Kơnờm bè hơ̆, ờ mìng làng bol tàm càr lơm mờ uă cau kờñ gơboh ồi àu tàm ală càr, ƀòn dờng neh gĭt tus bơhiàn niam chài krơi is ngan bơh cau Jrai dê.
Ală ngai sa tềp bồ nam, là tŭ bi Rơ Mah H’Tuyết ơm tàm mpồl 10, thị trấn Phú Thiện, kơnhoàl Phú Thiện, càr Gia Lai ngan ngồn ơm rlô. Nggui hùc dà cê ram, bi kung gam ờ hŭi sơl broă lơh mờng kwèng tàm pah drim. Hơ̆ là pơnđàng rùp ồi àu kòn cau pa mai sir, nàng jà năc blơi tàm ală ngai bồ sơnam pa tơn. Uă nam lài, tàm kơnhoàl Phú Thiện, ală phan bơna ồi àu kòn cau Jrai rơhời ờ gam geh tai, ờ jai tàm pơrlòng geh; uă cau chài ơn bơrnơ̆ tàñ ồi dùl đah tài bơh phan tăc ờ yòm. Bi H’Tuyết neh kơlôi tus jơnau blơi pang ồi kòn cau koh mai gơs ală ồi àu rài do. Nam 2013, bi H’Tuyết dờp geh sră dan blơi phan bơna sơnrờp là 50 ƀộ phan soh ai kơnòm bơsram Hìu bơsram Kâp bàr kòn cau ơm tơn tàm hìu bơsram kơnhoàl Phú Thiện. Pơn jăt hơ̆ là ală ùr pơgru tàm hìu bơsram dan blơi àu kăp mai bơh pang ồi kòn cau. Rơhời, làng bol tàm thị trấn Phú Thiện sồr mai ồi mbơn, àu soh nàng soh tàm ală dơ̆ ñô bau, tòm sơnam kòn, ñô sa...Bi Siu H’July sùm blơi phan bơh bi H’Tuyết dê, pà gĭt: Là cau Jrai, cau lơi kung kờn geh phan soh kòn cau he dê nàng soh tàm ală dơ̆ pơrjum lơh chờ lơh yàng kwơmàng. Lài do, añ bal mờ làng bol sùm tàm drà halà tàm ală hìu ràng tăc phan neh mai lài. Bơh tŭ geh hìu ràng tăc phan mai soh ồi aù kòn cau bơh bi H’Tuyết dê, añ mờ làng bol gơtùi blơi geh ală ồi àu kòn cau geh koh mai niam ngan jăt di să jan cau soh dê. Bơh hơ̆, bol añ kung gơtùi sền gàr geh bơhiàn niam chài phan soh kòn cau Jrai dê.
Bơh broă pơđàng rùp nàng pà gĭt ală phan soh pa mai ai năc blơi in, tŭ do, facebook neh gơ gơs là anih tăc phan tờm ngan bơh bi H’Tuyết dê. Tàm do, năc gơtùi lùp, cih jơnau pơyua lùp nàng gĭt bè giă, jơnau sồr bè rùp bơka phan bơna dê. Kung bơh gah yal tơngĭt jơnau do, bi H’Tuyết neh gĭt geh jơnau kờñ bơh năc blơi phan dê. Bi ai pơnyơu, cau ùr sùm kờñ phan soh geh mai jăt ồi àu rài pa bè àu kăp, àu mai tơrbŏ bal mờ ồi...Uă cau kờñ ồi mbơn pồt ờs mờng bơh yau bal mờ brài rơtồñ rơyuh jòng tềng kềng but. Cau klau den ƀươn rlau mờ phan ntròñ, àu blờt halà àu jòng tê.
