VOV4.Êđê - Leh 4 thu\n ma\ brua\, sa\ Đoàn Kết, [uôn pro\ng Kon Tum mâo bi leh truh 19/19 ênoh ]ua\n brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo. Mâo he\ boh tu\ dưn anei, kyua mâo klei g^r amâo mâo mdei mơ\ng brua\ sang ]ư\ êa mb^t ho\ng klei mnuih [uôn sang sa ai, lehana\n đru mguôp.

Sa\ Đoàn Kết mâo 5 boh thôn, [uôn hlăm năn mâo 2 boh [uôn mnuih djuê [ia\. Klei hd^p mnuih [uôn sang tuôm ho\ng klei dleh dlan. Êjai ngă brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, ho\ng klei g^r, mđrăm mb^t ho\ng hdră êlan djo\ mơ\ng brua\ sang ]ư\ êa mâo ba w^t leh klei tu\ dưn kơ sa\. Sa hlăm du\m boh phu\n mâo klei tu\ jing kyua ma\ ho\ng klei kla\ mnga] hlăm djăp mta, lo\ kru\ leh klei sa ai hlăm mnuih [uôn sang.

Nguyễn Văn Vụ khua sa\ Đoàn Kết la]: Hmei m^n ]ia\ng ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo snăn brei ngă ho\ng klei kla\ mnga], ]ia\ng kơ jih jang mnuih [uôn sang thâo. Mnuih [uôn sang mâo dưn klei ana\n, kyuana\n brua\ sang ]ư\ êa bi ngă jăk yơh brua\ hâo hưn ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang thâo săng, lehana\n sa ai. Jih jang djăp mta ra brua\ bi hưn mdah sơăi, mâo klei bi k[^n mnuih [uôn sang. Êpul brua\ kia\ kriê mkra, ta\ hdră kla\ mnga] hlăm djăp mta, si ênoh bi liê, ya do\ mnuih [uôn sang ngă, si brua\ srăng đru. Jih jang brua\ mâo mnuih [uôn sang bi ksiêm dlăng kjăp. Kơ jih jang brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo mâo bi mguôp ho\ng djăp mta brua\ hlăm klei bi k[^n [uôn, amâodah bi k[^n êpul êya brua\.

Amai Phạm Thị Ngọc Phượng ti thôn 5 brei thâo leh jih jang brua\ mâo kla\ mnga], snăn mnuih [uôn sang sa ai mtam. Jih jang mnuih bi mguôp ai tiê ma\ brua\, blei [aih sun êlan tuh betong. Mâo go\ êsei myơr lăn, ana kyâo, ruh mnư mnang…pioh mkra êlan hlăm [uôn. Kơ wa\l hd^p mda, mnuih [uôn sang bi mdoh nanao, bi hro\ng dưm mdê mdê djăp mta djah…

{uôn Đăk Kia, anôk mnuih [uôn sang bo\ ho\ng klei dleh dlan, [ia\dah leh thâo kơ brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, anôk anei le\ lo\ jing gru bi hmô mnga] hlăm sa\ Đoàn Kết. Hruê mkra êlan ayo\ng Anhức ]o\ng koh druôm he\ ana ksu, ana boh hlăm war sang pô, ]ia\ng hrăm mb^t ho\ng brua\ sang ]ư\ êa mkra êlan, ara\ anei nao mu\t hlăm [uôn Đăk Kia mâo leh êlan siam jăk, mnuih [uôn sang găn êrô găl ênưih”. Anhức brei thâo. Êngao ana\n, đơ go êsei amai Y’Đil ]o\ng pô mơh druôm ana kđu], ayo\ng A Nga ăt myơr lăn pioh mkra êlan, ru\ mdơ\ng sang hra\ kơ anak aneh pô hlăm [uôn. Leh mâo klei tu\ jing hlăm anôk dleh dlan h^n jing [uôn Đăk Kia, klei bi hmô anei [rư\ [rư\ mâo po\k mlar ti du\m anôk ênưih ngă h^n. Truh kơ ara\ anei, jih jang êlan hlăm [uôn mnuih djuê [ia\ hlăm sa\ Đoàn Kết mâo betong leh sơăi. Du\m boh thôn mkăn ăt mâo leh mơh 60% mâo mkra êlan betong hlăm thôn.

