
Hlăm ai êwa mơak mñai mơ̆ng knăm mlan pur, k’iăng Khua lăn čar Võ Thị Ánh Xuân mbĭt hŏng êpul ngă bruă leh anăn khua gĭt gai čar Dak Lak nao hgŭm hlăm dŭm mta bruă: čuă dlăng, ktuê dlăng dŭm klei hlăp lêñ knhuah gru, mkra pui hruh, mă pui hruh, dlăng kdŏ anak rai leh anăn ktuê dlăng dŭm klei kdŏ mmuñ hlăm mlan knăm mlan pur. Wưng anei, k’iăng Khua lăn čar Võ Thị Ánh Xuân mđup brei 270 hnư klei đru hriăm hră mơar, 120 boh êdeh wai jơ̆ng kơ phung hđeh sang hră mâo klei hdĭp dleh dlan, 1 boh sang kơ phung hđeh êrĭt amĭ ama leh anăn 1500 hnư mnơ̆ng hŏng ênoh êbeh 1 êklai prăk. Adei Nguyễn Quách Tuệ Minh, sa hlăm phung hđeh mâo hnư mnơ̆ng brei thâo:
“Kâo mơak êdi kyua knăm mlan pur dưi mâo êdeh wai jơ̆ng, klei anei đru kơ kâo nao sang hră ênưih hĭn. Kâo ƀuăn srăng gĭr hriăm hră mơar čiăng amâo mâo bi êdu ai phung amiêt awa”.
K’iăng Khua lăn čar Võ Thị Ánh Xuân pah mni dŭm klei gĭr mơ̆ng čar Dak Lak, hlăm anăn mâo kdriêk Ea H’leo hlăm dŭm thŭn êgao mâo leh klei uêñ mĭn kơ phung hđeh. Mbĭt anăn, k’iăng Khua lăn čar hmăng hmưi, hlăm wưng kơ anăp, dŭm anôk bruă hŏng dŭm mta bruă klă klơ̆ng, iêo jak klei nao hgŭm wăt bruă kđi čar, êpul êya dŭm knơ̆ng bruă leh anăn yang ƀuôn lŏ dơ̆ng kriê dlăng, mđĭ ai, đru kơ phung hđeh, hđeh sang hră mâo klei hdĭp dleh dlan, dlăng anei jing bruă klam kñăm leh anăn sui.
Mbĭt hŏng ai êwa mơak knăm mlan pur hlăm kluôm lăn čar, dŭm hruê anei, lu êpul êya, êpul bruă ti čar Dak Lak hur har mtrŭt mjhar dŭm ai dưi čiăng mkŏ mjing dŭm mta klei hlăp lêñ, mđup brei hnư mnơ̆ng kơ phung hđeh ti dŭm ƀuôn êlan.
Ti wăl tač sang kƀĭn ƀuôn ti ƀuôn Trăp, să Ea H’Đĭng, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Dak Lak jing klei mơai mñai êdi. Phung hđeh hlăm ƀuôn mâo phung ayŏng amai êdam êra mơ̆ng kdriêk leh anăn đru mkrum mguôp mkŏ mjing hdră Mlan mngač klei khăp hŏng dŭm mta klei hlăp lêñ, mđup brei hnư mnơ̆ng. Djă hnư ƀêñ leh anăn pui hruh mrâo mâo mă êjai hgŭm hlăm klei hlăp lêñ, adei H’Trúc Êban hơ̆k mơak brei thâo:
Hruê anei kâo mơak êdi kyua mâo phung ayŏng amai hriê tinei leh anăn mkŏ mjing knăm mlan pur msĕ sơnei. Thŭn êdei kâo ăt čiăng phung ayŏng amai lĭ hriê leh anăn ngă msĕ sơnei mơh, klei hlăp lêñ msĕ sơnei jing mơak êdi.
Y-Tư̆ Niê, Khua ƀuôn Trăp brei thâo, mâo leh 100 hnư mnơ̆ng dưi mđup brei kơ phung hđeh điêt hlăm wưng anei. Lu thŭn êgao, hŏng klei đru mơ̆ng dŭm êpul êya leh anăn anôk bruă đru, grăp wưng knăm mlar pur amâodah tết phung hđeh, diñu dưi nao hgŭm hlăm dŭm mta bruă hlăp lêñ mơak mñai. Hlăm grăp hdră, dŭm êpul êya bi mguôp pluă mbĭt lu klei hlăp lêñ, hlăp êjai hriăm êjai djŏ tuôm hŏng klei bi doh asei mlei, răng mgang wăl hdĭp mda, lŏ wĭt mkra djah djâo.
Hlăm dŭm thŭn giăm anei mâo klei uêñ mĭn mơ̆ng mnuih ƀuôn sang alŭ wăl leh anăn phung mâo ai tiê kmah, ti ƀuôn Trăp dưi mâo lu hdră mđup brei hnư mnơ̆ng mơ̆ng dŭm knơ̆ng bruă leh anăn dŭm êpul êya. Hŏng dŭm hdră msĕ sơnăn dưi đru kơ mnuih ƀuôn sang mâo klei hơĭt, đăo knang kơ dŭm hdră mtrŭn, hdră êlan mơ̆ng Đảng, mâo klei hơĭt mă bruă knuă. Bi hŏng phung hđeh diñu mâo klei mơak êdi kyua dưi mâo dŭm hnư mnơ̆ng yuôm bhăn.
Ti să Čư̆ Kbang, kdriêk knông lăn Ea Sup, Hdră “Mlan knông lăn – Knăm mlan pur wĭt hŏng ƀuôn sang” mâo leh dŭm anôk bruă mkŏ mjing hŏng lu mta bruă tŭ dưn. Amâo djŏ knŏng dưi hlăp lêñ, phung hđeh lŏ dưi hmư̆ klei hâo hưn kơ bruă răng mgang wăl hdĭp mda leh anăn mtô kơ bruă kriê pioh knhuah dhar kreh hŏng akŏ “Êman hlăm klei hdĭp mnuih Mnông”. Amâodah msĕ si kdriêk taih kbưi Krông Bông, lu êpul ngă bruă jăk mơ̆ng ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh bi mguôp hŏng êpul gru bi kal hrah mkŏ mjing knăm mlan pur bi mguôp hŏng bruă mkă dlăng, mbha êa drao, mđup brei hnư mnơ̆ng kơ phung ƀun ƀin leh anăn phung hđeh ti alŭ wăl. Hŏng dŭm hdră anei, dŭm êbâo hnư mnơ̆ng dưi mđup brei kơ phung hđeh điêt, đru kơ digơ̆ dưi mâo klei mơak hlăm wưng knăm mlan pur. Boh nik hŏng phung hđeh krĭng taih kbưi, dŭm hnư mnơ̆ng anei điêt ƀiădah mâo boh tŭ dưn prŏng prĭn. Ayŏng Y-Čuôr Ƀuôn Krông, khua bruă êdam êra Sang hră gưl prŏng Lăn Dăp Kngư brei thâo:
Hmăng hmưi mơĭt kơ phung hđeh dưi mâo knăm mơak mlan pur brei kơ diñu mâo anôk hlăp lêñ čiăng mđĭ kyar leh anăn đru kơ klei hriăm hră mơar. Khădah hlăm hdră amâo mâo lu hnư mnơ̆ng yuôm ƀiădah ăt gir jih ai kah mbha hŏng phung hđeh hlăm ƀuôn sang, boh nik jing phung hđeh mâo klei hdĭp dleh dlan.
Dŭm hnư mnơ̆ng jing bêñ kẹo, mnơ̆ng yua hriăm hră mơar amâodah dŭm hnư mnơ̆ng điêt ƀiădah mâo boh tŭ dưn prŏng prĭn hlăm ai tiê, ƀrư̆ hruê ƀrư̆ jing yuôm bhăn hŏng phung hđeh điêt ti krĭng dleh dlan. Amâo djŏ knŏng dŭm mta bruă đru kơ diñu mâo anôk hlăp lêñ, grăp hdră mlan pur truh hŏng ƀuôn sang ăt jing wưng brei kơ phung hđeh dưi ƀuh klei mơak mñai mơ̆ng Knăm mlan pur knhuah gru djuê ana.
Viết bình luận