Brei phung hđeh kgu\ 5 thu\n mnăm thiăm vitamin A, lehana\n êa drao kmuôt jê` jê`, jing sa brua\ ngă bo\ ho\ng klei yuôm bhăn. Mnăm Vitamin A đru kơ phung hđeh mâo ala\ mnga], mđ^ ktang ai kdơ\ng ho\ng klei rua\, mđ^ mlih klei k[ah vitamin A. Mb^t ho\ng ana\n, klei bi mnăm êa drao kmuôt ăt đru kơ phung hđeh tlaih mơ\ng klei alah hua\ [ơ\ng, ktiêl, kdjuôt kdjiu.

Ara\ anei, ala c\ar drei mâo ênoh hđeh kdjuôt kdjiu ktiêl điêt hla\k lu êdi, kyua ana\n brua\ bi mbo\ Vitamin A po\k mlar mguôp ho\ng bi proh kbia\ kmuôt dưi dla\ng jing nga\ djo\ êdi, mâo klei yuôm bha\n leh ana\n h’^t kja\p hla\m brua\ mkra mđ^ klei tu\ ja\k, mđ^ uan dhuan asei mlei, ai tiê kơ phung hđeh Việt Nam. 

     Brua\ mbo\ Vitamin A mguôp ho\ng klei bi proh kbia\ kmuôt kơ hđeh điêt, dưi bi mguôp hla\m brua\ k`a\m mgang kdơ\ng klei kdjuôt kdjiu hđeh mơ\ng thu\n 2007. Brei hđeh mna\m Vitamin A leh ana\n bi proh kmuôt ga\p gưl jing sa brua\ nga\ c\ia\ng êdi. Mna\m Vitamin A amâo djo\ kno\ng đru kơ ala\ hđeh mngac\ kja\p ôh, mđ^ ai dưi kdơ\ng ho\ng klei rua\ tưp, mkra mđ^ klei tu\ ja\k leh ana\n brei hđeh proh kmuôt a\t c\ia\ng kơ hđeh đa\m mâo klei bi alah amâo c\ia\ng hua\ [ơ\ng, sui pro\ng, kdjuôt kdjiu.

      Dưi lac\ he\, Vitamin A jing sa mta mnơ\ng c\ia\ng kơ klei đ^ kyar phung hđeh điêt. Hla\m hnư mnơ\ng [ơ\ng gra\p hruê mơ\ng hđeh, du\m mta mnơ\ng anei a\t dưi hrip ma\ hla\m asei mlei mơ\ng hđeh, [ia\ ka dja\p ôh. Kyua ana\n, c\ia\ng bi mbo\ Vitamin A, kyua du\m mta mnơ\ng anei `u c\ia\ng hla\m klei dla\ng, đ^ kyar leh ana\n mđ^ ai dưi kdơ\ng klei rua\ tưp ho\ng phung hđeh. Tơ k[a\h Vitamin A sra\ng nga\ klei mma\t ala\, hđeh sra\ng amâo [uh kla\ ôh tơ dôk hla\m anôk mngac\ [hu [hu mse\ si: adiê mrâo aguah, amâo dah adiê dlưh mma\t, tơ kjham sra\ng nga\ êka jhat kl^t luôm anak ala\ truh kơ bum ala\ la\ lar. Êngao kơ ana\n phung hđeh lo\ sui đ^ pro\ng kơ asei mlei, ai tiê, amâo dưi hrip ma\ du\m mta mnơ\ng tu\ ja\k dôk hla\m prôc\ leh ana\n dja\l êlưih djo\ mâo du\m klei rua\ djo\ kman, boh nik klei rua\ kơ êlan bi êwa leh ana\n êlan bi lik mnơ\ng [ơ\ng hla\m prôc\ tiê kyua k[a\h klei ra\ng mgang kyua mơ\ng k[a\h Vitamin A.

     Mb^t ho\ng ana\n, brua\ bi proh kmuôt kơ hđeh jing brua\ c\ia\ng êdi mơh. S^t hđeh rua\, kha\ng mâo du\m klei bi êdah mse\ si: êngoh hlơr, mtu\k, kbia\ êa adu\ng, alah hua\ [ơ\ng …. {ia\ tơ mâo kmuôt hđeh amâo mâo bi êdah ya klei ti êngao ôh, kno\ng mâo sa wưng [uh hđeh amâo thâo đ^ ôh asei, amâo dah mlam hđeh amâo thâo mâo p^t kyua kta\l mmơr [a\ng eh, amâo dah hđeh eh kbia\ kmuôt, [le\ o# kbia\ kmuôt…. S^t [uh hđeh mse\ si ana\n, hna\n kơh thâo jing hđeh mâo kmuôt.Amâo thâo bi mdoh, boh leh ana\n truôm kmuôt mâo ti dja\p anôk hla\m êwa ang^n. Phung hđeh điêt kha\ng hla\p lê` ti la\n, mem kđiêng, amâo dah kngan c\ho\ dja\ mnơ\ng [ơ\ng, ana\n ênoh hđeh điêt djo\ mâo lu kmuôt hla\m sa bliư\. S^t djo\ mâo kmuôt, hđeh kha\ng rua\ tian, nga\ bi kpa\k klei hrip ma\ mnơ\ng tu\ ja\k, mta mka\n dơ\ng jing lo\ bi kah mbha mnơ\ng [ơ\ng ho\ng kmuôt ana\n phung hđeh dleh đ^ asei, bi kdjuôt kdjiu, ai dưi kdơ\ng ho\ng klei rua\ tưp êdu kyua ana\n dja\l kha\ng mâo du\m klei rua\ djo\ kman. Ana\n jing ka t^ng ôh kơ du\m klei nga\ truh mâo klei rua\ mka\n mse\ si: kmuôt nao mu\t hla\m đ^ng ph^, nga\ bi kuôl prôc\. C|ia\ng đa\m mâo ôh kmuôt amâo dah bi mhro\ klei mâo kmuôt kơ phung hđeh, kc\ah gưl hla\m 6 mlan brei hđeh mna\m êa drao bi proh kbia\ kmuôt sa bliư\.

     Mb^t ana\n, bi mđing mgang klei rua\ jing phu\n: bi hria\m kơ hđeh mưng jua\t rao kngan leh nao eh m’iêk leh ana\n êlâo kơ hua\ [ơ\ng, brei hđeh mna\m êa leh tuk ktơ\ng lui ê’a\t, [ơ\ng djam leh tu\k ksa\, du\m mta boh kroh c\ia\ng c\ia\ he\ atôk kl^t leh rao bi doh, kha\t nnao kkâo jơ\ng kngan kơ hđeh, rao [a\ng mlu\n hđeh ho\ng k[u leh gra\p bliư\ hđeh eh, đa\m brei hđeh nao eh plia\ plia, đa\m lui hđeh dôk mlu\n brei c\u\t c\hum.

      Hla\m du\m hruê vi chất dinh dưỡng ( mta mnơ\ng tu\ ja\k) gra\p thu\n, du\m alu\ wa\l hla\m kluôm ala bi mko\ mjing kơ hđeh mơ\ng 6 - 60 mlan mna\m Vitamin A, mguôp ho\ng bi proh kbia\ kmuôt kơ hđeh mơ\ng 24 - 60 mlan. Po\k nga\ hdra\ brua\ mna\m êa drao Vitamin A leh ana\n bi proh kbia\ kmuôt mguôp ho\ng mka\ kna\ng phung hđeh jing gưl c\ia\ng mđ^ klei thâo sa\ng kơ dja\p mnuih, boh nik jing phung am^ ama thâo kơ klei truh jhat mơ\ng kyua k[a\h Vitamin A. Dưi lac\ he\, anei jing sa hla\m du\m brua\ nga\ c\ia\ng êdi mơ\ng brua\ mdrao mgu\m ra\ng mgang klei rua\ tưp, mơ\ng ana\n đru mguôp hla\m brua\ mđ^ klei suaih pral kơ hđeh, rơ\ng sa gưl suaih pral leh ana\n thâo pral hla\m mgi dih.

      Mse\ si hlăm hdră anei mrâo bi êdah, brei hđeh kgu\ 5 thu\n mnăm thiăm êa drao vitamin A, lehana\n bi mnăm êa drao kmuôt jê` jê` jing sa brua\ ngă yuôm bhăn. Mnăm êa drao vitamin A ngă kơ ala\ hđeh mnga], lehana\n ktang, mđ^ ai ktang kdơ\ng ho\ng klei rua\, mđ^ mlih klei k[ah vitamin A. Mb^t ho\ng ana\n, klei bi mnăm êa drao kmuôt ăt đru kơ hđeh tlaih le\ hlăm klei alah hua\ [ơ\ng, kleiktiêl, djuôt kdjiu. Thâo săng kơ klei tu\ dưn anei, phung am^ ama hđeh ba anak pô kơ sang êa drao sa\/wa\l/wa\l krah ]ia\ng bi mnăm êa drao vitamin A, lehana\n êa drao kmuôt. Thu\n anei, kyua mâo du\m klei rua\ tưp đ^ lar ho\ng phung hđeh, klei bi mnăm êa drao vitamin A, lehana\n êa drao kmuôt jê` jê` ti đa đa alu\ wa\l mâo leh lu klei bi mlih mdê ho\ng alu\ wa\l mkăn. }ia\ng thâo săng kơ boh tu\ anei, pô ngă brua\ klei mrâo mơ\ng kdrê] anei, mâo klei bi blu\ hrăm ho\ng aê mdrao Lê Đình Trâm, pô thơ\ng kơ brua\ anei mơ\ng anôk brua\ răng mgang klei rua\ tưp ]ar Gialai kơ du\m boh klei djo\ tuôm.

