Tờm chi gơ nơng tàm dơ̆ lơh yàng ñô lir bông bơh cau K’Ho dê
Chủ nhật, 00:00, 20/11/2022 Cau mblàng K'Duẩn/ VOV4 Cau mblàng K'Duẩn/ VOV4
VOV4.K'Ho - Kòn cau K’Ho sùm pơn iờ să bè bơhiàn niam chài bơh yau li la ngan mờ bềng bơta niam chài he dê. Bơta li la mờ bềng bơta niam chài hơ̆ geh ai tơnggŏ bơh niam chài phan bơna tus niam chài ờ di phan bơna, bơh ală jơnau dròng cing jañ mồng tus ală gùng đơs pơnđik, tus phan soh bơh yau, ală dơ̆ lơh yàng bơh yau.

Kis mờ broă lơh sa suơn sre mờ jat bơta pin dờn uă yàng den tàng pah tŭ bơyai lơh ală broă lơh yàng tàm gah lơh sa suơn sre, cau K’Ho tàm do sùm lơh tờm chi gơnơng nàng jà brah Yàng rê tus bal, sền mờ chờ hờp bal mờ ƀòn lơgar.

Tàm ală dơ̆ lơh yàng lơh sa suơn sre mờng kwèng ngan bơh cau K’Ho dê sùm là broă lơh yàng sih kòi, lơh yàng ròng kòi, lơh yàng ñô lir bông ndrờm lơh tờm chi gơ nơng. Ồng K’Tiếu ơm tàm thôn Duệ, xã Đinh Lạc, kơnhoàl Di Linh, càr Lâm Đồng pà git, nàng lơh yàng ñô lir bông tàm ƀòn pal geh bơh 15 tus 20 ngai nàng rơcang lơh tờm chi gơ nơng: “Bè añ lơh tờm chi gơ nơng mờ tờm tơ dàp nàng lơh tờm gơ dê, cồng gơ dê lơh mờ tờm gle halà tờm đơr. Bal mờ hơ̆ den bơta kal ke ngan rlau jơh là kồih gle, dilah cau ờ git kồih den broă do kal ke ngan. Broă rơcang do geh tŭ lơh dùl nă ờ jai ờ, pal lơh bal mờ làng bol tàm ƀòn, khi tàm dong kờl gơp lơh bal, tài do là broă bal ƀòn dê, he gơtùi jà cau lơi ru, git bè bè tờm chi gơ nơng nàng lơh gơ”.

Broă rơ wah anih ai tờm chi nàng lơh tờm chi gơ nơng kung geh làng bol sền dờng màng ngan, ồng K’Tiếu pà git tai: “Tờm chi nàng lơh tờm gơ nơng pal ai tàm tiah ờ geh cau lòt rê, ờ geh bơta ƀơ̆ ƀơl lơi. Hơ̆ là dòr bơnơm mìng dùl lơm, sàng goh ngan rlau jơh nàng he ai tờm chi lơh tờm gơ nơng gơ in sàng goh. Lài mờ tŭ ai tờm chi he pal lơh dùl nơm iar nàng dan mờ yàng bơnơm hơ̆, brê hơ̆ ai gơnoar he in ai mờ sền gàr he in. Hìu dan bè do, dan ală brah yàng, yàng bơnơm, yàng brê ai bol hi in geh gơnoar ai tờm chi do nàng bơka rơcang lơh yàng ñô lir bông. Dan yànglòt bal mờ bol hi, rê bal mờ bol hi, ñô wào sào bal. Tơnơ̆ tŭ jơh rac yàng den he koh mhàm iar bông tềng tờm chi gơ nơng, hơ̆ sồng lơh poac iar sa den he geh ai gơnoar koh tờm chi nàng lơh tờm gơ nơng”.

