Dăk Lăk: Ală tiah nhơl chờ geh uă bơta niam chài rơgơi geh uă cau năc tus
Thứ ba, 07:58, 06/09/2022

VOV4.K’ho - Bal mờ ală broă lơh chờ, tàm dơ̆ ơm rơlô di ngai sơn tờm dà lơgar pa do, ală tiah nhơl chờ chài rơgơi tàm càr Dăk Lăk neh geh uă cau năc tus. Geh ờ uă tiah nhơl chờ, ƀảo tàng cau dùl nă să lơh is pa geh pờ mờ ală bơta niam krơi is bè bơta chài rơgơi bơh ală jơi bơtiàn kòn cau kis bơh yau dê geh uă cau năc tàm càr mờ càr ndai tus nhơl sền mờ lơh.

                                       Cau năc tus sền rùp rơwas geh crăp tềng kơlik hìu

Di ngai chờ, tơnơ̆ mờ tŭ neh lòt dùl dar tàm tiah nhơl chờ Tiah geh rơwas Dăk Lăk tàm xã Cư̆ Êbur, ƀòn dờng Ƀuôn Ma Thuột, bi Võ Lê Trung Hiếu, kis tàm sơnah ƀòn Tân Lợi, ƀòn dờng Ƀuôn Ma Thuột ơm ntào sền tềng đăp “Pang rùp rơwas” nàng iăt jơnau yal, sền ală pang sră cih bè rơwas geh jòi gŏ, ràng tơlik tàm do. Bi Hiếu yal, bi kis bơh dềt tus dờng tàm càr Dăk Lăk, do là tiah geh khà rơwas ròng uă ngan lơgar Việt Nam dê. Mơya, tŭ do khà rơwas ròng ngai sơlơ ờ uă tai mờ kra, den tàng, broă prăp gàr wơl ală rùp, jơnau cih bè rơwas ngai sơlơ gơs kwơ màng, dong kờl ală cau ờ hềt geh sền gŏ rơwas ngan kung gam geh git mờ gŏ ƀuơn ngan. Să tờm bi Hiếu kung là cau gơbơh kờñ jòi phan yau, phan geh kwơ den tàng bi sùm tus tàm do nàng sền git mờ bơsram. Bi Võ Lê Trung Hiếu yal: “Añ ai tơngai tus tàm do nàng jòi sền jơnau cih bè phan yau bè là phan rơwas bơh tiah geh rơwas dê. Tàm do, ràng tơlik geh uă ngan phan geh kwơ, jòi geh uă mờ uă phan geh kwơ ngan. Tiah ràng tơlik tàm do den geh uă bơta phan yau, phan lời kir, gơdờp ngan ai ală cau gơboh mờ phan yau dê bal mờ ală bơta phan yau neh jòi geh, geh uă bơta niam ngan”.

                 Bi Võ Minh Luân yal bè che dàm mờ phan dă tơnùng rơwas geh lơh bơh kơmhò chi

Geh pờ mpồng tàm dùl nhai do, tiah tus nhơl sền tiah rơwas càr Dăk Lăk sùm wă cau năc tus nhơl sền, kŭp rùp lời kir mờ tìp bal, tam gơl bè phan yau. Bi Võ Minh Luân, cau tờm lơh tiah nhơl sền pà git, tàm do tŭ do geh git nđờ rơbô nơm rùp rơwas mờ di pơgăp 200 bơta krơi is, geh lơh bơh ală bơta phan bè phan geh lơh bơh ù buh, ù buh, dơm chi, lơngô, gơwèt ală mpồl phan geh lơh bơh ù buh geh pơnrơ ngan bè Chu Đậu, Thổ Hà, Bát Tràng, Biên Hoà, Lái Thiêu, Thành Lễ. Niam bơnĕ ngan là “Rùp pơngàr rơwas” mờ rơlao 2 rơbô nơm rùp rơwas gốm geh lơh niam pơgồp bal mờ pơngàr dờng. Tàm 10 nam do, bi Luân neh lơh ngan jòi geh, jòi ală pang sră, phan mòn, păc rùp rơwas nàng lơh geh uă rơlao tai phan jòi bơh să tờm dê, yal uă tus mờ cau sền bal mờ cau năc. Mờ măt sơn đan “Tiah rơwas Dăk Lăk”, bi Luân kơ̆p kờñ jơnau yal bè prăp gàr chài rơgơi ờs mờng, prăp gàr rùp rài rơwas tàm tiah Tây Nguyên geh lơh tàm uă tiah. “Añ kơ̆p kờñ là mờ uă broă lơh, bal mờ gơnoar atbồ tàm do, añ geh yal tus jơh mờ ală làng bol bal mờ cau năc in pal tus bal prăp gàr rơwas. Bơh ală bơta phan rơwas bè do den Luân kung kờñ yal jơnau yal hơ̆ nàng lơh bè lơi jơh ală cau in git mờ he prăp gàr rơwas, nàng ờ gơtìp chơ̆t rung tơn tàm ù tiah rơwas kis tàm do”.

                          Yal bè broă jòi rùp rơwas yau geh lơh mờ ù buh dờng ngan Tây Nguyên dê

Kung là tiah nhơl sền tus geh uă bơta niam chài rơgơi ờs mờng, Ƀảo tàng mờ homestay Ama H’ Mai, tàm ƀòn Kmrơng Prong B, xã Ea Tu, ƀòn dờng Ƀuôn Ma Thuột ai cau năc in sền gŏ mờ nùs nhơm đềt mềr, ram mhŭ. Mờ broă lơh jăt hìu jòng ờs mờng kòn cau Rơđê dê, jăt broă mờng ơn jơgĕ Kpan, bòr cing mồng, drăp yau mờ bơnhă ồs. Bal mờ hơ̆ là tiah ràng, prăp gàr git nđờ rơbô bơta phan gơrềng tus mờ rài kis phan bơna, nùs nhơm, phan lơh broă, phan ngui tàm rài kis, phan bơka să, phan ting mòc phan brê... bơh ală jơi bơtiàn kòn cau Tây Nguyên dê mờ uă bơta phan geh kwơ.

                                Ƀảo tàng Ama H' Mai geh lơh tàm gùl suơn chi tơlir niam

Ồng Mẫn Phong Sơn, cau tờm Ƀảo tàng mờ homestay Ama H’ Mai yal, ờ mìng cau năc tus bơh ngài nàng nhơl sền mờ ơm, pah ngai tàm do geh wă uă ngan cau kis gùt dar do. Tàm hơ̆ uă ngan là tŭ trồ drim, tŭ bơnhă ồs neh geh sing, gar kơphe neh geh coh tàm glah ƀô thồm mờ geh bŏ lề hơ̆ sồng klài tàm ală kơl dung geh lơh mờ ƀào. Ală cau nggui hùc dà kơphe jăt broă lơh krơi is bơh să tờm dê, sền nàng git ală phan ờs mờng, yal nàng git ală phan ngui neh geh tŭ đềt mềr mờ rài kis pah ngai. Jăt ồng Mẫn Phong Sơn đơs, hơ̆ là ală bơta kwơ bè nùs nhơm mờ pơgồp bal tàm broă lơh geh uă nùs nhơm gơboh kờñ mờ bơta chài rơgơi tàm rài kis tŭ do dê. “Bơh tŭ ƀảo tàng bol añ geh lơh den ai broă kờñ bơh ală cau dê lơh tờm tàm broă lơh ƀảo tàng. Bơdìh mờ broă prăp gàr bè phan kwơ den gam geh là dùl jơnau yal bè broă ai tơngit, kung gam bè ală tơngu me bè rài kis phan bơna bal mờ nùs nhơm bơh cau neh kis bơh yau tàm do dê. Añ sền kwơ ngan bè bơhiàn bal mờ bơta niam chài rơgơi bơh cau kis bơh yau tàm do dê. Hơ̆ là bơta tờm bơh ƀảo tàng Ama H’ Mai dê”.

      Ồng Mẫn Phong Sơn (Cau dơ̆ bàr bơh đah ma) yal mờ cau năc bè chài rơgơi tàm ƀảo tàng Ama H' Mai

Bal mơ ală broă lơh chờ, broă lơh duh khoai ờs mờng neh geh bơyai lơh tàm uă tiah tàm càr, cau năc tus mờ càr Dăk Lăk di tàm ngai chờ pa do neh geh dơ̆ sền nàng git uă rơlao ală bơta niam bơh bơta chài rơgơi ală jơi bơtiàn kòn cau kis bơh yau dê. Mờ gùng dà broă lơh pa geh sền kwơ tàm broă lơh geh bơh bơta kwơ chài rơgơi nàng ai geh bơta tờm, uă tiah nhơl sền, nhơl chờ mờ ƀảo tàng cau dùl nă să lơh is tàm càr Dăk Lăk gam pơgồp bal tàm broă lơh geh uă jơnau yal bè nùs nhơm gơboh kờñ bơta chài rơgơi, pơgồp bal tàm broă prăp gàr, tơnguh ală bơta kwơ ờs mờng jăt broă lơh pa, đềt mềr mờ cèng geh nhơm tă rài kis uă rơlao.

Cau cih H’ Xíu-Cau mblàng Ndong Brawl

 

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC