VOV4.M'nông: Tâm du njăr trong jong kăl e, Đảng n'hanh Ngih dak he way uănh khlay, an dŏng âk trong nchrăp, trong kơl gay hun hao ăp ntil mpeh nău rêh jêng kon nuĭh bah nkual rnoi mpôl đê̆. Trong nchrăp kan rgum lam lĕ rngôch hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang lvang năm 2021- 2030 dơi Quốc hội uănh an dŏng tĭng Nghị quyết mbrô 88/2019/QH14 nar 18/11/2019 lah ndơ an saơ kloh an trong kan di bah Đảng, Ngih dak he n'hanh lah suan ntrôl kơl ƀon lan rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang hun hao ăp ntil.

Tâm ăp năm aơ, ndrel đah nău tĭng ƀư geh nău tam trong nchrăp bah Đảng, trong kan, pháp luật bah Ngih dak, n'gor Yên Bái hŏ an dŏng, an ƀư trong nchrăp, trong kơl rnoi mpôl đê̆ ta n'gor; tâm nê rgum ntuh kơl hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh; mât ndray, n'hanh mpư n'hao rnoh khlay văn hoá way ơm, đăp mpăn njrăng n'gang neh dak, rnă njrăng nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh hŏ geh ăp nău dơi khlay. Rnoh rnăk ach o lam n'gor hŭch ntơm bah 32% (năm 2016) jŭr hôm 7,04% năm 2020. Hôm ta ăp nkuâl ach o kơt Mù Cang Chải năm 2016 lah bơi 67% ri năm 2020 hŏ jŭr ta nâm 9%. Yên Bái hŏ an dŏng ăp trong ntop kơl, tâm nê geh trong ntop kơl tuch tăm mât rong n'hanh tui ka tĭng Nghị quyết 69 bah HĐND n'gor.

Dơi geh nău ntop kơl 8 rkeh prăk tĭng Nghị quyết 69 bah HĐND n'gor Yên Bái, nô Giàng A Dờ ta bản Púng Luông, xã Púng Luông, nkuâl Mù Cang Chải, n'gor Yên Bái hŏ ntuh kơl ƀư ndrung n'gar n'hanh be ntil gay mât 30 mblâm be. Nơm geh jăp gơih kơt nti kỹ thuật mât rong ma ăp jrô kơi năp nti n'hanh djăt radio, báo ma be nô rơ̆ jêng n'hanh hun hao uĕh, kơl rnăk n'hao nău geh n'hanh mbra  ƀư geh ndrŏng. Ntơm bah nău dơi bôk năp nô Dờ nchră đah ur mât rơ̆ tât 100 mblâm be tâm let năp tay:

Ăp mblâm be du năm mbra an he 400 tât 500 rbăn prăk, n'hâp lĕ prăk mât. rnôk dơi ntop kơl đah nuĭh ƀon lan nkual yôk prêh, nkual jru ngai dja ri lah ngoăy tâm ăp trong nkra gay ƀon lan jŭt jăng ji ngot ach o.

Rnăk yuh Vũ Minh Thủy ta bản Ngã Ba Kim, xã Púng Luông dơi ntop kơl 15 rkeh prăk tĭng Nghị quyết 69 bah HĐND n'gor Yên Bái gay hun hao mât rong, đah rnoh âk 3 mblâm sŭr me n'hanh 20 mblâm sŭr sa puăch. Đăp dêh, jăp gơih wăng sa hôm dơi ăp gưl n'gâng kan uănh khlay tĭng ƀư ăp jrô kơi năp nti mpeh kỹ thuật mât rong đŏng jêng năm e nơh rnăk hŏ tăch geh rlău 3 tấn sŭr mblâm nsĭt geh rlău 200 rkeh prăk. Yuh Vũ Minh Thùy nkoch: Bah tơm geh wăng sa dja mô dơn kơl yuh klaih rlău ach o ma hôm mât ăp oh kon hăn nti đại học, nău rêh bah ir jêr jŏt lơn:

Lah mô geh nuh srê djăt ma wăng sa ƀư dơi kơt aơ ri wăng sa dŭt đăp mpăn. Ŭch rŏng kơl tay rnăk geh tay tơm prăk gay mât rong geh âk.

