Jat ồng Vên, 75 sơnam, kra ƀòn Piơm, thị trấn Đăk Đoa, kơnhoàl Đăk Đoa, càr Gia Lai yal, cing mồng mờ tam ya xoang sùm pơgồp bal đềt mềr tàm rài kis cau Bahnar dê. Tàm ală ngai chờ halà geh broă moat jrùm, sap cing mpong ntas, ală gùng tam ya lơ bơn niam, rơlĕ rơlùn geh tàm pơn jat sùm. Gơ wèt tàm tơl broă mờ cau geh rơ wah ală sap dròng cing, tam ya xoang dipal nàng lơh.
Pơn yơu bè tàm broă chờ hờp, pơn rơ bè dơ̆ lơh yàng pơ thi, hơ̆ là dơ̆ lơh yàng tơn jơh bơta gơ kòl mờ cau neh chơt, geh sền là ngai chờ dờng mờ chờ hờp ngan rlau jơh gơ wèt mờ cau Bahnar, ală klau pơnu, ùr ơruh bal mờ gơp tàm kup tê tam ya, nùs nhơm chờ hờp chờ hờn. Tàm tŭ hơ̆, tam ya tơp ƀồc den krơi. Hơ̆ là ngai moat jrùm den tàng sap dròng cing, tam ya xoang kung rơlĕ rơlùn rlau bè ai tơnggŏ bơta moat jrùm bơh bơta tàm tơngac dê. Ồng Vên pà git: “Tŭ tam ya xoang tơp ƀồc den ờ cau lơi soh àu mpha niam, tŭ tam ya bơh sơn rờp kung kun bồ, tam ya ndang, ñìm ndang. Kung gơtùi dròng ing, tam ya xoang jơh gùt mang tơn mơya ờ geh sap driau chờ hờp bè ngai lơh yàng pơ thi. Gùng tam ya xoang do nàng kờñ dong hìu bơnhă gơ prài ƀà bơta moat jrùm tŭ ờ gam cau tờm”.
Bơta kơlôi sơnơng bơh cau Bahnar rài yau dê đơs là, dilah tàm dơ̆ tơp ƀồc mờ ờ geh sap dròng cing, ờ geh tam ya xoang den hìu bơnhă, jơi nòi sơlơ jê nùs, moat jrùm, bơta moat jrùm geh jŏ jòng mờ hìu bơnhă sền gơ lơh bè ờ hềt lơh gơs kơnòl mờ cau neh chơt. Bè hơ̆ den tàng, tàm jơh ală dơ̆ tơp ƀồc bơh cau Bahnar rài yau dê sùm bơyai lơh dròng cing mờ tam ya xoang. Bơdìh hơ̆ tai, sap cing mờ tam ya xoang tàm dơ̆ tơp ƀồc gam ai tơnggŏ nùs nhơm tam klac bal ƀòn lơgar. Ồng Suck, ơm tàm thị trấn Đăk Đoa, kơnhoàl Đăk Đoa, càr Gia Lai, gùl nă cau git wă bè niam chài bơh yau kòn cau Bahnar dê pà git tai: “Tŭ klo yal geh cau chơt den ƀòn lơgar tus tam pà moat jrùm, dròng cing mờ tam ya xoang. Tam ya xoang do nàng kờñ pơn dờm pơn điang, tam pà bơta moat jrùm mờ hìu bơnhă geh cau chơt, tơl nă cau geh bal mờ gơp ngar mang, sap cing geh mpong ntas sùm tus àng drim, ờ cau lơi lik rê tàm mang jrơm ƀồc, bè ai tơnggŏ nùs nhơm tam klac bal”.
Xoang tơp ƀồc sùm wèt hờ bơta mroat jrùm bơh hìu bơnhă geh cau chơt dê, geh sền là broă tam pà moat jrùm mờ cau tờm hìu bơnhă cau chơt. Bè hơ̆ den tàng tàm tam ya xoang tơp ƀồc kung geh ală bơta pal jat is, bè: Tŭ tam ya xoang ờ gŏ di boh bơr, tơnhial ñŏ, driau dờng, jơh tơl nă cau ndrờm kun bồ. Cau lơi kờñ tus bal tam ya xoang den cau hơ̆ tus is, ờ tàm jà gơp; jơh dròng cing den tơl nă cau ngềt ngơt lik bơh gùng tam ya. Bơh ală bơta pal jat do, tàm 2, 3 tiah làng bol kòn cau Bahnar ơm kis, tàm tŭ ies tơp ƀồc, ală klau pơnu ùr ơruh ờ geh tam ya bal.
Mò Phŏm, 57 sơnam, ơm tàm ƀòn Tuơh Ktu, xã Glar, kơnhoàl Đăk Đoa, càr Gia Lai pà git: “Tàm dơ̆ lơh yàng pơ thi den ală klau pơnu tam ya bal tàm dar xoang, mơya tàm ies tơp ƀồc den ală klau pơnu ờ geh tam ya xoang, mìng nggui sền ală cau ùr tam ya xoang gời. Ai ală cau ùr tŭ tam ya xoang den kun bồ, ờ ñŏ, ờ tơ ngờk bồ… tus tŭ sap sơnggơr yal tơnggit neh jơh dar xoang den ngềt ngơt lik is, ờ nggồr nggàc”.
Tàm rài kis tam gơl pa tŭ do, tam ya xoang tơp ƀồc ờ gam geh prap gàr bè ală gùng tam ya xoang ờs mờng ndai. Tài 2, 3 nă cau đơs là “Xoang ờ gam di mờ bơta moat jrùm tàm dơ̆ tơp ƀồc”. Mờ jơnau đơs do, xoang tơp ƀồc neh rơhời ờ gam tai tàm rài kis bơh làng bol cau Bahnar tàm 2, 3 tiah dê.
Viết bình luận