VOV4.K’ho- Ồng Y –Bhĭ Ayun, kòn cau Rơđê, ơm tàm ƀòn Hŭk, xã Cư̆ Mgar, kơnhoàl Cư̆ Mgar, càr Dăk Lăk rềp mềl ngan mờ broă tàñ phan ờs mờng bơh jŏ. Pah ngai ồng tryang tryồng tàñ ală sơ̆, đồng, nir... niam ngan, krơi is ngan. Mờ mpàng tê chài ngan, ală phan tàñ bơh ồng dê ờ mìng geh ngui tàm broă lơh broă sa, phan ngui pah ngai mờ gam prap gàr sùm broă tàñ phan ờs mờng.

Bàr pe rùp bơka tàñ phan

Mŭt còp nghệ ñân tàñ phan ồng Y- Ƀhĭ Ayun tàm ƀùi mho trồ mìu. Kềng gah bơnhă ồs tàm hìu hơđang ram mhŭ, ồng gam tryang tyồng ngan kồs đơr nàng tàñ phan  mờng kuèng bè sơ̆, đồng, nir... Broă lơh do bơh ồng dê ờ mìng cèng geh priă jền, dong oh kòn kòn sau in ngui sa tàm rài kis mờ gam pơgồp bơnah prap gàr wơl bơta niam bơnĕ niam chài jơi bơtiàn kòn sau dê. Ồng Y-Ƀhĭ Ayun đơs, să tờm ồng neh gĭt tàñ bơh tŭ rơ̆p 16 sơnam lơm, tŭ ồng sền ồng wa tàñ ală phan ngui bơh gle, đơr. Kờñ ngan mờ broă do, ồng jat sền ngan tơl broă tàñ, den hơ̆ sồng bơsram rơ hời tơl broă lơh tàñ phan dê.

Ồng Y-Ƀhĭ Ayun đơs: Broă lơh tàñ phan bơh kòn cau Rơđê dê neh geh bơh yau òr rau. Añ tàñ đồng, nir, sơ̆ bơh tŭ gam pơnu. Añ bơsram bơh wa añ dê bè broă tàñ ală rùp bơka niam den  hơ̆ sồng añ tàñ jat .

Bàr pe rùp bơka tàñ phan

Làng bol tàm ƀòn Hŭk, xã Cư̆ Mgar, kơnhoàl Cư̆ Mgar neh mờng kuèng ngan mờ ală sơ̆ halà đồng, nir bơh mpàng tê bơh nghệ ñân Y-Ƀhĭ Ayun dê tàñ geh. Làng bol tàm ală ƀòn rềp, ngài kung sùm tus sồr tàñ mờ dăn blơi. Geh tŭ ală cau lơh sa kă bro phan jơi bơtiàn kòn cau dê kung sùm dan blơi phan bơna lơh geh bơh ồng dê tàñ mờ khà uă ngan.

Ồng Y-Ƀhĭ Ayun pà gĭt: nàng lơh geh ală phan bơna bơh broă tàñ, bơdìh mờ bơta chài geh is să tờm dê, sồr cau tàñ pal kơ̆ nùs ngan bơh broă sac rơwah phan tàñ bè đơr, gle, che ryah. Ală cau dờng sơnam, neh tàñ jŏ nam geh bơta mờng chài sac rơwah tờm đơr ờ gơtìp tu cuh, tơnơ̆ hơ̆ koh gơs tơl gơl, ìs tàm tơngai nàng ro hơ̆ sồng tàñ. Cau tàñ pal geh mpàng tê pràn ngan nàng lơh gơđềt kơ̆ ală phan tàñ bal mờ gơ̆p; mờ lồi dŭt là tàñ gơng phan tàñ dê in, ai che ryah halà che đù kơ̆t kơ̆ kơnăp đồng, nir dê... Ờ mìng gĭt tàñ chài ngan ală rùp tàñ pờ 1 gùng, pờ 2 gùng mờ pờ 3 gùng, mờ ồng Y-Ƀhĭ Ayun gam bơceh lơh tàm broă rơndap rùp bơka niam chài sền niam măt ngan tàm tơl phan lơh gơlik mờ cèng gơtha niam bơnĕ ngan.

Nghệ ñân Y-Bhĭ Ayun mờ ală phan tàñ

Ồng Y-Ƀhĭ Ayun đơs tai: Pal geh bơta ngăc ngar hơ̆ sồng gơtùi tàñ ală rùp bơka niam. Geh ală rùp bơka tàñ đồng, nir bè, rùp cữ thập, rùp kăm pañ, rùp tềl jơng pì, rùp bơkào blơn, rùp mat tơngai sòl pơn đàng àng, rùp klàng, rùp vuông, rùp bơkào. Tàm hơ̆ rùp bơka rùp klàng geh gơtha ndu gơn rơh ngan rlau jơh. Tàm ƀòn Hŭk do mìng dùl nă añ tàñ gĭt rùp bơka do lơm. Lài òr, tŭ lơi nghệ ñân tàñ geh 7 nơm đồng, nir geh rùp bơka rùp  klàng geh lơh yàng duh khoai hòi dan pràn kơl dang să jan. Ală đồng nir hơ̆ geh cèng pà ai ală kồñ, wa, oh mi tàm hìu bơnhă in.

Tàñ phan mờ che ryah, gle là broă lơh ờs mờng bơh jŏ rài bơh kòn cau Rơđê dê, mơya tŭ do ết ngan cau gĭt tàñ, ngan là broă tàñ nàng lơh geh rùp bơka cèng gơtha tàm tơl phan bơna dê. Nàng lơh sir dùl nơm phan bơna tàñ niam, jak ngan roh uă ngan tŭ tơngai mờ dà kơl hề, lơh niam tơl broă lơh, den tàng mờ rài kis pa bè tŭ do ală cau kơnòm să ờ kờñ mờ broă lơh ờs mờng do. Den tàng bè hơ̆, ồng Y-Ƀhĭ Ayun kờñ ngan geh mblàng yal wơl ai oh kòn kòn sau in prap gàr bal broă tàñ sơ̆ sah jơi bơtiàn kòn sau dê.

Ồng Y-Ƀhĭ Ayun pà gĭt: Tŭ do uă cau kơnòm să mìng hàm nhơl chờ lơm ờ kờñ bơsram tàñ đồng, nir halà sơ̆ sah tai. Añ hòi jà ală sau, klau pơnu tàm ƀòn lòt tus tĕ tàm hìu añ nàng añ in bơto wơl. Tŭ añ gam pràn, gam kis den gơtùi bơto wơl ai oh kòn kòn sau in gĭt tàñ, bè bơhiàn kòn cau Rơđê he dê, tơnơ̆ do rê mờ ồng pàng rau den ờ geh cau lơi bơto wơl tai.

Kơ̆p kơnờm mờ bơta kờñ mờ jơh nùs ngan bơto wơl bơh ală nghệ ñân dê, ală rùp bơka niam ngan mờ phan lơh geh bơh tàñ phan mùl gŏ ngan, cèng bềng tềl lời wơl niam chài jơi bơtiàn kòn cau bơh kòn cau Rơđê dê ờ gơtìp roh tĕ.

Cau mblàng K’Hạnh