K’kiêng leh anăn đĭ hriê kơ prŏng ti djiêo hnoh krông Da Rơyông ti gŭ jơ̆ng čư Brah Yang, k’Brêp (75 thŭn) mâo mnuih ƀuôn sang Kala Kôt khăp čiăng ruah ngă khua mduôn. Ñu lŏ jing pô thâo mbruă êdah êdi kơ klei hrĭ mñam mơ̆ng mnuih K’ho.
Dŭm boh bŭng gui, lip, êi hŏng đrao klam ti gŭ kngan ñu jing siam êdi leh anăn rơ̆ng êdi. Amâo djŏ knŏng hrĭ mñam čiăng yua hlăm gŏ sang, dŭm mta mnơ̆ng hrĭ mñam ñu lŏ mâo mnuih ƀuôn sang khăp êdi. Thŭn êlâo, alŭ wăl pŏk adŭ mtô hrĭ mñam kơ mnuih djuê ana K’ho, pô thâo mbruă K’Brêp jing pô mtô kơ giăm 100 čô. Ñu brei thâo:
“Kâo hrĭ mñam lu mta mơ̆ng bŭng, lip, êi…hlei pô čiăng blei pô čhĭ mnơ̆ng hluê si klei diñu čiăng čiăng mâo thiăm prăk ba wĭt, bi hơĭt klei hdĭp. Čiăng djă pioh bruă hrĭ mñam, ti alŭ wăl ba mdah leh êpul hrĭ mñam čiăng mđĭ kyar kluôm mnơ̆ng dhơ̆ng, bi hriăm hdơ̆ng pô plah wah phung thâo mbruă čiăng mâo mnơ̆ng hrĭ mñam siam, djăp klei čiăng phung yua, duah anôk ba čhĭ mnơ̆ng dhơ̆ng hŏng ênoh djŏ hĭn”.
Amâo djŏ knŏng jing sa čô thâo mbruă, mduôn K’Brêp lŏ jing gru mngač hlăm klei mđĭ kyar bruă duh mkra. Jing pô nao êlâo jhŏng bi mlih klei mĭn mă bruă, ñu duh bi liê kơ 5 ha kphê mjeh mrâo. Ară anei grăp thŭn gŏ sang ñu hrui wĭt 12 tôn kphê asăr. Êngao kơnăn lŏ mâo prăk ba wĭt kyua čhĭ boh durian leh anăn boh ƀơr pla pluă hlăm đang kphê. 2 ha mdiê lŏ mâo 8 tôn mdiê. Ƀuh ñu tŭ jing, lu gŏ sang hlăm ƀuôn hluê hriăm leh anăn tui ngă. K’Brao, alŭ Kala Krot brei thâo:
“Mduôn K’Brêp jing pô nao êlâo hlăm klei mă bruă knuă. Hlăm bruă pla mjing leh anăn kriê dlăng kơ kphê, ñu jing pô dưn yua klei kreh knhâo mrâo mrang hlăm klei mă bruă msĕ si pruê hbâo, krih êa drao, kriê êa…Kyuanăn đang kphê ñu mâo boh lu. Hlăm klei ngă lŏ ăt msĕ mơh, ñu ăt jing pô thâo kyuanăn mâo mdiê lu ti ƀuôn Kala krot. Ñu jing pô mâo mnuih ƀuôn sang mpŭ mơ̆ng klei hdĭp, klei dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă truh kơ bruă knuă”.
Hluê ngă hdră mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, ñu lŏ jing pô tal êlâo myơr lăn ngă êlan. Gŏ sang ñu myơr leh êbeh 300m2 lăn anăp sang, ruh mnư̆ sang, koh ana kphê čiăng pŏk phai êlan ƀuôn. Ñu lŏ myơr êbeh 1000m2 lăn hma čiăng pŏk prŏng êlan nao hma. Ngă hluê ñu, hlăm ƀuôn bi sa ai, pô myơr lăn, pô bi mguôp hruê ai, bi đru mnơ̆ng mkŏ mkra rŭ mdơ̆ng dŭm mta bruă krĭng ƀuôn sang. Hlăm ƀuôn bi mkrum mguôpơ êbeh 600 êklăk prăk čiăng mkra êlan, mkra anôk mă êa doh.
K’Breo, ti ƀuôn Kala Krot brei thâo: mơ̆ng kơhưm khua mduôn truh kơ ară anei hlăm ƀuôn êlan klông doh siam leh anăn kjăp:
“Êlâo dih êlan klăm ƀuôn yan hjan lăn lŭ êa khăt, yan mdiă lăn ƀhul, êrô êbat dleh dlan, bon nik jing dŭ boh mnga mơ̆ng hma wĭt kơ sang. Ară anei mâo êlan bêtông, mdiăng kphê, boh ƀơr, durian ênưih hĭn, boh mnga ăt ba čhĭ hŏng klei găl hĭn”.
Êngao kơ mtrŭt mjhar mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, mduôn K’Brêp lŏ hur har hâo hưn dŭm hdră êlan mơ̆ng knŭk kna, jing pô mgrăng tơdah mâo klei amâo thâo bi djŏ. K’Hữa, knuă druh ƀuôn hgŭm Bảo Thuận, čar Lâm Đồng brei thâo, mduôn đru mguôp yuôm bhăn kơ alŭ wăl krơ̆ng kjăp klei êđăp ênang, mkŏ mjing klei hdĭp dhar kreh:
“Mduôn K’Brêp jing pô mâo kơhưm hlăm yang ƀuôn. Klei mtrŭt mjhả mnuih ƀuôn sang ngă hdră mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, ñu mâo klei blŭ, nao êlâo hlăm klei mkra êlan, mkra anôk êa doh, kyuanăn ƀuôn sang mâo klei doh leh anăn siam. Ñu lŏ nao hgŭm hlăm êpul gơ̆ng krĭng đăo Kala hŏng bruă klam jing khua kiă kriê, klei blŭ mơ̆ng ñu ti sang bi kƀĭn ênưh truh hŏng mnuih ƀuôn sang kyuanăn hdră êlan mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, mkŏ mjing klei hdĭp mrâo ti alŭ dưi ngă jăk leh anăn mâo boh tŭ dưn.”
Hŏng kơhưm, klei thâo leh anăn klei gĭr pô, mduôn K’Brêp dôk kriê pioh leh anăn bi lar knhuah gru djuê ana pô, leh anăn đru bi mlih krĭng ƀuôn sang mrâo Kala Krot. Ñu nang jing anôk knang, jing gru mngač čiăng kơ mnuih ƀuôn sang hluê ngă hlăm bruă mkŏ mjing ƀuôn sang ƀrư̆ hruê ƀrư̆ trei mđao, yâo mơak.
Viết bình luận