VOV4.Êđê - T^ng truh kơ wưng anei mâo leh 20 pô dliê jign du\m knơ\ng brua\, Dhar brua\ kia\ kriê dliê răng mgang, dliê khua, lehana\n 75 knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa sa\, wa\l krah mơ\ng ]ar Kontum jao leh kơ êbeh 8.700 go\ êsei, mnuih, 95 êpul êya lehana\n 30 êpul brua\ kia\ kriê dliê êbeh 202 êbâo 500 ha dliê. Mơ\ng leh ]ar mđ^ ktang brua\ jao dliê kơ du\m go\ êsei, mnuih, yang [uôn bi kia\ kriê răng mgang dliê, snăn ênoh klei ngă soh ho\ng klei bhiăn dliê ti alu\ wa\l hro\ h^n. Mb^t ho\ng ana\n, mnuih [uôn sang ktang h^n mâo klei sia\ suôr, mâo brua\ klam ho\ng dliê.

        Thu\n 2015, Plei Đăk Wơt, sa\ Hơ Moong, kdriêk Sa Thầy tu\ ma\ phăn jao kia\ kriê răng mgang êbeh 8ha dliê ako\ êa hla\m sa\. Leh bi trông ]hai, 295 go\ êsei mnuih [uôn sang hlăm [uôn truh kơ klei bi tu\ ư mko\ mjing 4 êpul kia\ kriê răng mgang dliê. Lehana\n tio\ nao jê` jê` du\m êpul hiu suang dlăng, gang mkhư\ phung tle\ kyâo, ]ia\ng răng mgang dliê, mnuih [uôn sang Plei Đăk Wơt lo\ mko\ mjing klei bhiăn hlăm năn mâo ]oh ]ua\n kla\ hdră đu\ bi kmhal hlei pô ngă soh bi rai dliê. Kyuana\n, êbeh 1 thu\n êgao dliê ako\ êa mâo jao kơ Plei Đăk Wơt kia\ kriê mâo leh mnuih [uôn sang kia\ kriê kjăp. A Cương, mnuih [uôn sang hlăm [uôn la]:

        “}ia\ng răng mgang dliê mnuih [uôn sang mâo sa klei bhiăn, pioh mghaih msir, đu\ bi kmhal du\m klei ngă soh ho\ng klei bi rai dliê ako\ êa mâo [uôn răng mgang. Tơdah mâo mnuih hla\m [uôn amâodah mnuih kơ êngao ngă soh. Hdră tal êlâo jing êpul kia\ kriê [uôn nao gha\ ho\ng klei êdu êun. Bi lo\ gưl tal dua srăng đu\ yơh tui si klei bhiăn mơ\ng [uôn mâo leh, đu\ ho\ng mnu\ ho\ng u\n he\ tui hluê ho\ng hnơ\ng klei soh”.

        Ti kdriêk Kon Plong, kno\ng sa êpul êya pô dliê jing knơ\ng brua\ Dliê kyâo Kon Plong jao leh kơ 665 go\ êsei mnuih [uôn sang lehana\n 7 êpul êya mnuih [uôn sang bi kia\ kriê răng mgang êbeh 20 êbâo 700 ha dliê hlăm ênha\ 56.500 ha dliê mơ\ng êpul brua\ anei. Boh tu\ dưn brei [uh hlăm 5 thu\n êgao hlăm wa\l dliê mơ\ng knơ\ng brua\ amâo mâo klei pui [ơ\ng dliê ôh. Ênoh dliê jah ênah ngă hma, lehana\n klei bi tle\ kyâo ăt hro\ sơăi. A Pan, khua [uôn Vi Ôlăk, sa\ Pơ Ê, kdriêk Kon Plong brei thâo:

“Êlâo dih ka jao ôh kơ mnuih [uôn sang kia\ kriê răng mgang, snăn di`u bi jah ênah ngă hma giăm ana\n. leh jao kơ di`u snăn di`u amâo mâo lo\ ks^ng mia\ lăn dliê ôh. Hlăm sa mlan mâo 21 êpul go\ êsei jih jang mnuih bi nao suang êwa\ng kia\ kriê, ]ia\ng hmao [uh gang mkhư\, lehana\n mblang ho\ng di`u dliê anei knu\k kna jao leh kơ [uôn hmei kia\ kriê, snăn đăm lo\ bi rai ôh.Tơdah hlei pô amâo mâo hmư\ ôh klei mduôn [uôn mblang, snăn iêu `u nao kơ sa\ ma\ brua\ ho\ng knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa sa\”.

        T^ng truh kơ wưng anei, 20 pô dliê jing du\m knơ\ng brua\, Dhar brua\ kia\ kriê dliê răng mgang, dliê khua, lehana\n 75 knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa sa\, wa\l krah hlăm ]ar Kontum jao leh kơ êbeh 8.700 go\ êsei, mnuih, 95 êpul êya, lehana\n 30 êpul brua\ bi kia\ kriê răng mgang êbeh 202 êbâo 500 ha dliê. Brua\ jao lăn phăn dliê kơ mnuih [uôn sang răng mgang mâo leh klei tu\ dưn jăk, klei ngă soh ho\ng klei bhiăn răng mgang dliê, jah ênah ngă hma hro\. Mnuih [uôn sang lo\ w^t sia\ suôr leh ho\ng dliê, mâo nanao klei uê` m^n răng kriê dliê, Phan Đình Nhã, K’ia\ng khua knơ\ng brua\ k]e\ đru mđ^ kyar brei thâo, brua\ jao lăn phăn dliê kơ du\m go\ êsei, kơ yang [uôn kia\ kriê răng mgang dliê jing leh sa hdră nao djo\ pioh kia\ kriê răng mgang dliê:

        “Êlâo dih ka jao ôh klei dưi kơ di`u, snăn di`u ăt răng mgang kia\ kriê leh mơh dliê, [ia\dah hlăk ana\n klei dưi tui si klei bhiăn kno\ng mâo ma\ mil [uôn sang, snăn ho\ng mnuih kơ êngao di`u ka mâo klei dưi ôh. {ia\dah leh mâo klei phăn jao snăn di`u mâo klei knang h^n. Tal êlâo đu\ bi kmhal [uah mkra tui si klei bhiăn [uôn, leh kơ năn kơh nao hưn ho\ng sang sa\, hưn ho\ng brua\ sang ]ư\ êa, snăn kơh djăp pia klei ktang mơ\ng klei bhiăn knu\k kna. Rơ\ng kơ klei dưi êngiê di`u, snăn mâo klei bi mguôp mb^t mơ\ng klei bhiăn djuê ana ho\ng hdră bhiăn knu\k kna, snăn di`u srăng răng mgang dliê”.

        Mâo jao lăn phăn dliê pioh răng mgang, mb^t ho\ng brua\ klam ho\ng dliê knư\ hruê knư\ mđ^ h^n, du\m go\ êsei, yang [uôn ti ]ar Kontum ăt hlăk dưn boh mơ\ng dliê. Ara\ anei ênoh prăk t^ng tla kơ brua\ răng mgang wa\l hd^p mda hlăm dliê, hnơ\ng ba w^t grăp thu\n mơ\ng sa go\ êsei răng mgang dliê jing mơ\ng 4 – 6 êklăk 500 êbâo prăk. Bi ho\ng yang [uôn mơ\ng 18 – 143 êklăk prăk. Brua\ kơ klei hd^p mnuih [uôn sang, kơ yang [uôn sia\ suôr ho\ng dliê mâo leh klei mđ^ mlih, ana\n yơh jing knơ\ng kjăp pioh kơ brua\ răng mgang dliê knư\ hruê knư\ jăk h^n.

                                    Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk.