Ho\ng ai tiê “mnuih [uôn sang thâo, mnuih [uôn sang bi trông ]hai, mnuih [uôn sang ngă, mnuih [uôn sang ksiêm dlăng”, brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo hlăm sa\ Đăk La, kdriêk Đăk Hà, ]ar Kon Tum mâo leh klei mnuih [uôn sang sa ai pro\ng, jih ai tiê bi mguôp hruê ai ma\ brua\, bi mguôp ngăn do\...:
Êlan phu\n nao truh kơ thôn 1A ho\ng boh dlông 1km, êlan mkra ho\ng betong mâo dăp jing êlan siam h^n, lehana\n kjăp h^n ti Đăk Hà mrâo bi leh. Khua kia\ kriê brua\ Đảng, hlo\ng klam jing khua thôn 1A, sa\ Đăk La, Phạm Văn Sa ]o\ng hưn ktưn yăl dliê: Anei jing boh tu\ dưn mơ\ng klei iêu jak ai tiê hlăm mnuih [uôn sang, tơdah klei dưi êngiê hlăm mnuih [uôn sang mâo dưn yua, snăn srăng mjing klei bi sa ai pro\ng, mnuih [uôn sang pô mtam nao bi trông ]hai, bi mguôp ngăn prăk, ai tiê lehana\n bi ksiêm dlăng klei ma\ brua\ knua\. Prăk bi liê pioh mkra êlan mâo iêu mguôp mơ\ng mnuih [uôn sang, mơ\ng Knu\k kna đru.
Phạm Văn Sa brei thâo: Klei năng mơak jing brua\ mtru\t mjhar mnuih [uôn sang hlăm thôn amâo mâo dleh dlan lu ôh. Kyuadah mơ\ng leh mâo hdră êlan mkra êlan truh kơ mmông mkra êlan, mnuih [uôn sang hgu\m bi trông ]hai ho\ng klei kla\ mnga], wa\t hlăm klei ti êlan srăng ngă êlâo, lehana\n ruah êpul kăp ksiêm dlăng ăt mơ\ng mnuih [uôn sang mơh mkla\ mklơ\ng, lehana\n ruah mdưm mnuih bi ala klam brua\...Ho\ng klei mnuih [uôn sang sa ai lehana\n bi tu\ ư pro\ng, kno\ng hlăm 21 hruê ma\ brua\, mâo bi leh êlan lehana\n mâo ksiêm dlăng êlan djăp ênoh ]ua\n kjăp, ho\ng boh kpal betong truh 20cm.
Khua kahan ksiêm sa\ Đăk La, hlo\ng klam ngă khua chi bộ thôn Kon Trang Kla\ jing [uôn sang dleh dlan êdi hlăm sa\ Đăk La, Lê Trường Lâm lo\ bi hdơr hlăk wưng tal êlâo mphu\n ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo mâo ngă hlăm thôn: Mnuih [uôn sang hlo\ng amâo mâo klei mđing ôh, yap anei jing brua\ knu\k kna gơ\ ngă. {ia\dah leh mtru\t mjhar, mnuih [uôn sang nao hgu\m bi trông ]hai, di`u thâo săng…Ho\ng klei bi knăl dưi [uh: Hlăm thu\n 2012, kha\dah hlăk ana\n kluôm thôn mâo truh kơ 40% ênoh go\ êsei dôk hlăm klei [un [in, [ia\dah mnuih [uôn sang ]o\ng nao bi mguôp ngăn prăk, lehana\n ai tiê mdơ\ng sang roong hlăm [uôn. Mơ\ng năn, grăp boh sang bi mguôp 200 êbâo prăk, lehana\n jih [uôn bi mguôp êbeh 700 hruê ai ma\ brua\, nao druôp kyâo, wia\ hlang pioh mdơ\ng sang roong.
Tui si Lê Trường Lâm, amâo mâo lo\ jưh knang kơ klei Knu\k kna đru ôh, hlăm sa klei bi k[^n giăm anei, mnuih [uôn sang hlăm thôn ăt bi t^ng kơ klei bi mguôp ngăn prăk, hruê ai ma\ brua\ ]ia\ng lo\ mkra w^t sang roong, leh rue# yăn pe\ kphê thu\n anei, kyuadah sang roong mâo mdơ\ng hluê knhuah đưm jing tăm hlang kyuana\n truh kơ ara\ anei hlăm đa đa anôk dơ\ng hluh [rô].
