VOV4.M’nông: Mât rnă njrăng n'har bri mô dơn lah nău kan bah ăp mpôl tahen, ăp nhih pah kan dơi kan ma hôm lah nău way n'hanh nău dơn kan bah ăp nuĭh ƀon lan he. Tâm ăp năm rlău aơ, rmôt ăp bu ranh ƀon, kruanh thôn, nuĭh geh nsing nơm ta ăp xã nkual yôk prêh n'har bri hŏ way lah ăp nuĭh dâk leo lor bôk năp, rgŏ jă ƀon lan ân mât uĕh nău khlay ƀư tơm dơn kan bah he tâm nău mât rnă njrăng đăp mpăn, lơn lah ƀon lan ntŭk nkual n'har bri.

15 năm bah năp nơh, rlău 40 rnăk ƀon lan Mông ta ăp thôn, ƀon nkual jêr jŏt, nkual jru, nkual ngai bah bar xã Dìn Chin n'hanh Pha Long bah nkuâl Mường Khương hŏ ntrơn gŭ ta thôn Lũng Pô, xã A Múa Sung, nkuâl Bát Xát. N'hanh ngoăy tâm ăp nuĭh n'glêh an ntrơn sĭt ta aơ tĭng trong nchrăp ntoch srang ƀon lan gŭ tât kêng n'har bri bah Đảng, Chính phủ lah wa Ma Seo Páo. Tĭng wa Páo, ăp nar mhe tât gŭ, aơ lah me neh âk tơm pruh tơm trang, pih rêp hon mpưm, dơn geh du njăr trong hăn rsong uănh n'har bri rkŭp nkâp neh lŭ dơm. Ndrĭ lôch geh Ngih dak ntop kơl prăk ƀư jay n'hanh phe sa gay đăp mpăn nău rêh, wa Páo ntơm rgŏ jă kônh wa ntơm muĭh kuaih lĕ tơm pruh tơm trang, srih tăm nđĭr uĕh jêng an me neh dja:

Hŏ lăp tâm aơ he mĭn lah nkual n'har bri dja dŭt lah krit jêr yơn he ân nsrôih dơm. Ntơm nơh gâp hăn lăp ta aơ hăn pah neh, jêr jŏt ngăn đŏng, nkual dja mô dơh gŭ đêt. Hôm geh tât âk nău kan đŏng, ngoăy lah ƀon lan he ân tâm rnglăp nsum, ân tĭng jăp nsum, ân djăt nău Đảng, ân mât njrăng n'har bri.

Dơi geh nău mât uănh ntop kơl bah nkuâl Bát Xát, Đảng ủy, n'gâng kan xã A Mú Sung n'hanh lơn lah Pôih n'har bri A Mú Sung, Mpôl hăn kan wăng sa njrăng n'gang neh dak 345, kônh wa du nuih n'hâm tâm rnglăp rdâk njêng nău rêh ta ƀon mhe Lũng Pô.

Ntơm bah bri lĭng dak rngot, nuĭh Mông ta thôn jê̆ Lũng Pô hŏ ndrel tăm bum, mbo, prit nkŏ n'hanh prit tao, hun hao wăng sa, gay đăp mpăn nău rêh. Ndrel suan, du nuih n'hâm nsing nơm tâm nău rđău kan bah Đảng, tât aƀaơ, thôn Lũng Pô hŏ jêng ntŭk chrat ang mpeh hun hao wăng sa, văn hóa, nkre đah rnă  njrăng- njrăng n'gang neh dak ta n'har bri Lào Cai. Bu ranh ƀon Ma Seo Páo nkoch:

Me neh sông Hồng hoch tâm neh Việt, aƀaơ lah mpôl hên mô dơi ƀư jăp ri mô dơi lôch jêh nău kan bah nuĭh ƀon lan đah Đảng, Ngih dak. Gâp mhe dăn Bí thư Thể n'hanh wa Dìn ntuh kơl ntil an thôn dja tăm prit nkŏ hŏ bar năm hôm. Yơn tât jêh aơ nơh rngơ̆ ma sŏk êng ntil prit bah Trung Quốc lăp tăm, yơng ntil. Gâp yơng ntil lor bôk năp 1 rmưn tơm gay kônh wa thôn dja tăm, hao jêng dŭt uĕh. Aƀaơ ri kônh wa ăp rnăk geh ndrŏng da dê ri tă bah tơm nê lăp đŏng.

Nê lah ăp nău mĭn ngăn ngăn, sŏng dăng bah wa Ma Seo Páo rnôk dơi Đảng, Ngih dak mât uănh, nta trong dơh sĭt gŭ đăp mpăn ta thôn Lũng Pô. Bar hê nuĭh ma wa Páo mhe nkah tât lah wa Nguyễn Hữu Thể - Bí thư huyện ủy Bát Xát n'hanh wa Lý Seo Dìn - Kruanh Ủy ban nhân dân nkuâl Bát Xát rnôk nê nơh. Lôch bar năm dơi geh rnoh khlay, tơm prit nkŏ rngơ̆ ma jŭr thuk, wa Páo hôm hăn dâk leo lor bôk năp nău tăm prit tăch n'gluh. Ntơm bah 10 ha bôk năp, tât aƀaơ, thôn Lũng Pô hŏ geh rlău 80ha prit n'hanh kơt lah ăp rnăk dơi tăm prit da dê. Mô dơn nê du đêt rnăk hôm ntuh kơl ntil, kỹ thuật hăn tăm ta du đêt xã êng ƀa ƀă đŏng kơt: A Lù, Ý Tý đah trong leo ndrel ƀư, ndơ nsĭt geh tâm pă nsum. Ntĭt kơt rnăk nô Ma Seo Làn (kon ndăm tâl 2 bah wa Páo aƀaơ lah Bí thư Chi bộ thôn) tăm 4ha prit, 3ha bum blang, mbo n'hanh 1ha cam, n'hâp lĕ ăp prăk kan, ăp năm rnăk nô nsĭt geh bah 200 tât 300 rkeh prăk. Bí thư Làn hôm lor nchrăp hăn mpeh dak băl tâm ton đah du đêt doanh nghiệp gay kơl kônh wa tăch ndơ geh ƀư, nta joi nău kan an nuĭh ƀon lan ma trong:

