôk knang kơ dŭm gưl bruă Đảng, bruă sang čư êa leh anăn mnuih ƀuôn sang tinei. Kyuanăn mnuih ƀuôn sang lŏ khăp, lŏ mguôp hĭn leh anăn jing kmeh gơ̆ng hdĭp mbĭt hŏng lĭng kahan knông lăn răng mgang klei dưi kiă kriê knông lăn ala čar.