{rư\ [rư\ mđ^ klei thâo kơ mnuih ma\ brua\, pioh kơ klei mđ^ kyar brua\ lo\ hma pla mjing, kr^ng [uôn sang. Du\m thu\n êgao, ]ar Lâm Đồng mâo leh klei g^r hlăm mtô brua\ kơ mnuih djuê [ia\, đru leh hlăm klei bi mlih kr^ng [uôn sang taih kbưi hlăm ]ar.

Ti gu\ jơ\ng ]ư\ Liang Biang, kdriêk Lạc Dương ara\ anei mâo lu anôk pla mjing djam mtam, lehana\n mnga hla\m sang ala\ k^ng mơ\ng mnuih [uôn sang djuê [ia\. Hlăk dôk khăt mnga hồng, prăp êmiêt ba ]h^ tui si klei ara\ng akâo blei, Păng Ting Sin djuê ana Kơho ti Bon Dơng 1 la]: “Kyua mâo hriăm mơ\ng du\m adu\ mtô bi hriăm, lehana\n lo\ dơ\ng hriăm êmuh êjai ma\ brua\, ti du\m anôk pla mnga hlăm Đà Lạt, mơ\ng năn kâo jho\ng ngă. Ara\ anei mơ\ng klei kâo jho\ng ngă anei amâo lo\ mâo ôh klei mnuih [uôn sang đing”.

Hlăm hma anôk êlâo adih mơ\ng am^ ama mbha hlăm brô 5 sao, Păng Ting Sin jho\ng ]an prăk mkra sang ala\ k^ng pioh pla mnga. Jih jang kdrăp ma\ brua\ hlo\ng mko\ mkra ênu\m, mâo êlan đ^ng krih êa, lehana\n êa hbâo ]o\ng krih hjăn. Ara\ anei war mnga Păng Ting Sin mâo hrui w^t grăp thu\n truh du\m êtuh êklăk prăk. Hdră bi hmô anei jing leh anôk kơ du\m go\ êsei mnuih djuê [ia\ hlăm ]ar, lehana\n êngao ]ar nao dlăng lehana\n tui hriăm. K’ia\ng khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Lạc Dương Nguyễn Quốc Kỳ brei thâo: “Lạc Dương mâo êbeh 75% ênoh mnuih djuê [ia\ hd^p mda, hdră êlan mơ\ng kdriêk jing mtô bi hriăm brua\ ho\ng klei kla\ mnga]. Leh rue# hriăm, mnuih [uôn sang bi thâo mtam ngă brua\ hlăm lăn pô”.

Hlăk dôk mkra êlan đ^ng ]o\ng krih êa hjăn hlăm sang ala\ k^ng pla djam ho\ng hdră mrâo mrang, mơ\ng go\ sang pô, }il Nôm, djuê ana Kơho ti Bon Dơng 1, kdriêk Lạc Dương la]: “Kyua leh mâo hriăm hdră ma\ brua\ anei, kâo jho\ng mlih mơ\ng lăn lo\ kâo pla djam, lehana\n tei nan hrue# hlăm sang ala\ k^ng. Anei jing sa klei jho\ng m^n leh ngă”. Sa prue# sang ala\ k^ng ktuê Bon Dơng1, }il Nôm ktrâo: War sang Krajan The\o pla mâo 4 sao mnga cúc, mnga yang hruê; war K’Bret êbeh 2 sao pla mnga hồng…jing ngă brua\ ho\ng hdră mrâo mrang sơăi.

Thu\n 2013, lehana\n 6 mlan ako\ thu\n 2014, kdriêk Lạc Dương mko\ mjing 26 boh adu\ mjua\t bi hriăm brua\ pla mjing, dlăng kriê ana kphê, djam mtam, lehana\n mnga kơ giăm 1 êbâo ]ô mnuih nao hriăm, lu jing mnuih djuê [ia\. Khua anôk brua\ lo\ hma kdriêk Lạc Dương Hoàng Xuân Hải brei thâo: “Dlăng ti hnơ\ng thâo săng, kơ klei bhiăn hd^p, hmei hro\ng ruah hdră mtô bi hriăm “dja\ ti kngan ktrâo ti brua\” ho\ng 80% klei hriăm mâo lông ngă mtam hlăm đang, ênưih hdơr, lehana\n ênưih ba yua”.

