VOV4.Êđê - Du\m thu\n êgao, êpul l^ng kahan kr^ng 5 mâo leh lu brua\ ngă hrăm mb^t đru ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo. Ho\ng du\m anôk ma\ brua\, grăp êpul êya ngă mdê bi brua\ hrăm mb^t ho\ng mnuih [uôn sang 11 boh ]ar, [uôn pro\ng hlăm alu\ wa\l kwar krah – Lăn Dap Kngư mâo leh klei bi mlih [o# ala\ kr^ng [uôn sang, ]ư\ ]hia\ng [rư\ hruê [rư\ jăk yâo.

Sa ai ho\ng brua\ “Msir sa go\ êsei ư\ êpa, bi hro\ sa go\ êsei [un” phung knua\ druh, l^ng kahan kr^ng 5 jih ai tiê hgu\m ngă klei anei hlăm lar [ar, mâo ba w^t leh klei tu\ dưn jăk kla\. Truh kơ ara\ anei, êbeh 500 go\ êsei [un ti 11 ]ar, [uôn pro\ng anôk mâo êpul l^ng kahan dôk, mâo leh klei l^ng kahan đru mjeh, prăk, kdrăp ma\ brua\, giăm 120 go\ êsei duh [ơ\ng mnga, giăm 130 go\ êsei tlaih mơ\ng klei [un [in, kpưn đ^ nao kơ mdro\ng. Hdră êpul l^ng kahan kr^ng 5 ngă mâo lu mta. Mâo êpul kahan đru hruê ai ma\ brua\, đru mnuih [uôn sang mđ^ mlih war pla mtu\k mtu\l, klei [a\ng kan, mkra mjing war êning, mâo êpul kahan đru prăk, hdră duah [ơ\ng, mtô bi hriăm hdră pla mjing rông mnơ\ng…Nguyễn Đình Vũ, sa\ Tịnh Hiệp, kdriêk Sơn Tịnh, ]ar Quảng Ngãi lo\ bi hdơr, êlâo dih go\ êsei [un snăk, leh mâo êpul l^ng kahan mđup brei êdeh kai, klei hd^p go\ sang mâo klei bi mlih:“Êlâo dih jing sa go\ sang bo\ ho\ng klei dleh dlan, ung mo# dôk hmăng hmưi mâo sa boh êdeh kai amâodah êmô kbao pioh rông. Leh hmư\ hing ara\ng iêu nao ma\ êdeh kai, bo\ ho\ng klei mơak, w^t ma\ brua\ hlăm go\ sang lehana\n đru mnuih [uôn sang. Mâo hrui w^t mơ\ng êdeh kai ma\ brua\ t^ng jih kơ ênoh bi liê lo\ adôk mnga giăm 20 êklăk prăk. Ăt mơ\ng êdeh kai anei mâo mkuôm pioh lu h^n, lehana\n tloh ngă sang, lehana\n mrâo anei lo\ tloh blei sa boh êdeh đ^. Hlăm lam ai tiê pô thâo hdơr knga kơ l^ng kahan êdi”.

Dôk hlăm alu\ wa\l hd^p mda dleh dlan, jih jang êpul êya kahan kr^ng 5 mâo jak iêu leh truh du\m pluh êbâo hruê ai ma\ brua\ đru mnuih [uôn sang ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ti 65 sa\ dleh dlan h^n êdi hlăm 11 ]ar, [uôn pro\ng. Du\m gưl đru nao mkra êlan betong hlăm [uôn sang, nao hwai mdoh mnuôr mbông êa, nao bư\ guê gang tro# ms^n mkra bir krơ\ng klưh hroh lăn, mkra êlan [a\ng [i mđue# êa, djăp anôk [uh êpul ao mtah l^ng kahan sơăi. Êjai gưl kbia\ hiu kơ êngao, du\m êpul kahan iêu jak leh l^ng kahan mb^t ho\ng kahan [uôn hrăm mb^t bi mkra w^t êbeh 500 boh sang dôk, lehana\n mdơ\ng mrâo êbeh 200 boh sang bi đru, sang hdơr knga tla ai, đa hlăm kr^ng taih kbưi, plao ks^… đru msir klei dôk hlăm sang t^ rư] hlăm alu\ wa\l mnuih [uôn sang dôk. Aduôn Lưu Thị Bích Ngọc, K’ia\ng khua Dhar brua\ đru ]ung ba mnuih [uôn sang mơ\ng brua\ Đảng ]ar Quảng Nam brei thâo: Klei bi mguôp l^ng kahan lehana\n mnuih [uôn sang kr^ng dleh dlan mâo leh klei bi mlih lu:

“Sa ai ho\ng brua\ bi ktưn hrăm mb^t ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, Knơ\ng brua\ l^ng kahan ]ar mtru\t mjhar leh djăp êpul êya ngă mkra du\m brua\ hla\m yang [uôn. Sa\ Trà Tân thu\n 2010 mrâo djăp 1 ênoh ]ua\n k]ah, truh kơ ara\ anei djăp leh 12 ênoh ]ua\n k]ah, hlăm na\n mâo klei Knơ\ng brua\ l^ng kahan ]ar đru pro\ng mơh”.

Mơ\ng thu\n 2010 truh kơ ara\ anei, êpul kahan kr^ng 5 ngă leh brua\ “Abu\ braih kyua mnuih [un”. Mâo prăk mkrum mguôp, lehana\n mnơ\ng [ơ\ng hua\ pioh đru kơ găp djuê phung l^ng kahan mâo klei hd^p dleh dlan, lehana\n mnuih [uôn sang [un. Trung tướng Trần Quang Phương, Khua brua\ Đảng hlăm Knơ\ng g^t gai kahan kr^ng 5 brei thâo, msir klei ư\ êpa ho\ng lu hdră, jing mta êpul l^ng kahan kr^ng 5 k`ăm kơ ana\p: “Grăp thu\n hmei jao kơ djăp êpul êya nao hlăm [uôn sang, đru kơ grăp alu\ wa\l, tăp năng truh kơ grăp go\ êsei đru msir klei ư\ êp bi hro\ klei [un knap. Ho\ng klei ]ia\ng tal êlâo h^n jing tlaih mơ\ng klei [un [in, leh tlaih mơ\ng klei [un [in kơh, dưi ata\t anak aneh nao sang hra\ mơar, go\ sang mâo dlăng kriê klei suaih pral jăk, ngă ho\ng lu hdră ]ia\ng tlaih mơ\ng klei [un [in ti du\m kr^ng dleh dlan, boh nik kr^ng knông lăn, plao ks^”.

“Blu\ bi mnuih [uôn sang thâo săng, ngă ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang jưh knang” ho\ng ai tiê ana\n, knua\ druh l^ng kahan kr^ng 5 mjing leh klei khăp l^ng kahan lehana\n mnuih [uôn sang s^t suôr h^n, hrăm mb^t ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, kr^ng ]ư\ ]hia\ng ktuê duôr ]ư\ kwar krah Lăn Dap Kngư anôk lu ang^n êbu\ anei knư\ hruê knư\ mâo klei mda mdo\k.

                                                                         Y-Khem pô ]ih mkra.