VOV4.K’ho- Jat jơnau kơlôi sơnơng bơh cau M’nông dê, mbòr dà là tiah mờ ală yàng ơm mờ gròi sền. Mbòr dà kung là tiah ai bơta kis jơh gùt ƀòn in. Bè hơ̆ den tàng, pah nam, cau M’nông sùm lơh yàng mbòr dà nàng ưn ngài ală yàng neh sền gàr, ai pà mìu niam càl niam, cèng wơl uă jơnau bơtuah bơtuài, pràn kơldang să jan ai làng bol in. Bơhiàn do bơh cau M’nông dê kung kờñ tơngkah ƀòn lơgar tơnguh jơnau git wă sền gàr tiah ơm kis, sền gàr dà.

Pa do, tàm mbòr dà dờng Krông Nô, gơ wèt thôn Phú Lợi, xã Quảng Phú, kơnhoàl Krông Nô, càr Dăk Nông neh geh bơyai lơh dơ̆ lơh yàng mbòr dà bơh cau M’nông dê. Bơh tŭ rìng àng drim gờñ, gal ngan làng bol tàm ală ƀòn rềp ngài kis kềng gah dà dờng Krông Nô neh tơrgùm rê tềng mbòr dà. Phan pơ dơng lơh yàng geh 2 nơm iar dam, 1 nơm sur dam, 3 drăp tơrnờm, 1 nơm plai nhồng ơn bềng dà mờ dùl bơngàn piang. Cau bơ jơu là ồng Y’Tai Jun Yuh- kra ƀòn thôn Phú Lợi sền jơnau rac yàng mờ tơngume “Làng bol tàm ƀòn bol hi ưn ngài ngan ală yàng tàm tơngai lài neh sền gàr, ai pà mìu niam càl niam, ờ lời gơlik geh trồ tiah lơh aniai, càl rbut dà kŏ dà cò, ting bơ trơh kòp bơtờp, cèng wơl pràn kơldang să jan ai ƀòn lơgar in, kàl lơh sa gơs tơlir”. Tơnơ̆ tŭ lơh jơh bơhiàn lơh yàng mbòr dà, ồng Y’Tai yal: “Dơ̆ lơh yàng mbòr dà nàng kờñ ưn ngài ală yàng bè yàng dà, yàng ù, yàng brê, yàng trồ neh sền gàr, dong làng bol tàm ƀòn sơrlèt gan trồ tiah lơh aniai, kòp jê nàng hòi dan làng bol tàm ƀòn in geh pràn kơldang, hờm ram. Dơ̆ lơh yàng mbòr dà là dùl bơhiàn niam bơnĕ nàng ưn ngài ală yàng mờ mò pàng neh ai pà làng bol tàm ƀòn in sơrlèt gan trồ tiah lơh aniai, kòp bơ tờp, kòp tê jê să mờ hòi dan trồ mìu niam càl niam”.

Ồng Y’Tai Jun Yuh lơh yàng mbòr dà

Nàng lơh bơhiàn lơh yàng mbòr dà, kra ƀòn bơyai lơh 1 dơ̆ pơrjum mờ bơta tus bal bơh wil tơl ala mat ală hìu bơnhă tàm ƀòn nàng rơ wah ngai niam. Tơnơ̆ hơ̆, kra ƀòn tam pà kơnòl broă ai tơl mpồl cau in nàng rơcang lài. Tàm hơ̆, mpồl klau pơnu pràn kơldang tàm ƀòn pơs wàs mbòr dà. Ală cau dờng mut tàm brê kơl tàm đơr, ai che rơyah, nhơt ja nàng lơh tờm gơ nơng, lơh rùp hìu bơhiàn yau mờ tàñ ală bơta rùp phan ròng nàng pơ dơng yàng in. Tơnơ̆ tŭ mbòr dà geh pơs wàs sàng goh, phan bơna neh wil tơl, ală cau klau jak chài ƀòn dê geh sơn đờm lơh tờm chi gơ nơng tàm bă tiah jơnhua, rơ sơh dà, lơh rùp hìu bơhiàn yau mờ yal tơl nă cau in git mờr tus ngai lơh yàng, làng bol tàm ƀòn pal geh mat wil tơl.

Ồng Y’Ăng Phê Blang, kwang atbồ mpồl lơh broă mặt trận thôn Phú Lợi, xã Quảng Phú, kơnhoàl Krông Nô kung là cau tàm mpồl bơyai lơh yàng mbòr dà pà git, do là bơhiàn niam bơh cau M’nông dê geh bơh jŏ rài ngan. Bơdìh mờ jơnau gơtha gah huềng ưn ngài trồ tiah mờ ală yàng neh sền gàr làng bol tàm ƀòn in, dơ̆ lơh yàng mbòr dà gam geh gơtha kờñ tơngkah ƀòn lơgar pal git wă sền gàr tiah ơm kis, sền gàr dà. Ồng Y’Ăng Phê Blang pà git: “Bơh yô yau, pah nam kung sùm lơh yàng mbòr dà nàng ưn ngài ală yàng sền gàr làng bol tàm ƀòn, ală yàng neh dong kơryan kòp bơtờp, trồ tiah lơh aniai, bè hơ̆ den tàng bol hi kung gam gàr ală bơta niam bơh yau tàm broă lơh yàng mbòr dà. Dơ̆ bơyai lơh yàng mbòr dà ờ mìng là làng bol ƀòn lơgar ưn ngài ală yàng neh sền gàr, dong kờl làng bol tàm tŭ geh broă gơlik geh, den tàng pah nam bol hi kung gam bơyai lơh yàng, ờ lời gơtìp roh huĭ bơta niam bơh yau jơi bơtiàn kòn cau dê he dê”.

Ală rùp phan nàng pơ dơng lơh yàng

Dơ̆ lơh yàng mbòr dà bơh cau M’nông dê sùm geh lơh tàm 2 ngai. Ngai dơ̆ 1, lơh yàng dan mò pàng ai gơnoar nàng lơh yàng mbòr dà. Phan pơ dơng lơh yàng geh 1 nơm iar dam, 1 drăp tơrnờm. Jơnau gơtha bơh dơ̆ lơh yàng do dê nàng hòi mò pàng rê tàm hìu mờ yal mờ mò pàng dan ai gơnoar lơh yàng mbòr dà. Ngai dơ̆ 2, là ngai ngan ngồn geh bơyai lơh yàng mbòr dà tàm tờm chi gơ nơng neh geh lơh bơh lài hơ̆. Phan pơ dơng lơh yàng geh 2 nơm iar dam, 1 nơm sur dam, 3 drăp tơrnờm, 1 nơm plai nhồng ơn bềng dà mờ dùl bơngàn piang. Dơ̆ lơh yàng dut ndơl là lơh yàng ưn ngài kra ƀòn. Phan pơ dơng lơh yàng geh 1 nơm iar mờ 1 drăp tơrnờm. Tàm dơ̆ lơh yàng do, kra ƀòn kung yal mờ ală yàng git dơ̆ lơh yàng mbòr dà neh tơn jơh. Tơnơ̆ bơnah lơh yàng là bơnah lơh chờ, làng bol tàm ƀòn bal mờ gơp chờ hờp ñô tơrnờm, sa ală phan sa ờs mờng kòn cau dê. Tơl nă cau chờ hờp đơs crih, tam ya, gơ rờm bal mờ sap ntas dròng cing jañ mồng. Tơnơ̆ 2 ngai lơh chờ, làng bol rê wơl mờ rài kis lơh broă, lơh sa bè ờs.

Làng bol dròng cing jañ mồng tơnơ̆ dơ̆ lơh yàng

Ồng Huỳnh Công Nga, Phó kwang atbồ cơldŭ niam chài- yal tơnggit jơnau kơnhoàl Krông Nô, càr Dăk Nông pà git, broă lơh prap gàr mờ ngui niam ală bơta kuơ niam chài bơh jŏ ală jơi bơtiàn kòn cau dê neh geh tơmut tàm Nghị quyết bơh Đảng ƀộ kơnhoàl dê. Pah nam, Ủy ƀan Ñân zân kơnhoàl tă priă nàng dong làng bol bơyai lơh ală broă lơh yàng bơh yau. Ală anih lơh broă geh gơnoar tus bal sơl, dong ală ƀòn bơyai lơh yàng geh cồng nha, cèng wơl bơta kuơ ngan ngồn: “Broă prap gàr niam chài jơi bơtiàn kòn cau là broă lơh sùm mờ pal geh pah nam. Bơta do neh geh Đảng ƀộ tơmut tàm nghị quyết ală tơngai lơh broă. Geh bơta đơng lam bơh Huyện ủy, Ủy ƀan Ñâ zân kơnhoàl dê, pah nam den cơldŭ kung bơt bơtàu broă rơndap lơh kờp dŭ priă jền nàng dong làng bol lơh wơl broă lơh yàng mbòr dà do. Jơnau kờñ tờm ngan là prap gàr bơta niam chài kòn cau dê, dơ̆ 2 là di dơ̆ rơcang sơndră kòp bơtờp geh cồng nha, jat bơta kơp kờñ bơh làng bol dê nàng ưn ngài yàng bồ tô, ală yàng bơnơm, yàng dà, yàng gròi sền ƀòn lơgar... neh dong làng bol sơrlèt gan kòp Kovid-19”.

Dơ̆ bơyai lơh yàng mbòr dà bơh cau M’nông dê là bơta niam chài ờs mờng bơh jŏ rài. Bơh dơ̆ lơh yàng do, gam kờñ pơyua jơnau đơs bơto bơtê tơl nă cau tàm ƀòn geh kơnòl sền gàr tiah ơm kis, sền gàr brê, ù tiah, dà, geh sền là tơngu rơyas rài kis bơh cau M’nông dê.

Cau mblàng K’Duẩn