K’ia\ng khua brua\ Đảng sa\ Đăk La, Trần Thanh Minh la]: Hlăm djăp mta ra brua\ ru\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo hlăm alu\ wa\l mâo sơăi brua\ Đảng g^t gai, brei mko\ mjing bi k[^n mnuih [uôn sang, ma\ klei blu\ mơ\ng mnuih [uôn sang, bi trông ]hai lehana\n mâo klei mnuih [uôn sang bi tu\ ư, dơ\ng mơ\ng klei ]ua\l mka\ ba yua lăn, hlo\ng kơ brua\ mkra êlan klông hlăm [uôn sang, truh kơ brua\ ]ua\l mka\ anôk mkra msat, sang dhar kreh, anôk hlăp mbul mjua\t ktang asei mlei. Kyua mâo ngă jăk brua\ kơ mnuih [uôn sang jing phu\n mơ\ng nah gu\ mâo mjing leh klei bi sa ai pro\ng, mơ\ng năn mnuih [uôn sang jih ai tiê bi đru mguôp hluê nga\ bi leh du\m mta ]ua\n kơ brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo.
Boh s^t dưi [uh ti Đăk La, klei iêu jak ai tiê mơ\ng mnuih [uôn sang jing tu\ dưn pro\ng êdi dơ\ng mơ\ng mkra êlan klông, truh kơ brua\ răng mgang wa\l hd^p mda, ru\ mdơ\ng anôk brua\ dhar kreh. Dơ\ng mơ\ng mphu\n ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo truh kơ ara\ anei, ho\ng klei mnuih [uôn sang jih ai tiê bi mguôp, Đăk La mâo mkra leh ênu\m êlan klông kjăp êbeh 10km êlan hlăm thôn. Lehana\n mb^t ho\ng sang roong thôn Kon Trang Kla\, truh kơ ara\ anei, 5 boh thôn mnuih djuê [ia\ adôk hlăm sa\ Đăk La ăt dôk iêu mguôp ai tiê klei bi mguôp mơ\ng mnuih [uôn sang ]ia\ng ru\ mdơ\ng sang roong, ho\ng ênoh 500 êklăk prăk/sang. Du\n thôn 1A, 1B, thôn 2, thôn 3, thôn 7, mơ\ng hlăk thu\n 2011 truh kơ ara\ anei, grăp go\ êsei hlăm thôn bi mguôp 100 êbâo prăk pioh ru\ mdơ\ng sang bi k[^n [uôn, kah knar grăp boh sang bi k[^n [uôn ho\ng ênoh 100 êklăk prăk.
Kyua mâo dưn yua klei ngă phu\n hlăm mnuih [uôn sang, truh kơ ara\ anei, Đăk La mâo mko\ mjing leh hdră bi hmô kơ klei hrui k[^n lehana\n mghaih msir djah djâo, êlâo h^n ngă ti 4 thôn ktuê êlan dơ\ng pro\ng mrô 14, mâo thôn 1A, 1B, thôn 3, thôn 6. Mnuih [uôn sang bi tu\ ư sơăi bi mkrum grăp go\ sang kah knar mơ\ng 10 êbâo prăk/mlan, pioh hrui êmiêt djah djâo, đru bi leh kơ ênoh ]ua\n klei bi mdoh wa\l hd^p mda.
Truh kơ ara\ anei, Đăk La mâo bi leh truh 15/19 ênoh ]ua\n ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, du\m ênoh ]ua\n ka dưi bi leh, mse\ si êlan klông hlăm [uôn sang, ru\ mdơ\ng brua\ dhar kreh, sang hra\ mơar, sang mnia.
K’ia\ng khua g^t gai brua\ Đảng sa\ Trần Thanh Minh mblang, ara\ anei ênoh ]ua\n ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo hlăm sa\ truh leh 60% mka\ ho\ng mta ]ua\n, ako\ thu\n 2015 alu\ wa\l srăng bi leh du\m ênoh ]ua\n adôk, ara\ anei mâo leh phung duh mkra [ua\n đru. Kơ ênoh ]ua\n ru\ mdơ\ng sang dhar kreh, kha\dah mnuih [uôn sang bi mguôp ênu\m leh pioh ru\ mdơ\ng sang bi k[^n [uôn, sang dhar kreh, [ia\dah dlăng ho\ng ênoh ]ua\n kjăp ăt adôk ka djo\ kơ boh pro\ng, snăn alu\ wa\l lo\ êmuh klei m^n mnuih [uôn sang ]ia\ng lo\ po\k phai. Truh thu\n 2015, Đăk La srăng djăp jing sa\ kr^ng [uôn sang mrâo djo\ ho\ng hdra\ k]ah.
Ma\ klei hriăm mơ\ng sa\ Đăk La brei [uh, du\m klei găl mơ\ng ai tiê mnuih [uôn sang jing pro\ng, tơdah dưi bi êrâo pioh kơ brua\ tu\ dưn kơ mnuih [uôn sang pô mơh, snăn amâo mâo ôh sa mta brua\ amâo mâo dưi ngă he\.
Y-Khem mblang, răk dlăng.
Viết bình luận