Nkuâl Mù Cang Chải hŏ nkoch trêng âk, rgŏ jă ăp rnăk nănh đăng ký ăp trong leo mât rong tâm di đah nău dơi geh, nău tă ơm gĭt tĭng rnăk. Nsing kalơ nê, ăp ntŭk ôp uănh tay, nchih săk nuĭh tŏng geh nău dơi gay đăp mpăn mbơh kloh, geh nău tâm ban n'hanh rgŏ jă, ntĭm nti nuĭh ƀon lan nkra uĕh tay ndrung n'gar, rvăt ndơ dŏng kan, kon ntil đăp mpăn uĕh jêng. Tât aƀaơ, nkuâl Mù Cang Chải hŏ geh 86 rnăk đăng ký đah lĕ rngôch prăk dŏng ƀư rlău 1,4 rmen prăk. Nơm geh kơt nê̆, lĕ rngôch rpu be bah nkuâl geh 73.000 mblâm. Wa Vàng Bua Tủa, Kruanh UBND xã Púng Luông, nkuâl Mù Cang Chải an gĭt:

Rnôk geh tơm prăk dŏng dja ri ăp rnăk ach o dơi manh tơm prăk, tâm nê rnăk i geh ndrôk rpu mât tâm rnăk wâl, ndơ̆ ăp rnăk tĭng kơn klaih rlău ach o. Geh ăp rnăk ndăn dŏng tơm prăk gay pơk hvi trong ntĭt leo mât rong.

Nkuâl Mù Cang Chải ntrŏng n'hao dăng tay nkoch trêng nkô̆, trong ntop kơl bah Nghị quyết mbrô 69 tât nuĭh ƀon lan ta nkual; ntrôl dăng rdâk njêng, rgŏ jă ăp trong ntĭt leo tuch tăm, mât rong nkre đah ndơ kah khlay ta ntŭk kơt djăr nđôch, sŭr ƀon tơm, be, sơn tra, thảo quả... N'hao dăng ndơ̆ rgâl kỹ thuật, ntop kơl nuĭh tât ăp tơm prăk manh tâm ban kơt nău gĭt mpeh mât chăm, njrăng n'gang nuh srê, mât kloh uĕh ntŭk gŭ rêh; rgŏ jă tay ăp hợp tác xã tuch tăm ta nkuâl nănh đăng ký ăp nkô̆ ntop kơl mât rong tĭng rêng rnoh khlay.

Ntĭt kơt bah lơ nê lah ntil dŭt jê̆ tâm ăp bôk nău kan ntuh kơl bah Đảng, Ngih dak tât đah nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang kơt: Bôk nău kan 135 rơh: 1, 2, 3 an ăp xã, thôn dŭt jêr jŏt mha êng; Nghị quyết 30A/2008/NQ-CP Mpeh bôk nău kan ntop kơl hŭch ach o ngăch n'hanh nâp dăng đah 61 nkuâl ach o dơi tĭng ƀư tâm ăp năm rlău aơ; n'hanh lơn lah Đề án nkrum lam lĕ rngôch hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang lvang năm 2021- 2030 hŏ dơi Quốc hội uănh an dŏng năm 2019. Tĭng wa Đỗ Văn Chiến, Chủ nhiệm-Bộ trưởng Ủy ban Dân tộc ơm (aƀaơ lah Kruanh Ủy Ban Trung ương MTTQVN) ri đề án dja lĕ ma:  

Đề án dja rgum tơm lah tĭng ƀư 10 trong nchrăp kan n'hanh ntrŏng lah geh 3 ntŭk mhe. Ntŭk bôk năp lah tâm pă tay nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang, ntrŏng năl kloh ăp nkual dŭt jêr jŏt mha êng gay ntơm bah nê rgum ntuh kơl geh rgum tơm, nsĭt tay nău dơi geh ngăn ngăn, nta joi geh nău rêh n'hanh hun hao tơm nuĭh kan an nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang. Trong rêh dja nkre đah 3 nău kan tơm: hun hao wăng sa si gle, mât njrăng n'hanh hun hao bri; mât rong, hun hao ndrôk rpu, kik djăr tĭng nău dơh geh bah tĭng nkual; njêng geh trong rêh mpeh tăm sâm n'hanh ăp ntil tơm dak si khlay tâm di đah bri dak trôk nar bah tĭng nkual. Nkra ăp nkô̆ nău dŭt khlay đah bu ur n'hanh kon se nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang. Ndrel đah nê lah nkra nău way ơm rluk mâl kơt tâm gŭ ur sai hôm dăch kêng ndŭl mham, gŭ ur sai mô tŏng năm deh n'hanh jut jăng ăp nău way ơm rluk mâl; rgum hun hao ntĭm nti, dak si gay n'hao săk geh gĭt blău rnoh nuĭh n'hanh mpeh yôk yang.

Bôk nău kan  gưl neh dak hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh nkual rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang lvang 2021-2030 dơi an ƀư mbra rgop ƀư rgâl nău mĭn, trong ƀư n'hanh kơl ƀon lan rnoi mpôl đê̆ nsan hao klaih rlău ach o jŏ jong nâp dăng./.

Giàng Seo Pùa- Nuĭh rblang: Điểu Thân