       - PV: Brua\ brei phung hđeh mnăm vitamin A, lehana\n mnăm êa drao kmuôt jê` jê` djo\ tuôr hlăm hruê mnơ\ng tu\ jăk thu\n anei mâo mơ\ klei mdê ho\ng yăng đar thu\n Ơ aê mdrao?

            Lê Đình Trâm : Thu\n anei `u mdê mơh ho\ng yăng đar thu\n. Tal sa, kyua boh klei hlăm ala ]ar drei mâo he\ klei rua\ tưp sruê bluh đ^, lehana\n klei rua\ jơ\ng kngăn lo\ bi mtưp hlăm phung hđeh. Kyuana\n, knơ\ng brua\ ktrâo ata\t leh thu\n anei hlăm hruê mnơ\ng tu\ jăk jing amâo mâo bi klin sa anôk ôh mko\ mjing, [ia\dah mbha nao truh kơ grăp go\ sang, mko\ mjing ti lu anôk hlăm alu\ wa\l mnuih [uôn sang hd^p. Tal 2, klei phung hđeh mâo klei rua\ brei mnăm êa drao vitamin A ti sang, tơdah [uh phung hđeh mâo klei rua\ sruê, snăn bi mnăm vitamin A djo\ ho\ng klei nai aê êa drao ktrâo ata\t, klei mka\ dlăng kơ klei rua\ sruê mơ\ng phu\n brua\ êa drao gu\n mtru\n. Tal 3, ho\ng phung hđeh mnăm leh vitamin A ho\ng hnơ\ng pro\ng, tơdah mdrao mgu\n klei rua\ sruê hlăm wang 4 hruê kăm êgao, snăn gưl anei amâo lo\ brei mnăm ôh vitamin A, [ia\dah lo\ ktuê ksiêm dlăng hlăm wang mơ\ng 4 – 6 hruê kăm êdei. Tal 4, hlăm wưng hluê ngă hruê mnơ\ng tu\ jăk thu\n anei, drei mdei êjai brua\ mka\ knăng kơ phung hđeh kgu\ 5 thu\n.

       - PV: Mơ\ng klei mdê ih mrâo la] anei, snăn mâo mơ\ mta klei dleh dlan hla\m brua\ bi mnăm hđeh vitamin A, lehana\n bi mnăm êa drao kmuôt jê` jê` djo\ tuôr `u?

             Aê mdrao Lê Đình Trâm: Mka\ ho\ng du\m thu\n êlâo ana\n thu\n anei mâo lu klei dleh dlan h^n. Tal êlâo, anôk mnăm jing bi raih rưng, amâo mâo dưi bi klin phung hđeh sa anôk ôh. Tô hmô 1 sa\ mâo 14 boh thôn, snăn hmei nao truh kơ du\m boh thôn ana\n, lehana\n nao kơ grăp boh sang brei mnăm êa drao. Kyuana\n hlăm thu\n anei hluê ngă `u sui, amâo mâo djo\ sa hruê, dua hruê jing leh ôh, năng ai mơ\ng hruê 1 – 10/6 hmei ngă leh hdră bi mnăm vitamin A gưl 1 thu\n anei.

       - PV: Snăn si klei thâo săng mơ\ng mnuih [uôn sang ti Gialai, lehana\n mơ\ng mnuih djuê [ia\ kr^ng taih kbưi kơ brua\ bi mnăm êa drao vitamin A, lehana\n bi mnăm êa drao kmuôt, Ơ aê mdrao?

            Aê mdrao Lê Đình Trâm: Dlăng kluôm klei thâo săng hlăm mnuih [uôn sang kơ brua\ msir klei k[ah vitamin A kơ phung hđeh điêt kgu\ 5 thu\n mâo mđ^ h^n leh mơh. Di`u mâo leh mơh klei thâo săng kơ anak ]ô pô hlăm klei anei, kyuadah brua\ hâo hưn hlăm ]ar ăt mâo leh mơh klei tu\ dưn kla\ mnga]. Bi ho\ng mnuih djuê [ia\, kr^ng taih kbưi mnuih [uôn sang adôk k[ah klei thâo săng. Kyuana\n, knua\ druh brua\ êa drao gu\n nao mbha kơ phung hđeh mnăm êa drao ti sang êjai, lehana\n bi êdah du\m klei tu\ dưn kơ brua\ bi mnăm êa drao vitamin A, ]ia\ng kơ di`u thâo săng. Lehana\n di`u [uh leh klei tu\ dưn mơ\ng klei anei, lehana\n ăt sa ai, klei di`u thâo săng mâo mđ^ h^n leh.

       - PV: La] jăk kơ aê mdrao!