Lễ cúng nước giọt của người Gia rai

Thứ năm, 00:00, 08/02/2018

VOV4.VN - Người Gia rai cho rằng Yang Ia (Thần nước) là vị thần cung cấp nguồn nước mát lành, sức khỏe và bình an cho dân làng. Hàng năm, khi mùa màng đã thu hoạch xong, người Gia rai thường tổ chức Lễ cúng nước giọt (bến nước) để tạ ơn Thần nước mang đến những điều tốt đẹp cho dân làng.

Khi cà phê, lúa rẫy đã được thu hoạch vào kho, những cơn mưa đầu mùa chớm đến là lúc già làng Rơ Lah Hum, ở làng Ia Gri, xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai, họp dân làng tại nhà rông chuẩn bị cho lễ cúng bến nước.

Già làng phân công thanh niên khéo tay vào rừng lấy cây lồ ô chuẩn bị làm cây nêu, những thanh niên khỏe mạnh cầm rựa phát quang cỏ dại, đắp bậc thang ở những đoạn đường khó dẫn vào bến nước. Phụ nữ chuẩn bị gùi và quả bầu khô để đựng nước. Ai vào việc nấy, cùng nhau chuẩn bị để thực hiện nghi lễ chung của dân làng.

Khi việc chuẩn bị đã hoàn tất, vào ngày diễn ra nghi lễ, mọi người không ai đi ra ngoài, để đảm bảo sự linh thiêng cho nghi lễ. Vào ngày lành, khi mặt trời bừng sáng, già làng Hum cùng dân làng Ia Gri đi thành hàng dọc từ làng ra giọt nước.

Bến nước của làng Ia Gri nằm lưng chừng núi Chư Đăng Ya, nơi có mạch nước ngầm trong mát chảy ra từ lòng núi. Ngay trước nghi lễ, già làng Hum dùng vật cứng đập heo và gà. Sau đó, thanh niên mang những con vật này ra giọt nước mổ bụng lấy gan của 2 con vật đặt lên tai của ghè rượu. Phần thịt được nướng trên bếp lửa ngay cạnh giọt nước. Lúc này, thanh niên đan khung lồ ô hình bán nguyệt lớn cắm ở đầu giọt nước, cắm cây nêu phía trước giọt nước để nghi lễ bắt đầu.

Giờ lành tới, già Hum cất cao giọng khấn: “Hỡi thần cây cối, tre nứa, thần núi rừng, hãy đến đây với chúng tôi, cùng uống rượu, ăn gan heo, gan gà này. Hỡi thần suối Chan, hãy băng qua núi, qua rừng, thần suối Ai, hãy men theo bờ ruộng, thần suối Kleng theo hướng đông, thần suối Tong Bră dọc theo khe núi, thần suối Pok hãy đến với giọt nước Ia Nguin của chúng tôi. Hôm nay,chúng tôi làm lễ cúng dâng lên các vị thần gan gà, gan heo và rượu tưới lên bến nước để cho dân làng có cuộc sống tốt, luôn luôn mạnh khỏe, con cháu không bị bệnh tật, ốm đau. Xin hãy cho chúng tôi dòng nước trong trẻo, tràn trề”.

Kết thúc lời khấn, già làng dùng một que nhỏ cho vào trong ống ở giọt nước để khơi thông những cặn bẩn. Trong lúc già làng khấn và làm những động tác mang tính “làm phép”, thì thanh niên vẫn tiếp tục nướng heo và gà.

Kết thúc nghi lễ, già làm Hum dùng quả bầu khô hứng 1 bầu nước. Sau đó, một trai trẻ nhận lấy bầu nước rồi châm vào ghè rượu. Khi rượu đầy, già làng là người đầu tiên được đặt môi vào cần. Khi già đã uống một hơi rượu thật dài, những người khác mới được bắt đầu uống. Thịt sống, dân làng để lại cho Yang. Thịt chín, thì dân làng tập trung tại bến nước để ăn uống từ sáng đến chiều.

Trước khi về làng, những phụ nữ mang bầu khô để hứng nước giọt rồi gùi về nhà sử dụng.