VOV4.Êđê - Giăm 14 thu\n, jing mnuih ako\ ara\ng bâo hlâo ara\ng yap, jing leh mnu\t ako\ êa hra\ ako\ [uôn, mduôn Y- Hơ Êban ti [uôn Knia 4, sa\ Ea Bar, kdriêk {uôn Đon, ]ar Daklak hrăm mb^t ho\ng mnuih [uôn sang mđ^ kyar klei duh mkra ala [uôn, duah klei sah pro\ng mdro\ng jing kơ go\ sang. Y- Hơ Êban jing leh sa ]ô awa mduôn tu\ kdlưn hlăm Lăn Dap Kngư, mâo leh lu klei đru mguôp kơ brua\ răng mgang klei êđăp ênang yang [uôn, krơ\ng pioh knhuah gru dhar kreh djuê ana pô.

{uôn Knia 4 sa\ Êa Bar, kdriêk {uôn Đon mâo giăm 200 go\ êsei ho\ng 790 ]ô mnuih, lu jing mnuih Êđê. Hlăm thu\n 2001, ti anei tuôm jing anôk amâo mâo hơ^t hlăm brua\ kđi ]ar, leh mâo đa đa mnuih [uôn sang le\ hlăm klei phung bi roh mplư, nao hlăm klei bi ru\ng, găn knông lăn nao kơ Campuchia hlăk ako\ thu\n 2001. Ăt hlăm wưng ana\n mơh mduôn Y- Hơ mâo [uôn knang mjing `u jing mduôn kơ [uôn. Ti ana\p klei amâo mâo hơ^t hlăm [uôn sang, mduôn Y- Hơ amâo mâo uê` kơ klei dleh dlan, truh kơ grăp boh sang ]ia\ng hlak mblang ho\ng mnuih [uôn sang đăm duah hmư\, duah tu\ klei ara\ng mplư. Lu mnuih leh hmư\ mduôn mblang, snăn thâo săng klei soh ]huai pô ngă lehana\n w^t kơ [uôn sang hơ^t ai tiê duh m^n kơ klei duah [ơ\ng. Hlăm ênoh du\m pluh ]ô mnuih mâo mduôn hlak mblang mâo ung mo# Y-Prơi, lehana\n H’Li`, tuôm le\ hlăm klei ara\ng ktu\ng mplư găn knông lăn soh ho\ng hdră bhiăn, leh kơ năn [uh klei soh ]huai pô, mâo klei [uôn sang pap brei tu\ jum lo\ w^t, hơ^t leh ai tiê duah [ơ\ng, ara\ anei klei hd^p mda mâo leh klei đ^ kyar. H’Li` la]:

“Hlăk êlâo ung mo# hmei tui hluê klei ara\ng jak iêu. Ara\ anei w^t kơ [uôn sang mđing hmư\ klei amiêt khua awa mduôn mta\ mtăn. Snăn ung mo# hmei ara\ anei g^r kt^r duah [ơ\ng, pla mjing lehana\n rông mnơ\ng, rông anak aneh hriăm hra\ mơar. Ung mo# hmei la] jăk kơ mduôn [uôn mâo leh klei mđing mta\ mtăn brei. Hmei [uh leh klei amâo mâo djo\ hmei ngă. Ara\ anei w^t hd^p êđăp ênang ho\ng [uôn sang, kâo [uh mơak snăk”.

Mduôn [uôn la]: “Sa hlăm du\m klei hriăm ngă klei iêu hlak mblang brei kơ mnuih [uôn sang, ana\n jing klei thâo săng kơ klei bhiăn, hdră êlan knu\k kna, thâo kjăp kơ klei bhiăn Êđê pô”. Êjai hlăm klei hâo hưn hlak mblang, mduôn kreh ma\ du\m klei đảng, Knu\k kna ngă leh ho\ng mnuih [uôn sang, mse\ si: ru\ mkra brei êlan klông, dhiang ba êlan klei pui kmla\, mdơ\ng sang êa drao, ngă sang hra\ mơar mbha lăn dôk, lăn pla mjing, êa jua yua ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang hơ^t klei hd^p mda, mb^t ho\ng lu hdră êlan jăk mkăn mse\ si bảo hiểm mdrao mgu\n. Amâo mâo djo\ kno\ng ba ako\ hlăm brua\: Jih jang mnuih [uôn sang răng mgang klei êđăp ênang ala ]ar”, mduôn [uôn lo\ jing mnuih mâo klei thâo bi hmô hlăm brua\ duah [ơ\ng, grăp blư\ mâo nao mjua\t bi hriăm hdră pla mjing, rông mnơ\ng, leh w^t mduôn ho\ng jih ai tiê lo\ yăl dliê ho\ng [uôn sang, ]ia\ng hrăm mb^t mâo klei đ^ kyar. Truh kơ ara\ anei, hlăm ênoh 180 go\ êsei hlăm [uôn Knia 4, kno\ng adôk 27 go\ êsei [un, hro\ leh lu mka\ ho\ng wưng thu\n 2001. Mduôn [uôn brei thâo:

