Hlăm knhal jih mlan 4 leh êgao, Dhar brua\ kia\ kriê brua\ knua\ lăn dap kngư 3, hgu\m ho\ng knơ\ng brua\ kreh knhâo yang [uôn Việt Nam, lehana\n Dhar brua\ kia\ kriê kr^ng lăn dap kngư mko\ mjing leh klei bi trông ]hai kơ du\m mta knơ\ng, lehana\n hdră mđ^ kyar brua\ duh mkra ala [uôn kluôm kr^ng lăn dap kngư. Klei bi trông ]hai mâo leh lu klei blu\ bi êdah kla\ mnga] klei m^n hlak mblang du\m klei awa\t êdu mơ\ng du\m klei hâo mdah kreh knhâo, lehana\n m`a\ kơ du\m brua\ ksiêm w^t brua\ mtru\n lehana\n hluê ngă du\m hdră êlan ho\ng lăn dap kngư hlăm wưng êgao. Thâo [uh kla\ lehana\n ma\ klei hriăm mơ\ng du\m brua\ ka djo\, hdră brua\ lăn dap kngư 3 srăng mâo du\m klei bi knăl kơ brua\ kreh knhâo, k`ăm dưi truh kơ klei mđ^ kyar kjăp lăn dap kngư hlăm wưng mơ\ng ara\ anei truh thu\n 2020, ta\ hdră truh kơ thu\n 2030.

Y-Đhăm Ê`uôl, k’ia\ng khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar Daklak brei thâo, leh nao hlăm djăp klei bi trông ]hai kơ brua\ kreh knhâo hlăm hdra\ brua\ lăn dap kngư 3, mko\ mjing mơ\ng thu\n 2011 truh kơ ara\ anei, `u bi myuôm du\m klei g^r mơ\ng phung kreh knhâo hlăm brua\ ksiêm duah, ksiêm w^t klei jing s^t brua\ duh mkra ala [uôn hlăm alu\ wa\l. {ia\dah Y-Đhăm la], du\m klei ksiêm w^t boh s^t ka djo\ ôh, lehana\n tơdah ăt ba yua klei ana\n ]ia\ng mko\ mjing du\m hdră êlan, lăn dap kngư ăt srăng lo\ le\ hlăm hdră mđ^ kyar bo\ ho\ng lu klei mtu\k mtu\l mse\ ho\ng du\m thu\n leh êgao. Tui si `u, brei mâo klei `u\ kma êlam h^n [uh kla\ klei jing s^t ti alu\ wa\l, lehana\n ksiêm mka\ bi djo\ brua\ mtru\n lehana\n hluê ngă du\m hdră êlan ho\ng lăn dap kngư wưng leh êgao, ]ia\ng dưi mâo du\m boh klei tu\ dưn h^n: “Drei bi ksiêm mkla\ he\ bi nik, du\m klei awa\t, klei gun kpăk mơ\ng djăp hdră êlan du\m thu\n leh êgao. {ia\ êdi kâo [uh mse\ snei: Amâo mâo djo\ [ia\ ôh hdră êlan kơ lăn dap kngư adôk mđ^ mđăl, tơl đa đa kno\ng jing do\ bi yâo ma\, mse\ si duah brei ma\, kyuana\n amâo mâo klei tu\ dưn ôh. Tô hmô mse\ ho\ng hdră brua\ 132; 134 (kơ brua\ mkăp lăn dôk, lăn pla mjing kơ mnuih djuê [ia\) drei kno\ng w^r w^r t^ng hluê go\ êsei, amâo mâo t^ng hluê ênoh mnuih ôh. Ti lăn dap kngư 132 jing grăp go\ êsei 1ha lăn. Truh hdră brua\ 134 jing 5 sao. Boh knhal tu] jing hdră brua\ ana\n, truh kơ ara\ anei amâo mâo klei tu\ dưn ôh”.

