VOV4.M’nông: Kơp ntơm bah rnôk t^ng [ư gung trong rgâl mhe (năm 1986) tât a[aơ, Đảng n’hanh Ngih dak he ho\ geh âk trong nchrăp, trong kơl hun hao wa\ng sa- rêh jêng kon nu^h nkual [on lan rnoi mpôl đê| n’hanh mpeh yôk yang. Nar 31/7/1998 Thủ tướng Chính phủ mpeh uănh an bôk nău kan hun hao wa\ng sa- rêh jêng kon nu^h ăp xã du\t jêr jo\t mha êng mpeh yôk yang n’hanh nkual jru ngai (way kuăl lah bôk nău kan 135). Bôk nău kan 135 ho\ mpơl dơi trong nchrăp, gung trong dơn ngoăy bah Đảng n’hanh Ngih dak he tâm hun hao wa\ng sa- rêh jêng kon nu^h hu\ch ji ngot, ach o, mât chăm nău rêh nu^h [on lan.

Đah nău u\ch n’hao prêh ngăch nău rêh, drăp ndơ nuih n’hâm an [on lan ăp rnoi mpôl đê| ta ăp xã du\t jêr jo\t mha êng mpeh yôk yang n’hanh nkual jru ngai; nta trong dơh gay [on lan ăp nkual jru ngai klaih rlău ach o, rluk mâl, bôk nău kan 135 rơh bôk năp (1999- 2005) dơi ntơm [ư ta 1.000 xã du\t ach o bah Việt Nam n’hanh mbrơi pơk luh tât 2.362 xã ach o. Lôch 7 năm an t^ng [ư, Bôk nău kan 135 ho\ rdâk njêng rlău 20.000 ndơ do\ng [ư, [ư lôch jêh 300 rku\m, xã dơi n’glăp do\ng, [ư lôch jêh rlău 50.000km trong hăn ăp ntil.

Bôk nău kan 135 rơh II (2006- 2010) dơi an [ư rlău 1.848 xã n’hanh 3.274 thôn du\t jêr jo\t mpeh ăp xã nkual II. T^ng nău mbơh bah Ủy ban Tài chính n’hanh Ngân sách Quốc hội, tât le\ năm 2009, Bôk nău kan 135 rơh II ho\ geh tât rnoh du\t di ma nchih nkah. Bôk nău kan ho\ ntop kơl 14.000 rmen prăk an ăp n’gor; rdâk njêng 4.125 trong leo [ư hun hao công nghiệp, tui ka; rdâk njêng rlău 12.000 trong nchrăp kan nt^m nti, kơi năp nău g^t blău an cán bộ tâm dâng. Njêng 1.500 câu lạc bộ kơl pháp lý an ăp xã. Rnoh rnăk ach o hu\ch ju\r hôm 31,2%.

Tâm rơh III, Bôk nău kan 135 dơi weh [ư âk trong rgâl mhe đah trong r[o\ng ntuh kơl na nê| tât nu^h [on lan. Mô dơn ntuh kơl, ntop kơl hun hao wa\ng sa- rêh jêng kon nu^h ma hôm rgum tâm hu\ch ach o ta ăp xã, thôn, [on du\t jêr jo\t, dăp rgum rgâl jâng wa\ng sa t^ng trong geh ndơ tăch, rgâl geh n’hanh n’hao nău rêh drăp ndơ, nuih n’hâm an [on lan ăp rnoi mpôl đê|. Bôk nău kan an ntuh kơl lor, ntop kơl bar nkô| tơm lah buăt nthoi ntung trong ndơ do\ng n’hanh hun hao tuch tăm. Lôch 5 năm t^ng [ư, 98% ntu\k rgum xã n’hanh 70% thôn ho\ geh điện. Bơi 60% rnoh xã geh trong n’hong dak bât jê| to\ng an nău kan tuch tăm n’hanh nău rêh.

Uănh nsum, Bôk nău kan 135 ho\ dơn geh nău uănh khlay bah Đảng, Ngih dak, Quốc hội, Chính phủ; nău kan nsum lhăt tâm nău mât uănh, rđău đă bah ăp n’gâng kan; nău wơt dơn, u\ch kơl bah ăp gưl tâm dâng n’hanh nu^h [on lan; nău ntop kơl mpeh prăk kaih, kỹ thuật bah âk nhih pah kan Chính phủ n’hanh mpôl kan dak bah dih.

Rlău 20 năm t^ng [ư, bôk nău kan 135 ho\ dơi lam trong kan chính trị, [on lan lam dak nchih nkah. Đah trong r[o\ng “xã geh ndơ [ư, [on lan geh nău kan”, uănh khlay nău rgop n’hanh nău n’glêh an bah kônh wa [on lan, jêng ho\ njêng dơi nău nsing nơm n’hanh tâm ban u\ch âk. Wa Mùa A Chang, nu^h Mông, kruanh thôn Bu Cao, xã Suối Bu, nkuâl Văn Chấn an g^t:

“Dơi geh nău uănh khlay bah Đảng n’hanh Ngih dak du\t âk, ho\ ntrơn du đêt rnăk bah Bu Cao ơm, ju\r ta ntu\k gu\ mhe đăp mpăn bah thôn Bu Cao mhe. A[aơ dơh ue\h lah kônh wa ho\ đăp mpăn ntu\k gu\ rêh ue\h reh. Oh kon dơi kơt nti ri đăp mpăn đo\ng, geh điện an kônh wa mpoh ang. Kônh wa du\t rhơn nđơr. Lah ue\h nău uănh khlay bah Đảng n’hanh Ngih dak.

Hôm wa Giàng A Nhà, rnoi nu^h Mông, gu\ rêh ta nkuâl yôk prêh n’har bri Mường Khương, n’gor Lào Cai ri rhơn nđơr:

“Nkual yôk prêh ri nău ntop kơl pah kan jan sa  tuch tăm mât rong lah rêng [ư n’gâng tơm. Kônh wa hơm răm ri kônh wa mơ [ư geh ndơ tăch. Ntơm nơh [on lan tăm du tơ\ mbo ba dơm ri a[aơ ho\ hao 2 tơ\ n’hanh ntro\ng năl moh ndơ tăm. Bôk nău kan 135 ta rơh I, nkuâl gâp 100% [on lan tăm mbo, a[aơ mô hôm sa mbo đo\ng ôh, tăch mbo geh tăch rgâl rvăt phe”.

Dơn êng kơp ntơm bah năm 2016 tât a[aơ, Bôk nău kan 135 dơi tâm pă le\ rngôch tơm prăk bơi 20 rbăn rmen prăk. Rlău ma nê, rơh dja, Chính phủ Ai Len ho\ kơl dơm mô mplơ\ tay 12 rkeh Euro (tâm ban đah 318 rmen prăk). Ăp tơm ndơ dja ho\ rgop mô đêt kơl nkual [on lan rnoi mpôl đê| rdâk njêng ntu\k ntô ndơ do\ng, hun hao joi geh wa\ng sa ntơm bah nê klaih rlău dơi ach o./.

            Nu^h rblang: Điểu Thân