“Pô hlak mblang dơ\ng mơ\ng klei kđi ]ar, mâo mmông mtô mblang kơ mnuih [uôn sang ti [uôn Knia kâo hlo\ng mblang bi nik kơ brua\ êđăp ênang kđi ]ar, amâo mâo duah hmư\, amâo mâo le\ hlăm klei ara\ng mplư, ana\n yơh jing tal êlâo. Tal dua, kơ klei duah [ơ\ng, brei pô thâo ba yua klei kreh knhâo, lu blư\ mâo phung knua\ druh hriê mtô bi hriăm, ba yua kdrăp ma\ brua\ mrâo mrang, bi hriăm mnuih [uôn sang ngă [rư\ [rư\, snăn ara\ anei mnuih [uôn sang mâo leh klei bi mlih, klei hd^p đ^ kyar leh, kâo bo\ ho\ng klei mơak”.

                             Mduôn [uôn Y- Hơ yua kdrăp pe\ tông pô.

Mduôn [uôn, lo\ jing mnuih mbrua\ hlăm [uôn, thâo dja\ pioh knhuah gru dhar kreh djuê ana pô, thâo mkra mjing kdrăp pe\ tông mse\ si ]ing kram, đ^ng taktar, gông, đ^ng năm… `u thâo kưh mu`, thâo mdê] ]ing. Păn kjăp knhuah bhiăn djuê ana pô mse\ snăn, mduôn lo\ jih ai tiê mtô bi hriăm kơ anak ]ô. Kyuana\n, [uôn Knia 4, mâo leh dua êpul tông ]ing, lu phung hđeh êdam hlăm [uôn mâo hriăm ho\ng `u ênhiang tông knah, hriăm mkra mjing kdrăm pe\ tông djuê ana pô. Go\ êsei mduôn jing sa hlăm 4 go\ êsei hlăm [uôn ara\ anei adôk dja\ pioh klei bhiăn kna\ kpiê ]eh, mb^t ho\ng ênai ]ing lo\ mâo klei kưt mu`, klei m`ê ei rei, mơ\ng năn lo\ hyua\ kjăp h^n klei bi hgu\m mguôp hlăm mnuih [uôn sang hlăm [uôn. Y- Sen K[uôr, k’ia\ng khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa sa\ Êa Bar, kdriêk {uôn Đon la] kơ mduôn [uôn snei:

“Mduôn [uôn hur har êdi ho\ng brua\ klam pô, nao hlăm djăp klei bi grăng klei amâo mâo thâo bi djo\ hlăm găp djuê, kyuadah `u jing mnuih thâo kđi, lehana\n năng jưh knang kơ klei `u mghaih msir, đru ba mnuih [uôn sang. Tal dua, ara\ anei amâo mâo djo\ kno\ng `u thâo mkra đơ kdrăp pe\ tông djuê ana pô, [ia\dah `u lo\ mtô kơ phung hđeh tông ]ing ]har, lehana\n iêu jak phung mduôn mko\ mjing êpul tông ]ing kơ [uôn adôk ba kơ ara\ anei. Mâo brua\ klam jing mduôn [uôn, kla\ s^t `u amâo mâo djo\ kno\ng jing mduôn kơ sa boh [uôn ôh, [ia\dah hlo\ng truh kơ [uôn 2, [uôn 3, [uôn 4”.

Mduôn [uôn jing leh mnu\t ako\ êa hra\ ako\ [uôn ti [uôn Knia. ~u yơh kriê mgang kơ adei tlang yang [uôn pô ti ana\p êwa ang^n jhat, ]ia\ng kơ klei hd^p mda mơ\ng grăp boh sang, mơ\ng grăp boh kpur mâo klei h’uh mđao êđăp ênang.

                                                                        Y-Khem pô ]ih ho\ng răk.