Nàng mờng chài rlau, bi neh apah cau lơh rùp là ală ùr ơruh pa dờng kòn cau Jrai soh phan, apah cau chài cùp rùp, lơh niam wơl rùp lài mờ tŭ pơnđàng. Kơnờm bè hơ̆ mờ facebook bơh bi H’Tuyết dê ờ mìng sền làp mat mờ gam lơh geh bơta pin dờn gơwèt mờ năc blơi phan ơm tiah rềp tiah ngài. Tŭ do, pang web bi dê neh geh rlau 2 rbô 300 nă cau sền. Pah nhai bơh facebook, kờp bal bi digơlan dờp geh bơh 70 tus 100 sră dan blơi phan. Pal chờ hờp ngan rlau jơh là neh geh ală sră dan blơi phan bơh ală ƀòn dờng, bè: ƀòn dờng Hồ Chí Minh, Hà Nội, càr Phú Yên...Bi H’Tuyết, pà gĭt: Tŭ ngui facebook nàng yal tơngĭt phan bơna, añ gŏ uă cau bơh ală càr, ƀòn dờng gĭt tus phan bơna phan soh geh bơka rùp sềr kòn cau Jrai dê ờs mờng bơh yau. Khi kờñ ngan tài bơh sền gơlơh krơi is mờ niam bơnĕ is ngan. Nàng tơnguh cau sền ai pang facebook in, añ kung neh geh uă broă lơh, sền uă tàm broă lơh rùp hin, mơya kung gam pal gàr geh bơngă pin dờn jŏ jòng.
Mờ giă phan soh bơh 400 rbô đong tus rlau 1 tơlak đong dùl nơm phan, pah nam broă tăc phan soh kòn cau Jrai dê, bi H’Tuyết lơh geh sùm priă jền gĭt nđờ rhiang tơlak đong, ai broă lơh ai 4 nă cau mai phan in tàm thị trấn. Jơnau lơh bi chờ hờp ngan rlau jơh, là jơnau kờñ ngui biài tàn mờ tê kòn cau tê bơh hìu mai phan dềt bơh bi dê kung neh dong uă cau chài tàñ ồi kòn cau tàm ală xã rềp bal, bè: Ia Sol, Chư A Thai gàr geh broă lơh tàñ ồi tàm ală tŭ ru broă sươn sre. Nhai 11 nam 2022 lài do, kơnhoàl Phú Thiện neh rwah phan bơna mai soh ồi àu kòn cau bơh bi H’Tuyết dê nàng ràng tơlik tàm broă lơh Tơl xã dùl phan bơna OCOP geh lơh tàm Hà Nội. Ồng Đinh Văn Chinh, Củ tịc Ủy ƀan Ñân zân thị trấn Phú Thiện, pà gĭt tai: Tơngai pa do den hìu ràng tăc phan soh kòn cau bơh bi H’Tuyết dê tàm mpồl làng bol ƀòn drà 10 bol añ dê neh bơtàu tơnguh mờ lơh broă kung geh đau cồng nha, neh pơgồp bơnah tơrgùm bal pràn bal mờ ƀòn lơgar bol añ yal tơngĭt mat phan kă bro bơh kòn cau ơm kis bơh yau tàm do dê. Añ pin dờn là, mờ phan bơna bơh hìu ràng tăc phan mai soh bi Rơ Mah H’Tuyết dê rơ̆p geh ràng tơlik tàm Hà Nội den rơ̆p lơh gơlik geh tai bơta pin dờn bè bơhiàn niam chài krơi is bơh kòn cau ơm kis bơh yau tàm tiah Tây Nguyên bol añ dê ai jơh ală gơ̆p bơyô tàm gùt lơgar in gĭt jơh mờ rơ̆p sền do bè là dùl phan bơna mờ bol añ rơ̆p ai geh broă lơh broă sa nàng bơtàu tơnguh lơh sa, lơh gơlik bơta gơn kơnờm ai làng bol in bơtàu tơnguh broă tàñ ồi kòn cau bơh làng bol kòn cau tàm tiah do dê.
Mờ broă ngui internet mpồl bơtiàn, sùm tam gơl pa tàm broă yal tơngĭt, ràng tơlik phan bơna, bi Rơ Mah H’Tuyết ơm tàm thị trấn Phú Thiện, kơnhoàl Phú Thiện, càr Gia Lai neh tơngŏ nùs nhơm kờñ gơboh bơh he dê gơwèt mờ phan soh ờs mờng bơh yau kòn cau Jrai dê dùl bă bơceh pa, dipal mờ jơnau kờñ soh phan bơh cau năc blơi phan dê. Bơh hơ̆, bi neh pơgồp bơnah dềt rơhền he dê nàng sền gàr, yal tơngĭt mờ ai bơhiàn niam chài ờs mờng bơh yau kòn cau he dê sơlơ bơtàu tơnguh rlau tai geh uă rlau tai cau gĭt mờ ngui soh tàm rài kis pa tŭ do.
Viết bình luận