VOV4.M’nông - Tâm ăp năm bah năp nơh, tă bah tiêu hao khlay jêng âk [on lan ta Dak Lak tâm rlong rgâl tăm ntil tơm dja đah mpo\ng rgâl nău rêh. Yơn lah, tât năm aơ, âk rnăk kơt gu\ bah lơ n’hâng u\nh rnôk tiêu nkre mô ju\r geh nkre ju\r du\t thuk tâm 8 năm aơ.

Năm 2014, saơ tiêu khlay bah 160.000-210.000/kg, rnăk wa Trần Thị Tân ta thôn Nam Hoà, xă Dray Bhăng, nkuăl Cư Kuin le\ an rgâl du ha cà phê ranh tăm tiêu. Tât năm 2016, mir tiêu jay wa ntơm play geh 3 tấn, tăch đah rnoh khlay 160 tât 180 rbăn prăk/kg, jêh nku\m prăk mât chăm, rnăk wa Tân geh 200 rkeh prăk.

Năm aơ, le\ tâm năm play ngăn yơn yor trôk nar mô ue\h, săk geh hu\ch âk, le\ du ha geh du tấn n’gul. Mô knu\ng ndr^, đah rnoh tăch a[aơ knu\ng hôm 50 tât 60 rbăn prăk/kg (knu\ng 1/3 nkôp đah rnôk aơ năm bah năp) [ư wa Tân rvê mô g^t ntu\k so\k prăk gay ntuh kơl an năm bah kơi.

He [ư mir lah nu\ih [on lan he u\ch khlay du đêt gay do\ng ntuh kơl an mir tơm tăm nâp nâl lơn, do\ng năp rwa\t tâm rnăk wâl ue\h lơn kơt a[aơ ju\r thuk ngăn he m^n du đêt, nău rêh jêr jo\t lơn.

N'gâng tiêu

Mô knu\ng săk geh đêt, ju\r thuk, rlău 1ha tiêu bah rnăk wâl wa Nông Văn Thắng ta thôn 6, xă Ea Hiu, nkuăl Cư Kuin hôm geh bu tuh, kh^t le\.

Bah 1.000 n’gâng tiêu ue\h jêng jêh rơh mih jo\ du\t năm 2017 le\ jêng êr, ôm reh, kro n’ging rlău n’gul. Rnoh tơm hôm rêh mô tât 7 tạ tiêu grăp. Prăk ntuh kơl bôk năp bơi 100 rkeh a[aơ jêng mbak jâk đah rnăk wâl wa.

Gâp hăn so\k prăk khay jêh ne\ manh s^t rgum nkhu\t tơm, puh le\ gay kơl an mir tiêu yor prăk ntuh kơl du\t âk yơn tât a[aơ mô dơi. Êng năm e gâp pe\ bôk năp geh 2 tạ, năm aơ mpo\ng dơi âk oi yơn jêh rơh mih wâl gâp roh [hia\u.

Ta nkuăl Ea Kar, ngoay tâm âk ntu\k geh rnoh neh tăm tiêu rgum âk ngăn bah n’gor Dak Lak, nu nău tiêu ntưp bu tuh, kh^t âk đo\ng. wa Hồ Tấn Cư, kruanh jrô kan tuch tăm mât rong nkuăl Ea Kar an g^t, knu\ng kơp bah du\t năm 2017 tât a[aơ, lam nkuăl geh 1.500 ha tâm rnoh 5.800 ha tiêu kh^t.

Du\t âk rgum ta ăp nkual neh mô tâm di yơn nu\ih [on lan tăm yor t^ng nău khlay. A[aơ săk geh đêt, rnoh ju\r thuk ndal [ư âk rnăk tâp tâm nău dôih rnon:

Năm 2015-2016 yor tiêu khlay bah 170 tât 180 rbăn/kg, yor r^ nu\ih [on lan sruh tăm tiêu. N’ăp ta ăp nkual neh mô tâm di kơt neh lo\, neh rđung jêng rơh mih têh năm 2016-2017 tiêu kh^t yor bu tuh dak băm nklăp 1.500 ha.

Tiêu Kh^t

T^ng wa Vũ Thị Thanh Bình, Groi chi cục trưởng chi cục tuch tăm n’gor Dak Lak, bôl n’gor le\ ndơ\ an âk trong lah tâm dăp rgum hun hao tiêu nâp nâl bah n’gor tât năm 2020 knu\ng 18.00ha, yơn kơp tât du\t năm 2017 lam n’gor geh nklăp 43.000ha, âk rlău 2 tơ\ nkôp đah dăp rgum.

Nău “Roh săk geh, ju\r thuk” lah nău khlay ma nu\ih tăm tiêu dôl an trok tâm hun hao uh ah, mô geh trong r[o\ng, yor nê, gay tiêu hun hao nâp nâl nău kan tuch tăm n’gor hôm e nt^m kônh wa ntuh kơl mât chăm tiêu ăp nkual dơi dăp rgum, kơt do\ng khoa học kỹ thuật gay n’hao săk geh ueh kah ndơ

Êng nău m^n bah ngih pah kan way kan kơt ăp ntu\k kan mât uănh ngih dak mô tăm tay rnoh neh tiêu le\ kh^t yor bu tuh n’hanh dak băm, ta ăp nkual neh mô tâm di.

 Nkre đă kônh wa [on lan mât n’hanh chăm tiêu ta ăp rnoh neh tâm di ma kônh wa le\ g^t kỹ thuật tăm ta tiêu, ăp rnoh neh ne\ an mât chăm kâp rnoh khlay tiêu đăp mpăn plơ\ tay.

Bôl nău kan tuch tăm mât rong ndơ\ nău nt^m lah, yơn đah nu\ih tăm tiêu khuch bah nău tiêu bu tuh, ju\r thuk hôm e jo\ jông le\ ăp năm bah kơi tay, yor rnôk tiêu mô săk jêng, ju\r thuk, kônh wa [on lan mô geh prăk gay ntuh kơl an năm bah kơi, [ư khuch tât ueh kan n’hanh săk geh.

Yor gay geh prăk ntuh kơl, du đêt rnăk an săch trong mkra manh prăk ngân hàng, kơt ne\, nu\ih [on lan nkre trok prăk kon ngân hàng, nkre rvê kơt rnoh khlay tiêu mô hao ri an khuch le\ bar ntil.

            Nu\ih nchih rblang: Y Sưng Phê Ja