Mơ\ng klei tu\ dưn brua\ bi hmô ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ti sa\ Tân Hội, kdriêk Đức Trọng, leh ana\n klei mkla\ mklơ\ng mrô 800/QĐ mơ\ng khua knu\k kna hlăm klei mkla\ mklơ\ng hdră brua\ ala ]ar k`ăm ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo wưng thu\n 2010 – 2020, knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa ]ar Lâm Đồng mkla\ mklơ\ng leh brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo wưng thu\n 2010 – 2020 hlăm jih jang djăp sa\ kluôm ]ar. Lâm Đồng mâo ênoh ]ua\n truh thu\n 2015, mâo 30% ênoh sa\ djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo, lehana\n kdriêk Đơn Dương djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo, truh thu\n 2020, mâo 80% ênoh sa\ djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo lehana\n 6 kdriêk djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo.

Leh 4 thu\n hluê ngă hdră ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, Lâm Đồng ngă leh jăk brua\ hâo hưn, mtru\t mjhar ho\ng mta k`ăm jing brua\ bi ktưn “Hrăm mb^t ho\ng kluôm ala, Lâm Đồng hrăm mb^t ai tiê ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo”. Truh kơ ara\ anei, ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo kla\ s^t jing brua\ nga\ lar [ar truh kơ jih jang mnuih [uôn sang. Hlăm klei hluê ngă, du\m dhar brua\, lehana\n djăp alu\ wa\l ]o\ng bi mguôp hdră brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ho\ng du\m hdră brua\ mkăn, lehana\n ba yua bi djo\ du\m klei bhiăn ma\ brua\, hdră êlan ma\ brua\ bi djo\ guôp. Ana\n jing mtru\n du\m klei bhiăn ma\ brua\ kla\ mnga] kơ klei duh bi liê ru\ mdơ\ng 11 sa\ bi hmô, mtru\n du\m hdră mđ^ kyar brua\ mkra êlan klông hlăm kr^ng [uôn sang, klei ]ua\l mka\ brua\ ru\ mdơ\ng sang mnia kr^ng [uôn sang, g^t gai brua\ mko\ mjing hdră mđ^ kyar klei duh mkra gưl sa\, mtru\n hdră kruah ]ua\ du\m êlan klông hlăm kr^ng [uôn sang. mko\ mjing klei bhiăn dhar kreh…

Truh kơ ara\ anei, ]ar bi leh ênu\m brua\ ]ua\l mka\ kluôm klei ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, lehana\n hdră ma\ brua\ kr^ng [uôn sang mrâo gưl sa\, mkla\ mklơ\ng klei ]ua\l mka\ kla\ ênu\m, ]u\l mka\ mbha alu\ kơ 8/11 boh sa\ bi hmô. Mâo 78 boh sa\ mâo mkla\ mklơ\ng, lehana\n hluê ngă mâo klei tu\ dưn hdră mđ^ kyar brua\ duh mkra, mđing hlăm du\m brua\ mđ^ kyar brua\ lo\ hma pla mjing hluê hdră ma\ brua\ ho\ng kdrăp ma\ brua\ ênuk mrâo, mđ^ kyar hdră mrâo mko\ mjing brua\ duh mkra pla mjing. Truh knhal jih thu\n 2013, ênoh tu\ dưn brua\ lo\ hma mâo êbeh 120 êkla\k prăk/ha/thu\n, hrui w^t kah knar grăp ]ô mnuih mâo 38 êklăk prăk, hnơ\ng ênoh go\ êsei [un hro\ adôk 4%, hlăm kr^ng mnuih djuê [ia\ adôk 10%. Kluôm ]ar mâo duh bi liê kơ brua\ mkra mrâo, mkra w^t 976km êlan hlăm kr^ng [uôn sang, 145 knơ\ng mbông êa, 24 boh sang mnia kr^ng [uôn sang, 32 boh sang êa drao sa\, 10 boh sang dhar kreh. Hlăm klei mđ^ kyar brua\ sang hra\ mơar, brua\ êa drao gu\n, brua\ dhar kreh, lehana\n răng mgang wa\l hd^p mda ăt lo\ dơ\ng duh bi liê k`ăm bi năng ho\ng klei hd^p mda mnuih [uôn sang, lehana\n duh bi liê mko\ mjing bi kjăp brua\ kđi ]ar, brua\ yang [uôn, lehana\n răng mgang kjăp klei hd^p mda ala [uôn, răng mgang kjăp brua\ kđi ]ar, lehana\n kơ klei hd^p hlăm yang [uôn kr^ng [uôn sang. Truh jih thu\n 2013, iêu mkrum hlăm kluôm ]ar mâo truh 13 êbâo êklai prăk, hlăm năn mnuih [uôn sang lehana\n du\m êpul brua\, phung duh mkra bi mguôp, mâo wa\t prăk ]an mơ\ng knơ\ng prăk, iêu jak hruê ai ma\ brua\, lehana\n bi myơr lăn, mnơ\ng pla mjing mâo 11.600 êklai prăk. Boh tu\ dưn mâo 4 sa\ bi leh 14 ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo, ana\n jing Tân Hội kdriêk Đức Trọng, Quảng Lập lehana\n Lạc Lâm kdriêk Đơn Dương, Xuân Trường, [uôn pro\ng Đà Lạt, 18 sa\ djăp mơ\ng 15 – 18 ênoh ]ua\n, 43 boh sa\ djăp mơ\ng 10 – 14 ênoh ]ua\n lehana\n 53 sa\ mâo mơ\ng 6 – 9 ênoh ]ua\n, kah knar kluôm ]ar sa boh sa\ mâo bi leh 10 ênoh ]ua\n… Hruê 15/5/2013, Lâm Đồng mkla\ mklơ\ng ruah kdriêk Đơn Dương mjing kdriêk bi hmô hlăm brua\ ru\ mdơ\ng djăp ênoh ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo hlăm thu\n 2015.

Mb^t ho\ng kdriêk Dam Rông mâo gưl dlông duh bi liê, Lâm Đồng mâo ba yua, hro\ng ruah 29 sa\ lehana\n 82 boh thôn mâo hnơ\ng ênoh go\ êsei [un êbeh 30% ]ia\ng g^t gai lehana\n duh bi liê bi hro\ [un hluê hdră mtru\n 30a, (]ar duh bi liê kơ sa\, kdriêk duh bi liê kơ [uôn). Du\m go\ êsei [un ngă hra\ mơar ana\p amra tlaih mơ\ng klei knap m`ai ho\ng du\m brua\ ngă kla\ mnga] ]ia\ng kơ knu\k kna, lehana\n yang [uôn đru ba. Grăp thu\n, êngao kơ brua\ bi mguôp, lehana\n iêu mguôp thiăm prăk kăk pioh mbha kơ sa\, kơ [uôn hluê ngă brua\ bi hro\ [un, tui hluê si go\ êsei ngă leh hra\ [ua\n tlaih mơ\ng klei knap m`ai, đue# mơ\ng klei giăm [un hlăm thu\n, lehana\n hnơ\ng ênoh go\ êsei tlaih mơ\ng klei [un [in, tlaih mơ\ng klei giăm [un hlăm thu\n êlâo, ]ar t^ng kơ klei bi liê ngăn prăk kơ grăp boh sa\ [un kah knar 100 êklăk prăk/thu\n, prăk kdriêk t^ng kơ grăp boh [uôn [un jing mơ\ng 150 – 200 êklăk prăk pioh đru hlăm brua\ duh mkra, mjing brua\ knua\ ma\.

Truh jih thu\n 2013, kluôm ]ar adôk 12.200 go\ êsei [un, truh êbeh 4%. Snăn, hlăm wưng thu\n 2011 – 2013, kah knar grăp thu\n, kluôm ]ar bi hro\ mâo 7.500 go\ êsei [un.

Leh 4 thu\n hluê ngă hdră ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo ti Lân Đồng brei [uh du\m boh tu\ dưn kla\ mnga] mse\ si: Mđ^ h^n klei mnuih [uôn sang ngă phu\n hlăm klei ma\ brua\, brua\ sang ]ư\ êa du\m gưl mjing djăp klei găl ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang bi hgu\m mơ\ng brua\ ]ua\l mka\, ta\ hdră, mko\ mjing brua\ knua\, lehana\n mkla\ mklơ\ng jih hdră ma\ brua\, hro\ng ruah pô ngă brua\, amâodah ]o\ng ngă ma\ pô, kia\ kriê lehana\n ba yua brua\ knua\, đru mđ^ klei tu\ dưn brua\ duh bi liê, mjing klei bi sa ai hla\m yang [uôn. Du\m klei bhiăn, hdră êlan [rư\ [rư\ dơ\ng mâo klei tu\ dưn, nao hlăm jing s^t, mse\ si hdră êlan mnuih [uôn sang ngă, knu\k kna đru hlăm klei duh bi liê brua\ nah gu\, đru brei ]an prăk kơ brua\ lo\ hma, kr^ng [uôn sang, đru mđ^ kyar brua\ lo\ hma ba yua kdrăp ma\ brua\ kreh knhâo, mtru\t mjhar klei duh mkra pla mjing hluê ênuk mrâo. Ho\ng lu hdra\, mâo iêu mguôp leh lu ai tiê mơ\ng mnuih [uôn sang, du\m êpul brua\, phung duh mkra (89% hnơ\ng ênoh mguôp jih jang) mb^t ho\ng ngăn prăk mơ\ng knu\k kna hluê ngă brua\ knua\...{o# mta kr^ng [uôn sang mâo leh lu klei bi mlih, sang hra\ mơar, sang êa drao gu\n, anôk brua\ sang sa\ mâo duh bi liê kjăp, êlan klông hlăm [uôn mâo mkra betong, doh siam du\m brua\ mkra sang dôk, bi mdoh [uôn sang, brua\ nah gu\ kr^ng [uôn sang dưi djăp ho\ng brua\ duh mkra lehana\n hd^p mda. Lehana\n klei năng la] ti anei, hnơ\ng hrui w^t kah knar grăp ]ô mnuih hlăm kr^ng [uôn sang dơ\ng đ^ nanao, hnơ\ng ênoh go\ êsei [un hro\, klei hd^p mda mnuih [uôn sang mâo mđ^ kyar, knhuah gru dhar kreh mâo kriê pioh, hnơ\ng thâo săng mnuih [uôn sang, lehana\n klei kjăp brua\ kđi ]ar hlăm nah gu\ dưi lo\ mđ^ h^n.

Kơ brua\ mđ^ kyar klei duh mkra ala [uôn thu\n 2014, lehana\n mta k`ăm hdră brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo wưng thu\n 2011 – 2015, Lâm Đồng bi kla\ thu\n 2014, mâo [ia\ êdi 15 sa\ phu\n djăp 19/19 ênoh ]ua\n, thu\n 2015, mâo 43/118 boh sa\ djăp 19/19 ênoh ]ua\n, kdriêk Đơn Dương djăp ênoh ]ua\n kdriêk kr^ng [uôn sang mrâo.