VOV4.Mnông: Rm^t lah ngoăy tâm âk ndơ bên do\ng tâm nău ngêt song ndơ sa ăp nar mô lah geh do\ng [ư dak si gay ma săm njrăng âk nău ji. A[aơ, đah nău do\ng dơi ăp nău kan công nghệ ueh mhe gay ma [ư rnih Cucurmin bâh rm^t, ntil ndơ tăm- tơm [ư dak si aơ le\ jêng drăp ndơ tăch rgâl geh nău khlăy mpeh wa\ng sa, geh tăm ta âk ntu\k ta lam dak. Êng ta Daklak n’hanh ta Tây Nguyên, rhiăng nu^h kan [on lan le\ jêng sâm geh lôch tăm rm^t. âk doanh nghiệp le\ ua\nh Daklak lah ntu\k khlay gay ma hun hao ntu\k tăm rm^t, kơl an nău nkret [ư n’hanh tăch an dak bah dih. Tâm nkô| way nkoch “tơm [ư dak si Việt đah nău rêh” nar aơ, mpôl hên nkoch tay ăp rnăk tăm rm^t ntoh lư n’hanh nău m^n u\ch ăp nar lơ ma na nê| bâh ntil tơm tăm bên do\ng aơ.

Năm 2016, rnôk geh saơ âk [on lank an lo\ mir tâm nkuăl tăm rm^t geh âk, nkre lah saơ rnoh tăch khlăy n’hanh đăp mpăn, wa Hoàng Thị Hoa, ta thôn 3, xã Ea Yiêng, nkuăl Krông Pach, n’gor Daklak le\ rgâl 1 ha bâh tăm bum jêng tăm rm^t. lôch yan bôk năp, wa Hoa le\ geh 30 tấn bum rm^t geh tât 180 rkeh prăk. Năm aơ, rnăk vâl wa Hoa le\ n’hao rnoh neh tăm rm^t hao tât 1,5 ha đah nău u\ch an nău geh âk lơn:“Tât năm aơ lah rnăk rlong tăm rơh 2 hôm, rnăk gâp saơ geh âk bâh tơm rm^t ns^t tay rnoh wa\ng sa âk, u\ch đah rnoh khlay tăch ta ntu\k tăch rgâl mât đăp mpăn an [on lan geh nău geh âk lơn”.

Đah wa Y Suên Byă, ta [on H Ra Ea HNing, xã Dray Bhăng, nkuăl Cư Kuin, săk rnglăy bâh tơm rm^t njêng an wag eh âk ndal. Năm 2015, wa le tăm tay 8 sào cà phê n’hanh tơm rm^t kanu\ng geh tăm gay ma [ư ueh neh n’hanh ntop du đê| nău geh, ntơ lah “so\k gleh rong jong” tâm rnôk kâp cà phê di năm geh play. Yơn lah, le\ 2 yan rm^t mhe nơh, nău geh ns^t tay tâm ban dah cà phê lêh play đo\ng, geh âk rlău đah tăm bum n’hanh mbo. Ăp yan wag eh 16 tấn rm^t, đah rnoh tăch bâh 6 rbăn tât 8 rbăn prăk/kg. lôch n’hâp le\ prăk kan rnăk wa hôm nha geh rlău 120 rkeh prăk. Du nău ueh êng [ư an wa Y Suên u\ch tơm rm^t lah ntil bum aơ dơh tăm, mô geh nău bu tuh n’hanh mô ir hoach nar mât chăm, ndơ tăm geh dơh tăch đo\ng.“ Tơm rm^t dơh rêh mô geh nău jêr jo\t, kanu\ng te\ du đê| phân n’hanh jik pih. Mpeh ntu\k tăch r^ dơh đo\ng geh nu^h hăn rvăt tât jay, kơt năm e lah geh bu rvăt tât jay dâl”.

Bâh nău geh ueh bâh tơm rm^t ta neh Daklak, bôk năm 2017, âk doanh nghiệp le\ tât ua\nh năl n’hanh ntuh kơl tăm rm^t jêng nkual tăm [ư dak si dâl. Tâm ne\ geh cty Solavina, ngoăy tâm âk cty way mât tăm tơm [ư dak si n’hanh ntuh kơl nkret [ư- tăch rgâl. Bâh nău ua\nh nđôi bôk năp, cty le\ săch geh 300 rnăk đah 300 ha ta nkuăl Krông Pach, n’gor Daklak gay ma tât râng nău kan. Ăp rnăk tât râng nău kan geh cty kơl an ntil, mbơh nău mât tăm n’hanh geh tâm ton kan tăch rvăt ndơ geh [ư. A[aơ rnoh neh tăm rm^t le\ geh njoat hăn ueh nâp. Wa Hoàng Thị Thạo, giám đốc cty Solavina kan ta Tây Nguyên an g^t:“A[aơ cty hên dôl rdâk [ư 3-5 ngih máy nkret [ư ta ăp nkuăl n’hanh ăp ntu\k geh ngih máy nkret [ư gay ma đăp mpăn mpeh rnoh khlay ntu\k tăch rvăt bâh ăp bum rm^t an [on lan đăp mpăn. Mpôl hên dôl mbơh [ư tât du\t năm 2017 mbra [ư lôch ăp ngih mát nkret [ư gay ma an tât yan rôk rm^t hên geh ndơ ma nkret [ư Curcumin.

Ăp yan rm^t mhe geh âk, ăp nu^h [on lank an lo\ mir geh âk bâh tăm rm^t ăp nar lơ ma âk, n’hanh ăp nar lơ ma geh âk doanh nghiệp tâm rgop ntuh kơl- pah kan đah [on lan , dôl an saơ nău ueh na nê| mpeh du ntil tơm geh rnoh khlay tâm ndơ tăm bâh Daklak lah êng n’hanh ta Tây Nguyên lah nsum.

Nu^h rblang: Thị Đoắt