VOV4.M’nông: Ntơm năm 2016, ntil prit Nam Mỹ geh lao tăm, tâm du đê| xã bah nkuăl Buôn Đôn n’gor Dak Lak. Gay đăp mpăn nau geh jêng ân [on lan, n’gâng kan [ư nau tâm rgop đah ntu\k kan kơl an ntil, nau tăm ndrel rvăt le\ prit ân kônh wa. Đah nau tâm rgop aơ, tơm prit dôl pơk du ntrong ueh mhe tâm nau rgâl tơm tăm tâm nkuăl.

Mir prit rlau du ha bah rnăk vâl yuh Phùng Thị Mai, ta [on Ea Mar, xã Krông Na, nkuăl Buôn Đôn n’gor Dak Lak a[aơ lăp tâm khay tal 7, tơm prit ho\ prêh rlau bôk, têh tơm lah 20 cm, du dê| tơm ho\ geh luh ndro\ng, mra geh koh tâm 3-4 khay tay. Yuh Mai ân gi\t, aơ lah ntil prit Nam Mỹ yor du ntu\k kan tăch rgâl ta nkuăl [on têh Hồ Chí Minh pă ntil. Ntu\k kan aơ tă bah Jrâu kan Tuch tăm ndrel Hun hao [on lan nkuăl ký săm [u\t kan nsum đah nu\ih [on lan, kơl kon ntil, nau mât chăm ndrel rvăt nkre prit. Tâm rnôk tăm, ntoh măt Jrâu kan tuch tăm nkuăl ndrel nu\ih kan bah Công ty vay [a [ơ tât chop uănh bu tuh n’hanh nti\m nau njrăng n’gang:

  ‘Công ty bu si\t tăm bah xã, bah nkuăl ký nau kan nsum nkre rvăt nkre prit. Đah nau mât chăm ndrel ntu\k kan tuch tăm bu jur uănh [a [ơ, nklăp du khay ri jur uănh âk tơ\ ngăn. Prit ri neh aơ ko\ tâm di, ueh, prêh nklăp 4 mét n’ăp ma n’ha, tơm ri têh ngăn”

Ko\ kơt rnăk yuh Mai, rnăk wa H’Nhap Hra, ta [on Ndrêch A, xã Ea Huar, nkuăl Buôn Đôn, jêh âk tơ\ hăn ti\ng uănh tâm mir rlong tăm ndrel geh xã bonh đă ri ho\ tăm nklăp 8 sào prit ntil mhe. Bol ma mhe tăm saơ prit jêng ndrih, mô geh bu tuh. Rlau ma nê, geh ntu\k kan bu kơl nkre kon ntil ndrel ký nau kan nsum rvăt le\ prit jêh rnôk koh, tâm n’ha săm [u\t kan nsum bu lah rjăp, lah ntu\k kan bu mô geh rvăt prit kơt nau ton ri mra trok tâm ân [on lan 100 rkeh/ha, yor ri ma rnăk wa đăp mpăn đo\ng. Wa H’Nhap Hra ngơi:

  ‘ Tâm xã, nkuăl [ư nau r[u\n nchră ndrel mbơh đah công ty lah mra ntuh kơl, n’ăp ma I sai gâp ko\ hăn ti\ng uănh nau bu rlong tăm bah năp nê. Jêh nê phung hên mư đăng ký nchrăp tăm. Tăng lah Công ty bu rvăt, jêh ri bu rvăt le\ prit ân kônh wa phung hên ri di\ng hên janh tăm, yơn ma knu\ng ntuh kơl dơm ma mô geh rvăt nkre ri phung hên ko\ mô janh tăm rlong ôh”.

Ti\ng bôk nau kan rgâl nau kan tuch tăm tâm nkuăl, năm 2016, nkuăl Buôn Đôn ndâk Rnâng kan rđau nau tăm prit gay tăch luh yor Kruanh UBND nkuăl [ư tơm, tâm rgop nsum đah Công ty Cổ phần ntuh kơl prit Việt-Du ntu\k kan tăm ndrel tăch luh prit ta nkuăl [on têh Hồ Chí Minh, ndâk njêng nkuăl knu\ng tăm prit. Ntu\k kan aơ kơl [on lan n’gul rnoh khlay tơm ntil, nti\m nau mât chăm ndrel rvăt le\ prit. Tâm du đê| nau rlong trănm, tơm prăk bah nkual kơl [on lan n’gul rnoh prăk ntil ndrel nau to\ dak têm nkrem.

Tât rnôk aơ nkuăl Buôn Đôn ho\ rlong tăm geh 24 ha prit Nam Mỹ. Ăp mir prit ko\ hao jêng ueh, du đê| ntil ho\ luh do. Wa Trần Thị Thuỷ, Groi Jrâu kan Tuch tăm ndrel Hun hao [on lan nkuăl Buôn Đôn ân gi\t, ti\ng nau kan nsum, Công ty ton mra rvăt le\ prit ân [on lan đah rnoh 5000/kg. Đah rnoh aơ, knu\ng kâp prit geh play, jâk nklăp 20 kg/ ndro\ng, tâm du ha jêh le\ koh ri kônh wa mra geh ntơm 100 rkeh tâm du năm.

  ‘Ndơ aơ geh nau ntủ\nh tă bah nkuăl, rnôk ndâk ri Kruanh UBND nkuăl [ư tơm ndrel 13 Jrâu kan êng êng  ri ko\ geh râng tâm nê. Ti\ng nê, Công ty ký nau kan nsum ngăn đah nu\ih [on lan, geh nau râng uănh bah n’gâng kan tâm nkuăl. Tât rnôk aơ, geh ăp neh tăm prit ho\ tât khay tal 7 hôm, ri păng ho\ luh do hôm. Ho geh nau mbơh bah [on lan mbơh tât công ty gay đă leo njur kơt lah [ao, rse ndrel nti\m kônh wa gay do\ng jêh ri khân păng mra nku\p rnon jêh lôch koh. A[aơ đah nkuăl neh aơ ri kônh wa đăp mpăn ndrel ko\ geh nau ueh ân nkuăl hên”.

Ti\ng nau nchrăp, tâm năm aơ, nkuăl Buôn Đôn mra hun hao tay 50 ha prit Nam Mỹ, nchrăp tât năm 2020 mra pơk hvi tay ndrel đăp mpăn nkuăl tăm prit tâm rnoh 200 ha. Đah nau kan tâm rgop 3 ngih: N’gâng kan-nu\ih [on lan kan lo\ mir- nu\ih ntuh kơl, n’gâng kan mra tât uănh, nu\ih ntuh kơl mra pă kon ntil, nti\m kônh wa nau do\ng ndrel rvăt le\ ân nu\ih tăm, tơm prit Nam Mỹ dôl pơk luh trong hăn mhe mpeh ntil tơm geh roh khlay văng sa ta Buôn Đôn./.

                                                                    Nu\ih rlang: H’Thi