Lo\ dlăng mơ\ng brua\ mtru\n, lehana\n hluê ngă du\m hdră brua\, Nguyễn Văn Yên k’ia\ng khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar Lâm Đồng la]; boh klei ti lăn dap kngư k[ah lu hdră êlan, lehana\n ai ktang ]ia\ng hluê ngă hdră êlan mđ^ h^n klei găl kơ brua\ lo\ hma pla mjing. Mơ\ng klei s^t brua\ mđ^ kyar brua\ pla ]ê, kphê, lehana\n brua\ pla mjing ho\ng kdrăp mrâo mrang, du\m klei găl pro\ng ti Lâm Đồng, leh ana\n hlăm lăn dap kngư anei, Nguyễn Văn Yên bi êdah: “Tơdah t^ng kluôm ênoh duh bi liê snăn jih kr^ng lăn dap kngư kno\ng knar 0,32% mka\ ho\ng kluôm ala, kyua ana\n si thâo mâo ma\ ai ktang mđ^ kyar? Hmei hlăm grăp thu\n mâo 1 êklăk tôn kphê, knar ho\ng 10 êklăk tôn mdiê, [ia\dah knu\k kna kno\ng mtru\n ma\ du\m hdră êlan kơ mdiê, [ia\dah ka mâo ôh hdră êlan kơ kphê. Tal 2, kâo bi êdah ho\ng klei kla\ mnga] mơh kơ brua\ điêt đu] jing hdră êlan brei ]an prăk pioh mđ^ kyar brua\ pla mjing ho\ng kdrăp mrâo mrang. Ara\ anei phu\n brua\ lo\ hma kăn lo\ yap lei brua\ sang ala\ k^ng mơ\ng mnuih [uôn sang hlăm sa mta ngăn do\ pioh ba mgrơ\ng, snăn ti digơ\ dưi mâo ma\ prăk. Sa boh sang ala\ k^ng, djăp ênu\m kdrăp bi h’ăp êđăp, lehana\n bi kna hnơ\ng h’uh, jing mơ\ng 10 – 20 êklai prăk/ha, [ia\dah amâo mâo sa mta ngăn do\ dưi ba mgrơ\ng ôh? Amâodah duh bi liê kơ brua\ pla mjing ho\ng kdrăp ma\ brua\ mrâo mrang, [ia\dah la] 6 mlan bi tla nư klei yơh, snăn ti anôk digơ\ nao ma\ he\ prăk pioh tla nư?”

Mjưh rue# klei bi trông ]hai, Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, khua knơ\ng brua\ ksiêm duah brua\ kreh knhâo yang [uôn Việt Nam, k’ia\ng khua hdră brua\ lăn dap kngư 3 bi myuôm du\m klei lo\ bi mgăl ho\ng klei hâo mdah klei kreh knhâo mơ\ng hdră brua\: “Djăp mta ra klei bi mgăl tui si kâo [uh, anei jing klei lo\ thiăm mbo\ yuôm bhăn kyuadah mơ\ng klei bi trông ]hai anei kno\ng mrâo yap jing klei bi trông ]hai mkrah wưng, amâo mâo djo\ klei bi trông ]hai ti wưng knhal tu] ôh hlăm hdră brua\. Snăn anei jing du\m klei blu\ tal êlâo ]ia\ng hlak mblang kơ ya mta brua\ yuôm bhăn pioh kơ klei bi t^ng mka\, lo\ ksiêm w^t, bi kla\ boh s^t, ho\ng klei m^n kyua ]ia\ng mđ^ kyar ti lăn dap kngư, mtru\n du\m klei ]ua\l mka\, ta\ du\m hdră êlan ma\ brua\ kla\ mnga] pioh mđ^ kyar djo\ ho\ng klei jing ti lăn dap kngư, [ia\dah hmei m`a\ êdi kơ du\m klei jing mdê hjăn mơ\ng kr^ng lăn dap kngư kơ klei mđ^ kyar”.