VOV4.Êđê - }ia\ng mđ^ klei mnuih [uôn sang, brua\ sang ]ư\ êa djăp gưl thâo săng kơ klei yuôm bhăn mơ\ng hdră êlan răng mgang lehana\n mđ^ kyar dliê ho\ng klei hd^p mda anak mnuih, mđ^ kyar klei hd^p mda ala [uôn, lehana\n răng mgang ala ]ar, êbeh 5 thu\n êgao, keh răng mgang lehana\n mđ^ kyar dliê Kontum mâo leh lu hdră hâo hưn mdê mdê ba w^t leh klei tu\ dưn. {ri thu\n hriăm mrâo keh mrâo mâo hdră ma\ brua\ mrâo, ho\ng klei m^n siam, ana\n jing mko\ mjing hdră hâo hưn “Hrăm mb^t ho\ng adei nao kơ sang hra\ mơar”.

    Leh du\m mlan mơak m`ai,  hlăm du\m hruê anei êbeh 460 ]ô phung hđeh Sang hra\ gưl sa sa\ Đăk K’roong, kdriêk Đăk Glei lo\ nao kơ sang hra\. Lo\ bi tuôm ho\ng [ơ^ng găp lehana\n phung nai mtô, hlăm hruê tal êlâo nao kơ sang hra\, phung hđeh mâo ngă leh lu brua\ yuôm bhăn mâo keh răng mgang dliê Kontum mko\ mjing, ana\n jing hdră hâo hưn “Hrăm mb^t ho\ng adei nao kơ sang hra\”. Brua\ tal êlâo hlăm ako\ thu\n hriăm mrâo, k`ăm mđ^ klei thâo săng kơ phung hđeh hlăm brua\ răng mgang dliê ho\ng klei hd^p anak mnuih. Nai Phạm Hữu Trọng, K’ia\ng khua sang hra\ gưl sa Đăk K’roong brei thâo:

         “Sa\ Đăk K’roong jing sa hlăm du\m boh sa\ [un [in hlăm kdriêk Đăk Glei. Lu phung hđeh hriăm hra\ kơ anei jing hđeh mnuih djuê [ia\ hd^p giăm ho\ng dliê. Klei hd^p knang lu kơ dliê, ngă hma pưk. Hruê anei sang hra\ mâo klei mơak leh mâo keh răng mgang lehana\n mđ^ kyar dliê hriê mđup brei hdruôm hra\ mơar, mnơ\ng kơ hđeh nao sang hra\. Ho\ng klei k`ăm đru hđeh nao sang hra\ mơar ]ia\ng mđ^ klei thâo săng h^n hlăm brua\ hâo hưn ho\ng am^ ama, ayo\ng amai adei pô, kơ yang [uôn anôk pô hd^p mda kơ brua\ bi ra\ng kriê bi jăk dliê kmrơ\ng”.

        Ho\ng klei bi mta\ mtăn ho\ng [a\ng êgei, ho\ng brua\ ngă dưi thâo [uh ho\ng ala\, hđeh hriăm hra\ thâo săng klei kơ dliê hlăm anôk pô hd^p mda mtam, ]ia\ng kơ jih jang bi hrăm mb^t răng mgang dliê. Mb^t ho\ng ana\n, lo\ mâo lu klei bi hriăm kơ klei tu\ dưn mơ\ng dliê, kyuadah dliê jing mnơ\ng bi êwa kơ boh lăn, lehana\n kơ klei mđ^ kyar klei duah [ơ\ng, kriê pioh knhuah gru dhar kreh mnuih Lăn Dap Kngư. {ri thu\n hriăm mrâo, ]ia\ng hrăm mb^t ho\ng adei nao sang hra\ mơar, keh mâo leh klei m^n ]ih bi lar klei răng mgang, mđ^ kyar dliê, lehana\n mâo hdră t^ng tla kơ brua\ răng mgang dliê kđăm mkra hlăm hra\ hđeh hriăm hra\. Y Minh Trà, hđeh hriăm hra\ adu\ 5A brei thâo:

“Hruê anei kâo nao sang hra\, kâo bo\ ho\ng klei mơak, kyua mâo di amiêt mbha kơ kâo hdruôm hra\ mơar. Kâo srăng răng kriê bi jăk lehana\n hriăm hra\ mơar bi thâo. Kâo srăng dlăng nik ya mta klei mta\ mtăn kơ brua\ răng mgang dliê ]ih leh hlăm hdruôm hra\, ]ia\ng mâo klei thâo săng h^n klei kơ dliê”.

Klei m^n k]oh mkra rup kơ brua\ răng mgang dliê hlăm hdruôm hra\ kơ phung hđeh mâo leh lu klei tu\ dưn jăk. Mb^t ho\ng phung hđeh kr^ng taih kbưi, kr^ng mnuih djuê [ia\ ]ar Kontum mâo hra\ ]ih, boh phu\n kơ klei hâo hưn hlăm hra\ tui tluôn nanao phung hđeh tơl jih thu\n hriăm. Grăp hruê, êjai am^ ama, lehana\n phung nai ksiêm dlăng hra\ mơar phung hđeh srăng [uh mơh klei mta\ ti hra\ hđeh kơ brua\ răng mgang dliê, snăn klei anei srăng k]a\i lar pral kơ jih jang mnuih.

       Hồ Thanh Hoàng, Khua keh răng mgang lehana\n mđ^ kyar dliê ]ar Kontum, lo\ brei thâo:

   “Brua\ hâo hưn răng mgang dliê, lehana\n ngă hdră êlan t^ng tla kơ brua\ răng mgang dliê jing brua\ yuôm bhăn mơ\ng keh răng mgang lehana\n mđ^ kyar dliê. Hâo hưn mâo ho\ng lu hdră: Hlăm hra\ klei mrâo, ho\ng đ^ng mu`, ho\ng hra\ bi lar, ap fi]… snăn klei m^n kđăm mkra hlăm hra\ hđeh hriăm hra\ lehana\n boh phu\n anei srăng tui hluê nanao phung hđeh tơl jih sa thu\n hriăm. K`ăm hâo hưn snăn hmei ba truh kơ 106 boh sang hra\ gưl sa hlăm alu\ wa\l mâo dliê hlăm ]ar. Hmei srăng nao mbha hdruôm hra\ mơar anei truh kơ sang hra\ mđup brei kơ sang hra\, lehana\n knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa sa\. Mơ\ng ana\n sa\ lehana\n sang hra\ mơar srăng mbha truh kơ phung hđeh hriăm hra\”.
                                                             Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk.