Thŭn 2021, leh mdei bruă, nai mtô Nguyễn An Sơn duh leh kdrăp krih êa ênuk mrâo mơ̆ng Israel ti ênhă 6,5 ha kphê Robusta mơ̆ng gŏ sang mguôp hŏng hdră pla “lui adhan – lui knăt”. Ñu brei thâo, hdră anei nao mklăk hŏng klei mưng pla kphê “Amâo lui adhan – bi hrŏ knăt” ti Dak Lak, ƀiădah đru mkriêt mkriêm êa, bi hrŏ prăk bi liê kơ hbâo pruê, bi hrŏ klei mnơ̆ng ngă mbĭt anăn mđĭ boh tŭ hnơ̆ng mâo boh lehanăn boh tŭ bruă duh mkra.

 “Êlâo adih, ƀiă adhan bi hrŏ klei pĕ boh ti adhan mkuôm êlâo. Leh pô bi hrŏ knăt snăn knăt mda đĭ lu. Ară anei pô lui knăt snăn gơ̆ knăt mda amâo đei lŏ lu ôh, kyua anăn ƀiă mơh hruê mmông lŏ nao khăt knăt. Tal dua gơ̆ jăk hŏng wăl hdĭp mda, bi hrŏ klei hmăi mơ̆ng yan adiê ngă, kyua kâo ba yua hdră krih êa mkiêt mkriêm ênuk mrâo ba yua ƀiă snăk êa lehanăn amâo hmăi mơ̆ng yan adiê ôh tơdah pruê hbâo. Êlâo adih čiăng pruê hbâo kreh mđing uêñ kơ yan adiê, bi ară anei truh hruê pruê kâo pruê yơh, mkăp djăp mta tŭ jăk, djŏ wưng mơh, kyua anăn hnơ̆ng tŭ jăk kphê tŭ kdlưn êdi”.

Kyua ba yua dŭm kdrăp mrâo, hnơ̆ng mâo boh kphê mơ̆ng nai mtô – ƀĭng ngă lŏ hma Nguyễn An Sơn mâo hnơ̆ng kah knar 5,5 ton kphê asăr/ha, đĭ 1,5 blư̆ mkă hŏng hdră pla đưm, hnư hrui wĭt kah knar grăp thŭn mâo giăm 1 êklai prăk. Boh nik, bruă ba yua kdrăp krih êa ênuk mrâo lehanăn kdrăp mrâo đru bi hrŏ hruê ai mă bruă, knŏng dôk 1/6 mkă hŏng êlâo.

Hluê si Nai prĭn Phan Việt Hà, Kơiăng khua knơ̆ng bruă ksiêm hriăm kơ hdră mnêč kreh knhâo mrâo mrang bruă lŏ hma, dliê kmrơ̆ng Lăn dap kngư, hdră ngă mơ̆ng Nguyễn An Sơn bi êdah klei bi knar plah wah boh tŭ bruă duh mkra lehanăn klei đua klam jăk hŏng wăl hdĭp mda, sa hdră êlan nao mâo ƀĭng ngă lŏ hma Lăn dap kngư dôk čiăng. “Kphê ară anei ƀĭng ngă lŏ hma ngă bruă mâo lu boh mnga leh, tơdah pla msĕ đưm êlâo amâo đei mâo boh mnga lu ôh. Snăn, sa hlăm dŭm hdră msir kñăm mđŏ hnơ̆ng boh mnga kphê jing pla hluê hdră mrâo amâo khăt knăt. Leh anăn dŭm gru hmô msĕ snei srăng hluê ngă hluê hdră: Hrui pĕ ti tal gŭ lehanăn lŏ dơ̆ng pruê hbâo rông ti nah dlông. Thŭn êdei hrui pĕ knhal dlông lŏ rông ti gŭ. Bruă mjing tal mkuôm pioh snăn klă sĭt hnơ̆ng mâo boh kphê srăng lu hĭn.

Nai mtô – ƀĭng ngă lŏ hma Nguyễn An Sơn kreh kah mbha klei thâo kơ hdră pla mrâo kphê, pla hluê hdră mrâo lehanăn ba yua kdrăp krih êa mkriêt mkriêm ênuk mrâo hŏng mnuih ƀuôn sang djiêu gah. Lu ƀĭng ngă lŏ hma nao čuă dlăng, tui hriăm gru hmô anei lehanăn hluê ngă. Nguyễn Hùng Vỹ, Kơiăng khua êpul hgŭm bruă lŏ hma să Čư̆ Mgar, čar Dak Lak brei thâo: “ Nguyễn An Sơn jhŏng ba yua kdrăp kreh knhâo – mrâo mrang hlăm hdră pla kphê mrâo. Ñu brei nao čuă dlăng lehanăn ktrâo lač klă klơ̆ng, ya klei ñu thâo, ba wĭt leh boh tŭ ñu lŏ mtô kơ mnuih ƀuôn sang. Mơ̆ng anăn, êpul hgŭm mnuih ngă lŏ hma să ăt mkŏ mjing lu êpul nao čuă dlăng, tui ksiêm hriăm gru hmô. Dŭm đang kphê khua thŭn čiăng pla mrâp diñu hluê ngă msĕ hdră mrâo anei sơaĭ hluê si Sơn”

Khădah đuê̆ mơ̆ng jhưng jŭ, jing mnuih ngă lŏ hma ƀiădah nai mtô Nguyễn An Sơn ăt jing sa čô kăp mtô, ba klei thâo hlăm hdră lŏ hma, đru mguôp kơ hdră ngă lŏ hma Dak Lak kpưn đĭ hlăm tar rŏng lăn. Dŭm klei gĭr lehanăn đru mguôp anăn mâo čih yap. Thŭn 2024, ñu mâo Knơ̆ng bruă sang čư̆ êa čar Dak Lak tŭ yap jing “Anăn knăl mnuih ngă lŏ hma êdah kdlưn mơ̆ng čar”. Thŭn anei, ñu mâo ruah, hưn mthâo hlăm anăn “Mnuih ngă lŏ hma Việt Nam êdah kdlưn thŭn 2025”./.