Gỏi nha geh lơh bơh ală bơta phan geh is lơm. Do là mờng chài bơh yau geh sac rơ wah bơh uă rơnàng cau Rơđê tàm tiah Tây Nguyên. Phan nàng lơh gỏi nha tờm ngan là nha lộk vừng – dùl bơta chi gơ hòn uă kềng gah dà croh, kềng gah brê. Nha mơ da gơ lơh bơ sơt dồ êt, lơngờm, tŭ sa gơ lơh bơkah mờ geh kuơ să jan in tai.

Nàng lơh gỏi nha, làng bol kòn cau Rơđê gam ngui uă bơta nha chi brê krơi is bè nha sơr, nha điñ lăng, nha mơ, nha ƀằng lăng, nha pơ ò mơ da, nha tờm năt so rơhiao… pồt bal jat tap. Tơl bơta nha cèng dùl bơta bơkah krơi is – bơsơt, lơngồt, hòi, sràt mờ geh tŭ là bơ tăng. Mìng ală cau geh bơta mờng chài den hơ̆ sồng gơtùi đal git nha lơi gơtùi pik, nha lơi ờ gơtùi pik. Bè hơ̆ den tàng, ală cau lơh gỏi geh sền bè ală cau chài bơh brê bơnơm dê.

Mò H’Rưm Êban ơm tàm ƀòn Kŏ Tam, sơnah ƀòn Tân An, càr Dăk Lăk pà git: “Lơh gỏi nha ờ di mìng khat bè pik bàr pe bơta nha là gơtùi. Pal git brê, git chi, git kàl. Nha lộk vừng pal mơ da, pik tŭ àng drim gờñ tŭ gam dà sơn tŭ den hơ̆ sồng gơtùi gàr bơta lơngờm. Nha lơi bơ tăng den pal geh nha lơngồt nàng gơ tàm pơn drờm wơl. Hơ̆ là dùl bơta sơnơm chi che mờ mò pàng he dê lời wơl”.

Gỏi nha geh bơnah tàm dơlam là poac hồl, ka dà buh halà poac sur buh, geh bơrlŭ mờ phan tĕ bè mrĕ, plang, nha é… Phan tàm dơlam gỏi geh tah dềt mờ ơn tàm nggùl sơlàu nha.

Mờ bơta bơkah bơh gỏi nha dê gam gơ wèt tàm dà cik – dùl bơta phan cik is ồn ngan geh lơh bơh boh gar ƀŏ mờ plang, mrĕ, ca yŭ (geh tiah hòi là ca preh) mờ geh tŭ pat tai dồ êt dà plai can halà dà màn ƀŏ tỏi mrĕ. Dà cik pal kơt, hang di mơ, sràt dồ êt, hòi, cèng bơta bơkah is ồn brê bơnơm dê. Mò H’Rưm Êban pà git, dà cik là phan nàng tàm bơrkuăt wơl jơh ală bơta bơkah bơh ală nha dê, lơh gơs bơta sền git phan sa is ồn ngan: “Dà cik mờ bơ sàp halà hang ir den là ờ gơtùi. Pal di sa nàng tŭ he pồt nha, he cik sa den gơ lơhmpờl loh bơta bơkah. Cau sa rơp kah sùm’.

Tŭ sa gỏi nha, cau Rơđê ờ sa mờ duah halà sơ iŏ. Khi sa mờ tê nàng rơ wah is ală bơta nha, pồt wơl bal mờ poac halà ka, cik mờ dà cik. Pah dơ̆ sa là dùl dơ̆ git gŏ bơta bơkah pa krơi is, tài gơ wèt tàm bơta nha geh rơ wah, den bơta bơkah rơp krơi is. Sa gỏi nha dùm là dơ̆ nàng tơl nă cau bơ tòm tơrgùm mat, tơm boh bơr, ñŏ chờ hờp. Tàm ală dơ̆ lơh chờ, lap klau tam bau ùr, halà wă nac kuơmàng, gỏi nha sùm geh ơn tềng sơlàu ndàp – bè dùl jơnau gờm chờ wă rò jơh nùs ngan bơh cau Rơđê dê. Mò H’Loan Niê ơm tàm ƀòn Kŏ Tam, sơnah ƀòn Tân An, càr Dăk Lăk đơs: “Lài do, tàm dơ̆ lơh yàng mut hìu pa halà wă rò hìu bơnhă cau prui, ờ geh gỏi nha là ờ hềt jơh nùs. Gỏi nha là phan sa ai tơnggŏ bơta kờñ nac, bơta đềt mềr mờ brê bơnơm. Sa gỏi nha là sa jơh nùs nhơm, niam chài ƀòn lơgar dê”.

Gơ wèt mờ cau Rơđê, gỏi nha gam là dùl phan sa sơnơm tơmba. Uă bơta nha tàm gỏi geh kuơ tuh tơlik phan khih, lơh lơngờm să jan, niam gùng lơh lề phan sa in. Bi H’Jen Êban ơm tàm ƀòn Kŏ Tam, sơnah ƀòn Tân An, càr Dăk Lăk yal là, sa gỏi nha là broă nàng làng bol lơh lơngờm să jan, bơ trơh tơlik kòp jê: “Mò pàng neh đơs – sa gỏi nha là kloh klờm, niam kơl tau, nggờc ndul. Cau kòp jê sa gỏi nha mìng 2, 3 ngai rơp pràn wơl. Mờ ờ gŏ di là sa nha lơi kung gơtùi lơm, pal là nha sàng goh, nha niam bơh brê dờng dê”.

Gỏi nha gơtùi sền là phan sa cèng bơta niam chài, tơrgùm bơta niam bơh brê, bơh ù, bơh mpàng tê cau Rơđê mờ bơh nùs nhơm kờñ nac niam ngan dê. Tàm tơl nơm nha, tơl pet poac, tơl dơ̆ cik là dùl jơnau yal bè brê bơnơm, bè bồ tơngoh git wă bơh jŏ tàm ƀòn lơgar, bè bơta kờñ gơboh mờ bơta tam pà bal. Cau lơi neh dùl dơ̆ sa gỏi nha kung rơp kah sùm: ờ mìng tài bơta bơkah krơi is, mờ gam kah tus nùs tồr, bơta niam is ồn kòn cau Rơđê dê tàm ù tiah Tây Nguyên.