Tơnơ̆ tŭ dan mờ yàng, cau geh rơ wah nàng kơl tờm chi gơ nơng pal là cau geh bơngă pin dờn ngan rlau jơh, sàng goh ngan rlau jơh. Tŭ ai tờm chi rê tus tàm hìu, tờm chi gơ nơng hơ̆ pal geh ơn tàm anih ờ huan geh cau lòt rê nàng pleh bơta geh cau gơ di cơn đuà gan tờm chi lơh tờm gơ nơng. Jat ồng K’Liệu ơm tàm thôn Duệ đơs: tờm chi gơ nơng bơh cau K’Ho dê geh uă bơta, gơ jat tàm tơl broă lơh yàng mờ tờm chi gơ nơng geh lơh dờng, dềt krơi is: “Jơnau gơ tha bơh tờm chi gơ nơng lơh yàng ñô lir bông dê là lơh poac rơpu, hơ̆ là ngai chờ dờng, dilah mờ dơ̆ lơh yàng ndai bè lơh yàng dềt rlau den ờ lơh tờm chi gơ nơng, ờ gơtùi lơh. Mơya lơh tờm chi gơ nơng den pal geh rơpu, lơh poac rơpu den cau lơh yàng, lơh yàng nàng lơh poac rơpu, rài yau den làng bol lơh mìr pơrgon 3, 4 nam, tŭ hơ̆ he ntrờn tiah ơm kis mờ broă lơh sa bơh tiah do tus tiah ndai, jơh mìr do den lòt tus mìr ndai, tòm 3 nam den lơh yàng ñô lir bông den pal lơh poac rơpu mờ lơh tờm chi gơ nơng. Hơ̆ là tờm chi gơ nơng dềt, ai tờm chi gơ nơng dờng, dùl bơta tờm chi gơ nơng tai, lơh mờ nhơt den tờm chi gơ nơng jơnhua 7 halà 8 thơk”.

Ală broă lơh yàng mờ tờm chi gơ nơng jơnhua bơh 7 halà 8 thơk den làng bol sùm rơ wah tờm chi brê, geh bơta niam là tờm gơ song, cồng tờm chi gơ nơng dê geh bơka rùp hin niam ngan. Ồng K’Tiếu đơs là, dùl tàm ală bơta niam pơn rơ ngan bơh tờm chi gơ nơng cau K’Ho dê là broă bơka mờ tàm bơrlŭ ală dà màu, mờ 3 dà màu tờm ngan là jù, pơrhê mờ kò. Dà jù ai lơh pơn yơu ù in, dà kò ai lơh pơn yơu trồ in mờ dà pơrhê ai lơh pơn yơu ồs in: “Dilah sa rơpu den pal geh tờm chi gơnơng, ai dilah hòi là Ndah den tờm chi do jơnhua rlau mờ tờm chi gơ nơng pơgap 30 thơk. Bè hơ̆ den tàng bol hi ki ngàm ngan tờm chi gơnơng, dilah ờ geh tờm chi gơnơng tàm dơ̆ lơh yàng den ờ gam geh kuơ tai, hơ̆ là ală brah yàng, yàng brê, yàng dà, yàng brê ờ rê, den hơ̆ den tàng bol hi lơh tờm chi gơ nơng do. Lài mờ tŭ lơh tờm chi gơnơng den bol hi pal kồih tờm chi gơ nơng gơ in niam nàng gơ in àng gơ crà, dilah tờm chi gơ nơng gơtìp pă halà ờ gơtùi ñă song halà tàm tŭ lơh tờm chi gơ nơng tàm mpồl he dê geh cau kòp jê, gơlik geh bơta aniai lơi den bơta hơ̆ ờ niam ai ƀòn lơgar in”.

Kung jat ồng K’Tiếu đơs den tŭ lơh tờm chi gơnơng cau K’Ho rơ wah phan pơ dơng lơh yàng là be, tài bơh bè do: “Cau K’Ho sùm đơs “Sa sur pas he sa be pas yàng, sa rơpu pas klàng ƀòn, hơ̆ là dilah he sa rơpu den ƀòn hơ̆ kờñ ai cau in gŏ ƀòn he pas sơm nàng ƀòn he dê tiơng pơn rơ, cau git là, tàm ƀòn hơ̆ geh cau pas sơm sa rơpu chờ hờp chờ hờn ngan, bè hơ̆ den tàng cau pal lơh bơh sur rlau hơ đang, sur cau lơh tàm hìu he dê, ai be den kơt tềng tờm chi gơ nơng tus rơpu”.

Bè đah huềng, tờm chi gơ nơng là anih mờ cau K’Ho lơh yàng, jà ală brah yàng rê tus bal dơ̆ lơh yàng nàng sền mờ chờ hờp bal mờ ƀòn lơgar.

Cau mblàng K'Duẩn/ VOV4

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC