VOV4.Êđê - Mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, hla\m ana\n mâo hnơ\ng ]ua\n ru\ mkra Sang dhar kreh sa\, Sang dhar kreh alu\, [uôn ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang mâo anôk bi k[^n brua\ dhar kreh mđ^ klei hd^p mda, ai tiê klei m^n jing hnơ\ng ]ua\n djo\ êdi. Ti Daklak, mâo lu hdra\ brua\ ru\ mdơ\ng Sang dhar kreh dưi duh bi liê lu êklai pra\, [ia\dah boh tu\ ba yua [ia\ sna\k, mâo lu hdra\ brua\ Sang dhar kreh mrâo hit ba yua jhat rai leh yơh
Sang dhar kreh sa\ Êa Bar, kdriêk {uôn Đon mâo ru\ mdơ\ng sia\ ho\ng êlan dơ\ng ]ar mrô 5, hlăm thôn 17, ho\ng boh pro\ng 300m2. Brua\ anei mrâo ru\ mkra mơ\ng thu\n 2013, ho\ng ênoh prăk giăm 11 êklai prăk, lehana\n ba yua hla\m thu\n 2016. Anei jing brua\ duh bi liê kơ sa anei yơh sa\ bi hmô mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ti kdriêk {uôn Đon, ]ar Daklak, prăk bi liê kơ brua\ anei jing ma\ mơ\ng prăk ]ar. Mâo ru\ mkra ho\ng klei kdrăm k’ah, [ia\dah mrâo êbeh 1 thu\n êgao đu], sang anei po\k ma\ [a\ng sa mlan 1 amâodah 2 blư\ đu]. Lê Quang Chí, mnuih mâo jao kia\ kriê sang dhar kreh brei thâo, mb^t ho\ng klei dưn yua amâo mâo tu\ jing, sang anei hlăk hlê jhat rai mơh:
Anei jing po\k mdah pui kmla\ mơ\ng hdra\ brua\ 11 êklai pra\k.
[rô] êa, êa hjan mơ\ng êngao sa] hlăm lam, êa kdơ\ng, ling. Sang tlô, lavabo jhat jih, lehana\n amâo mâo thâo yua ôh kyua jhat leh; pui kmla\ jhat leh sơăi, klei pui dhiang ma\ snăn, mmông adiê hjan amâo jho\ng yua kiê kngan mang ôh ]ia\ng po\k pui, [ia\dah yua ho\ng giê, hu^ kơ pui ke\. Amâo mâo jho\ng ôh hu^ hyưt snăk”.
Bi ti sa\ bi hmô kơ kr^ng [uôn sang mrâo Êa Tul, kdriêk }ư\ Mgar, sang dhar kreh sa\ mâo mdơ\ng pro\ng 300m2, ho\ng ênoh bi liê êbeh 4 êklai prăk, [ia\dah kno\ng mrâo ba yua êbeh sa thu\n đu] sang anei dơ\ng jhat rai yơh. Y – Toan Ayu\n, K’ia\ng khua sa\ Êa Tul brei thâo, hlăk ba jao sang anei adôk lu mta brua\ adôk ka leh, brua\ ]ua\l mka\ mkra sang amâo mâo klei djo\ ôh ho\ng klei pioh yua, kha\dah ya anei jing brua\ pioh kơ yang [uôn dưn mơh:
Lu hdra\ brua\ Sang dhar kreh sa\ ka mâo ôh jhưng mdho# dôk pioh bi k[^n.
lo\ nao ma` sang sa\. Kah knar grăp mlan hmei kno\ng bi k[^n sa amâodah dua blư\ đu]. Boh nik, leh kơ ana\n kđăl [a\ng nanao. Sang tlô, [a\ng bha\ điêt, [a\ng bha\ pro\ng jih jhat, val po\k êa jhat leh sơăi. Boh nik, grăp blư\ mâo klei bi k[^n kreh kwang kyua amâo mâo [a\ng mđue# êwa nah dlông. Sang dhar kreh anei si we\ ]ar ]ua\l mka\, amâodah hlei be\ pô ngă?”
Nguyễn Văn Hà, k’ia\ng khua knơ\ng brua\ dhar kreh, mjua\t ktang asei mlei, lehana\n hiu ]hưn ênguê ]ar Daklak, ara\ anei, ]ar mâo truh 585 boh sang dhar kreh [uôn, [ia\dah kno\ng 1/3 hla\m ênoh anei thâo ba yua, du\m adôk jhat leh jih, ngă lu] liê ngăn prăk hơăi mung mang. Hlăm ênoh ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, grăp boh sa\, grăp boh [uôn bi mâo sơăi sang dhar kreh, tơdah ]ar lo\ dơ\ng duh bi liê ru\ mkra sang dhar kreh [ia\dah amâo ksiêm nik ôh s^t nik srăng lu] liê hơăi mung mang. Nguyễn Văn Hà la]:
Kđha\p trua\ bro\ng êa hla\m gu\ la\n anôk brua\ ka nga\ mkra ôh nga\ hu\i hyưt kơ mnuih [uôn sang, bohnik ho\ng phung hđeh.
“Boh s^t ara\ anei, mâo du\m boh sang dhar kreh sa\ mâo duh bi liê ru\ mkra, [ia\dah leh ba yua amâo mâo djo\ guôp ôh, mâo lu brua\ amâo mâo tu\ ôh lu] liê ngăn prăk mang”.
Ara\ anei ]ar Daklak mâo 184 sa\, alu\ kr^ng, wa\l krah hlăm ana\n mâo 152 boh sa\ mâo ]ua\l mka\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, tơdah duh bi liê ru\ mkra ênu\m sang dhar kreh ho\ng ênoh 4 êklai prăk sa boh sang, snăn srăng liê truh du\m êtuh êklai prăk. Mơ\ng mphu\n ru\ mkra hdra\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, truh kơ ara\ anei Daklak mâo mdơ\ng leh truh 26 boh sang dhar kreh sa\. Boh s^t du\m boh sang dhar kreh anei kno\ng mrâo ba jao hlo\ng jhat rai, ma brua\ amâo mâo klei tu\ dưn. Ru\ mkra kno\ng pioh bi leh ênoh ]ua\n k]ah, amâo mâo uê` kơ klei jăk ba yua ôh, klei ana\n amâo mâo mnuih lo\ mđing ôh.
Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk.
Viết bình luận