Ha Ban ti sa\ Mê Linh, kdriêk Lâm Hà la]: “Du\m ha kphê sang kâo ara\ anei mboh lu, ana kăn jăk mâo mnơ\ng ngă rei… kyua mâo knua\ druh mtô bi hriăm hdră dlăng kriê, lui he\ hdră dlăng kriê wiê ênăk hđăp”. Nông Văn Cửu ti sa\ Lộc Thành, kdriêk Bảo Lâm ho\ng klei mơak la]: “Êngao kơ brua\ pla mjing, [uôn Mông hmei lo\ hriăm brua\ ta\ k]oh ho\ng kdrăp mrâo mrang, sa\ m`am. Mơ\ng năn, klei hd^p mda mnuih [uôn sang [rư\ [rư\ dơ\ng mâo klei đ^ kyar”…

Mrâo anei, knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]r Lâm Đồng mâo mkla\ mklơ\ng leh “Hdră brua\ mjua\t bi hriăm brua\ knua\ kơ mnuih ngă brua\ hla\m kr^ng [uôn sang ti Lâm Đồng, wưng thu\n 2014 – 2020”. Ho\ng mta k`ăm, grăp thu\n mâo mjua\t bi hriăm hlăm brô mơ\ng 7 – 10 êbâo ]ô mnuih ngă brua\ hlăm kr^ng [uôn sang. Hlăm na\n mđing tal êlâo ho\ng phung knu\k kna dlăng ba, go\ êsei [un [in, mnuih djuê [ia\. Tui si knơ\ng brua\ mnuih ma\ brua\ phung knap m`ai Lâm Đồng bi êdah, klei mtô brua\ lo\ dơ\ng ngă djo\ ho\ng klei ]ia\ng mơ\ng phung ngă brua\ pla mjing, lehana\n du\m hdră mđ^ kyar brua\ duh mkra ala [uôn. Leh mâo hriăm du\m klei mjua\t bi hriăm brua\ knua\ ma\, mnuih djuê [ia\ mâo leh du\m klei bi mlih hlăm klei thâo săng, mâo klei thâo hla\m brua\ knua\, thâo ba yua măi mo\k hlăm klei ma\ brua\ knua\. Mơ\ng năn mâo leh êbeh 81% ênoh mnuih mâo hriăm leh w^t mko\ mjing brua\ knua\ ma\, hdră duah [ơ\ng mrâo yơh hlăm [uôn sang pô.

Klei mjua\t bi hriăm brua\ knua\ ma\ kơ mnuih djuê [ia\ ]ar Lâm Đồng mâo leh klei bi mlih êdah kla\ hlăm du\m thu\n êgao, klei hd^p mda mnuih [uôn sang kr^ng taih kbưi hlăm ]ar [rư\ dơ\ng bi mlih, amâo lo\ mâo ôh yăn dôk mang. {ia\dah ăt adôk mâo mơh du\m klei dleh kpăk, mse\ si: Klei mjua\t bi hriăm ka djo\ guôp s^t mơh ho\ng klei jing mơ\ng mdê bi alu\ wa\l, anôk, lehana\n mnơ\ng bi hriăm ka djăp, mâo đa đa anôk mjua\t bi hriăm ka kjăp ôh, adôk mâo klei mđ^ mđăl mơ\ng du\m hdră êlan đru kơ mnuih djuê [ia\, ba klei dleh dlan hlăm brua\ tio\ nao mnuih nao hriăm, hlăm brua\ k]e\ đru, ktrâo ata\t klei hriăm brua\ adôk ka kla\ mnga] mơ\ng năn k[ah mnuih nao hriăm”. Klei mjua\t bi hriăm brua\ knua\ ho\ng mnuih djuê [ia\, tal êlâo bi hluê knhuah gru, klei bhiăn hd^p digơ\, leh kơ năn dơ\ng bi mlih [rư\ [rư\, snăn kơh srăng mâo klei tu\ dưn”. Khua adu\ brua\ mtô brua\, hlăm knơ\ng brua\ mnuih ngă brua\ lehana\n phung knap m`ai Lâm Đồng Lê Quang Hân brei thâo snăn.

}ia\ng msir klei ư\ êpa bi hro\ klei [un knap ho\ng klei kjăp, ]ar mkla\ mklơ\ng po\k mlar phung dưi hriăm brua\, mjing klei găl kơ mnuih djuê [ia\ mâo hriăm du\m brua\ djo\ guôp ho\ng pô, năng ho\ng klei thâo săng, djo\ ho\ng klei hd^p mda ala [uôn hlăm kr^ng. Lehana\n kriê pioh mđ^ lar du\m knhuah gru dhar kreh djuê ana Kơho, Churu mse\ si brua\ pơ\k m`am, brua\ ngă go\ lăn, mkra prăk kông…ăt mâo mko\ mjing mơh adu\ mjua\t bi hriăm, pătdah amâo mâo jăk lo\ guôp ôh ho\ng phung hđeh ênuk ara\ anei, ăt jing dleh kơ brua\ kriê pioh lehana\n mđ^ lar knhuah gru dhar kreh djuê ana pô.