Jih jang êpul êya hlăm thôn, [uôn, lehana\n sa\ bi hrăm mb^t ma\ brua\ mâo ba w^t leh klei tu\ dưn s^t êm^t. Hluê ana\n, Êpul hgu\m phung kahan hđăp đru mkra 14 êlan, Êpul êdam êra đru bi hli êlan truh kơ 300m, tuh 150m êlan betong, Êpul hgu\m brua\ mniê ho\ng brua\ “Mko\ mjing go\ sang 5 hơăi, 3 doh” mb^t ho\ng klei m^n ‘Nao hlăm djăp kang êlan, truh hlăm grăp boh sang bi hâo hưn kơ jih jang mnuih”.

Tui si Hồ Văn Đà, K’ia\ng khua knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa [uôn pro\ng Kon Tum la] kơ brua\ msir klei ư\ êpa bi hro\ klei [un knap jing brua\ amâo mâo djo\ kno\ng hlăm sa\ Đoàn Kết [ia\dah jih [uôn pro\ng dôk dleh hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo. Dưi msir klei ư\ êpa, bi hro\ klei [un knap kơh djăp mta k`ăm hlăm brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo srăng kjăp.

Ti sa\ Đoàn Kết, brua\ sang ]ư\ êa mâo mko\ mjing leh Dhar brua\ kia\ kriê mơ\ng gưl sa\ hlo\ng kơ [uôn. Jih jang hdră brua\ msir klei ư\ êpa bi hro\ klei [un knap, jih hdră brua\ 135;167; 168 mâo bi mguôp mb^t ]ia\ng dưn yua jăk h^n klei tu\ dưn mơ\ng hdră brua\ anei. Mâo lu brua\ mjua\t bi hriăm hdră ma\ brua\ hlăm brua\ lo\ hma mâo mguôp mb^t đru leh mnuih [uôn sang mâo tui hriăm hdră duh mkra pla mjing mrâo, ho\ng klei tu\ dưn jăk. Mnuih [uôn sang ti sa\ Đoàn Kết mlih leh ênha\ hma hang bi ba pla hbei [lang, pla kbâo, pla ksu, lăn anôk mkrah yăn mâo êa, mkrah yăn k[ah êa pioh ba pla hbei [lang. Mâo du\m brua\ rông êmô ana mđai, ênưih mnuih [uôn sang rông, mâo war êning krư\ hjăn.

Ho\ng ênha\ hma hang, amâo jăk mâo klei tu\ dưn, mnuih [uôn sang mlih pla êtak êbai, ktơr mnơr mâo ba w^t leh klei tu\ dưn jăk, ho\ng ênoh tu\ dưn đ^ mơ\ng 4 – 5 blư\ mka\ ho\ng ngă hma hang. Ara\ anei mb^t ho\ng mdiê lo\, snăn đang djam, êtak êbai hla\m sa\ mâo klei đ^ kyar leh mơh. Kyuana\n brua\ lo\ hma hlăm sa\ amâo mâo mdei dưi mđ^ kyar. Hrui w^t kah knar grăp ]ô mnuih đ^ mơ\ng 10 êklăk prăk/thu\n (2011), đ^ leh êbeh 2 blư\ hlăm thu\n 2014 êgao. Sa\ mâo msir leh mơh sang hlang mtih kđuh, sang t^ rư], hnơ\ng ênoh go\ êsei [un hlăm sa\ Đoàn kết hro\ mơ\ng 26% thu\n 2012 tru\n adôk 6,82% thu\n 2014.

Thu\n 2015, Dhar brua\ kia\ kriê brua\ ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo sa\ Đoàn Kết mâo bi kla\ leh srăng lo\ dơ\ng mđ^ h^n klei mlih mrâo, lehana\n mđ^ hnơ\ng tu\ dưn hla\m brua\ hâo hưn, jih jang brua\ ho\ng klei kla\ mnga] brei mnuih [uôn sang thâo săng. Hlăm klei hâo hưn, bi kla\ hdră êlan phu\n jing knang kơ ai ktang mnuih [uôn sang, Knu\k kna kno\ng jing pô ta\ êlan, đru k]e\ mơ\ng năn lăm [rư\ [rư\ klei m^n kno\ng jưh knang, ]ang guôn klei ara\ng đru hla\m jih jang brua\ knua\.

                                                            Y-Khem Niê pô mblang, răk dlăng.