Ta thôn ri hŏ njêng êng ăp rmôt gay ƀư êng, nkret njêng êng, koh êng prit, nta geh trong wăng sa an kônh wa ƀon lan. Ân koh he tâl rsôp, du hê ƀư tâm du nar ri mbra nsĭt geh ntơm bah 1 rkeh tât 1 rkeh n'gul. Aƀaơ, ta ntŭk A Mú Sung ri gâp nơm dôl dâk hăn rvăt an kônh wa ƀon lan tăch tât dak băl Trung Quốc, hăn rlău mpông n'har bri Kim Thành Lào Cai. Ta aơ, ăp rnăk kơt rnăk wa Lù Seo Páo mon ƀư jay nklăp 1 rmen prăk. Jay wa Lù Seo Lử rvăt geh ndeh ôtô aƀaơ dôl dŏng rdeng ndơ an kônh wa ƀon lan ta thôn he, rnăk wa Ly Seo Vư hŏ rvăt dơi ndeh rdeng ndơ gay rsong hăn đŏng.

Rnăk nô Lù Seo Nhà, geh 3 nuĭh, ntơm nơh lah rnăk ach o đŏng. Uănh saơ bar hê bơ̆ kon wa Páo tăm prit, bum blang nsĭt tay nău geh wăng sa âk hŏ kơt nti ƀư tĭng. Aƀaơ, rnăk nô Nhà hŏ geh nău rêh đăp mpăn:

Dơi Đảng Ngih dak mât uănh an mpôl hên sĭt gŭ ta aơ tât aƀaơ mpôl hên hŏ geh ndơ ntêm ndơ sa. Mpôl hên hŏ tăm dơi tơm prit, tơm bum blang, rnăk gâp tăm geh 3000 tơm prit, hôm tơm bum blang ri âk ngăn. Lah ma kơp lĕ du năm rnăk hên nsĭt geh 60 rkeh prăk đŏng.

Kơt tĭng bơ̆ kon wa Ma Seo Páo-Ma Seo Làn rgâl si tăm ndơ mât, ntơm bah du thôn geh âk rnăk ach o, tât aƀaơ, Lũng Pô hŏ jêng thôn geh mbơm oi. Rĭng geh tĭng bôk nuĭh tât 60 rkeh prăk/năm. Trung tá Lý Sín Sẩu, Chính trị viên Pôih n'har bri A Mú Sung lah rjăp:

Thôn Lũng Pô tât aƀaơ ri hŏ mô hôm geh rnăk ach o. Aơ lah du thôn tĭng ƀư hun hao wăng sa tâm nê geh tăm prit, tăm bum blang hôm nsĭt geh wăng sa âk đŏng rgop jut jăng ji ngot n'gŭch ach o, lah ngoăy tâm ăp thôn dŭt geh mbơm ngăn bah xã A Mú Sung.

Ntơm bah rnôk gŭ đăp mpăn ta Lũng Pô tât aƀaơ hŏ bơi 15 năm, wa Ma Seo Páo hôm an lĕ du nău nsing nơm êng đah Ðảng, nkah kônh wa mât njrăng nâp tĭng mbal neh huêng khlay bah neh dak. Bol ma ta moh ntŭk gŭ kan ntơm nơh lah Kruanh thôn n'hanh aƀaơ lah du hê bu ranh ƀon- nuĭh geh nsing nơm, păng hôm lah du đảng viên du nuih n'hâm rôih tĭng, hôm way mât nuih n'hâm uĕh, an saơ dơi nău mĭn hăn dâk chŏl lor n'hanh lah chông ŭnh rdo sol ang lam ăp thôn ƀon bah xã A Mú Sung- ntŭk dak me sông Hồng hoch tâm neh Việt:

Ƀon lan he rêh ta ntŭk mô geh Đảng he mô dơi rêh. He rêh tâm nău rêh ân geh Đảng, geh ngih dak, ân geh nuĭh mât bôk kan, geh rnă njrăng, geh tahen n'har bri, mpôl hên ƀư di luật, ƀư du ntŭk chrat ang an A Mú Sung mât njrăng n'har bri gay hun hao wăng sa jŏ jong nâp dăng.

Mât uĕh nău khlay ƀư tơm bah Đảng, lơn lah ăp đảng viên du nuĭh n'hâm kơt Ma Seo Páo, thôn Lũng Pô nar aơ hŏ geh âk đảng viên mom du nuih n'hâm ŭch êng tĭng trong sol ang bah Đảng, mbrôn suan kơt nti, mât chăm hun hao wăng sa, lơh ntrôl rŭch "nău ji ngot", "nău rluk mâl" gay an thôn geh nău rêh hơm răm geh ndrŏng, nar lơn ma hơm răm, ăp tŏng lơn. N'hanh nău khlay lơn, păng way dăch dêh ndrel đah cán bộ tahen Pôih n'har bri A Mú Sung mât njrăng ƀư tơm n'har bri neh dak. Đăp mpăn an ƀon lan geh nău rêh hơm răm, tŏng geh, mât uĕh nău dơi ƀư tơm bah ƀon lan tâm nkual./.

Giàng Seo Pùa- Nuĭh rblang: Điểu Thân