VOV4.Êđê - jho\ng m^n, jho\ng ngă amâo mâo uê` kơ klei dleh dlan, lehana\n jih ai tiê kyua mnuih [uôn sang, ana\n yơh jing klei jăk siam klei mnuih [uôn sang thôn 1, sa\ Dak Rla, kdriêk Dak Mil, ]ar Dak Nông la] kơ khua thôn Lưu Văn Thoại. Ho\ng mnuih [uôn sang ti anei Lưu Văn Thoại jing gru bi hmô mnga] hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo.

          Êlâo dih mâo ma\ kno\ng sa b^t êlan mko\ mơ\ng thôn 1 nao kơ krah sa\ Dak Rla, kdriêk Dak Mil, ]ar Dak Nông, jing leh klei bi [uh amâo mâo jăk ho\ng mnuih [uôn sang êjai êbat nao hlăm êlan klông anei, boh nik hlăm yan hjan. Thâo săng kơ klei sua\i êmăn kơ mnuih [uôn sang, khua thôn ]o\ng mtru\t mjhar phung duh mkra, phung thâo bi đru, lehana\n iêu jak mb^t ho\ng mnuih [uôn sang bi mkrum mguôp mguôp ngăn prăk mkra w^t êlan klông êbeh kơ 1km ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang găn êrô lehana\n du\ mdiăng mnơ\ng dhơ\ng ho\ng klei găl ênưih. Đặng Xuân Kiểng hd^p hla\m sa\ Dak Rla, kdriêk Dak Mil, ]ar Dak Nông brei thâo:

         “Hlăm wưng leh êgao, Thoại [uh mnuih [uôn sang êrô suăi êmăn mse\ snăn, `u la]: Ih mâo êdeh, kâo mâo êdeh drei bi mguôp mkra he\ êlan anei ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang găn êrô amâo lo\ suăi êmăn ôh. Mnuih [uôn sang ti anei ka mâo ôh klei đru mguôp kơ Thoại, kyuadah tal êlâo `u mâo êdeh êdâo, tal 2 `u amâo mâo ]ia\ng ôh ngă bi dleh kơ mnuih [uôn sang, `u nao kơ anôk ]h^ mnia, anôk duh mkra akâo klei đru mguôp”.

          Thu\n 2012, Khua thôn Lưu Văn Thoại hrăm mb^t ho\ng êpul kia\ kriê thôn mko\ mjing klei mtru\t mjhar jih jang mnuih [uôn sang mâo klei bi mkrum mguôp prăk kăk ]ia\ng dhiang ba pui kmla\ truh kơ thôn. Mnuih [uôn sang [uh klei mko\ mkra anôk mđ^ mtru\n pui jing ba w^t klei tu\ dưn pro\ng kơ klei hd^p mda ala [uôn, snăn Thoại iêu jak mnuih [uôn sang bi mkrum ngăn prăk ]ia\ng mko\ mkra 9 anôk mđ^ mtru\n pui pioh ba pui kmla\ truh kơ alu\ wa\l mnuih [uôn sang dôk. Jăk găl hlăm klei duah [ơ\ng lehana\n hd^p mda. Aduôn Bùi Thị Dung, sa\ Dak Rla, kdriêk Dak Mil, la]:

          “Kyua mâo `u mđ^ ai, hmei đru mguôp ngăn prăk kơ brua\ mkra anôk mđ^ mtru\n pui mse\ snei. Ara\ anei hmei mâo leh djăp pui kmla\ pioh yua krih kphê”.

Lưu Văn Thoại, khua thôn 1, sa\ Dak Rla, la]:

          “Mâo anôk mđ^ mtru\n pui mse\ snei jing jăk êdi, kyuadah jih jang hmei kr^ng anei bi ktir kbăng êa sơăi, tơdah yua môtơr bi êran pui amâo dưi mâo prăk blei êa pui ôh, liê snăk, hmei bi trông mkrum prăk ngă anôk mđ^ mtru\n pui kmla\ tal êlâo 32 go\ êsei. Leh anôk mđ^ mtru\n pui mâo ba yua, snăn [uh klei tu\ dưn jing pro\ng êdi”.

    Ara\ anei jih jang djăp go\ êsei hlăm thôn mâo yua leh pui kmla\ knu\k kna sơăi, ana\n ăt jing mâo bi leh ênoh ]ua\n kơ brua\ mkăp pui kmla\ hlăm [uôn sang dôk hlăm hdră ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo. Nguyễn Hữu Đoan, Khua sa\ Dak Rla, kdriêk Dak Mil brei thâo:

          “Hdră ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo go\ sang Thoại lehana\n asei `u pô mâo leh klei đru pro\ng êdi. Êlâo h^n asei `u ]o\ng tuh êyuh ai tiê, prăk kăk, lehana\n iêu mthưr jih jang mnuih [uôn sang hd^p hălm thôn 1, bi mguôp prăk mkra anôk mđ^ mtru\n pui, pioh ba pui kơ mnuih [uôn sang yua, mơ\ng năn đru hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo”.

  Amâo mâo djo\ kno\ng jih ai tiê mtru\t mjhar mnuih [uôn sang hgu\m hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, [ia\dah `u lo\ jing mnuih ba ako\ hlăm djăp mta brua\, kreh kriăng hlăm klei duah [ơ\ng ho\ng klei kpa\ ênuah, đru du\m go\ êsei dleh dlan hrăm mb^t mđ^ kyar. Lê Văn Điệp, khua adu\ brua\ lo\ hma, khua kia\ kriê brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo kdriêk Dak Mil, ]ar Dak Nông la]:

          “Lưu Văn Thoại lehana\n mnuih hlăm go\ sang `u jing gru bi hmô jăk êdi hlăm thôn. Hlăm brua\ duh mkra pla mjing, di`u đru mnuih [uôn sang prăk kăk, lehana\n mnơ\ng mnua\ pioh kơ brua\. Êngao ana\n, grăp thu\n ho\ng klei thâo bi đru, `u iêu jak phung duh mkra mnia mblei hla\m sa\, lehana\n jih jang mnuih [uôn sang thâo mâo bi mkrum mguôp đru mnơ\ng pioh mđup brei kơ du\m go\ êsei dleh dlan hlăm thôn”.

          Ho\ng du\m brua\ knua\ ngă kla\ mnga], mâo klei uê` klam, lu thu\n mtam khua thôn Lưu Văn Thoại mâo leh du\m gưl pah brei klei bi mni, kyua mâo brua\ tu\ kdlưn hla\m brua\ bi ktưn khăp ]ia\ng kơ ala ]ar mse\ ho\ng mnuih ngă lo\ hma mbrua\, jih jang mnuih [uôn sang bi hgu\m mguôp mko\ mjing klei hd^p dhar kreh, ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, `u ăt jing klei bi hmô tu\ kdlưn hla\m kdriêk Dak Mil mâo leh klei pah mni hlăm anôk bi k[^n pro\ng klei bi ktưn khăp ]ia\ng kơ ala ]ar, ]ar Dak Nông wưng thu\n 2011 – 2015.

                                                                                         Y-Khem pô ]ih mkra.