VOV4.M’nông – Ăp năm rlău aơ, tiêu Tây Nguyên mô rlu pơk tăm hvi ndal. Bol ma nhih pah kan dơi kan mbơh njrăng lor mbro mpeh ăp nău tât khuch an tay bah kơi mbra geh, yơn lơn âk ăp n’gor tâm nkual, neh tăm tiêu le\ âk rlău bar tơ\ quy hoạch tât năm 2020, du\t âk tâm nê tăm le\ ma bri rđu\ng, mô tâm di đah ntil tơm tăm dja. Tăm tiêu mô khăch neh djơh ue\h , [on lan le\ geh tăng chrai tâm năm aơ, rnôk Tây Nguyên dôl tât khuch bah rgâl duh nđik trôk nar, mih ntoch jong tâm khay wai. Tâm khay 11 n’hanh 12 năm aơ dơm, hang rbăn ha tơm tiêu ta Tây Nguyên le\ geh kh^t n’hanh ndâp băm dak, ôm reh, tâm nê geh rlău 700 ha ta n’gor Dak Lak. Âk rnăk dôl geh ma nău tu\p rnon yor ntuh kơl âk ir tâm tơm tiêu

            Dak rhoăt geh 2 pơh, mir tiêu rlău 700 n’gâng dôl nchrăp pe\ bah rnăk nô Đào Xuân Hùng, ta thôn 2 A xă Ea Ô, nkuăl Ea Kar roh le\. Nklăp 300 n’gâng kh^t kro rse, n’ha n’hanh play ôm krăk ru\ng le\ ta tơm, băm tâm đah bo\k. Rlău 400 n’gâng hôm e dôl ru\ng n’ha tay, hoănh kh^t mbrơi mbrơi. Ur sai nô Hùng nsrôih joi trong kơl ăp n’gâng hôm e krih dak si khlay prăk, koaih bo\k, chok rbông, yơn ăp nar kh^t tay ăp n’gâng tiêu êng. Nô Hùng an g^t, mpo\ng bah rnăk wâl geh ndơ tăch gay trok rnon [ư mir tiêu aơ, roh le\ [hia\u:

        Nu nău nkre mih, nkre duh kơt aơ tiêu mbra kh^t le\. Lah năm aơ mô geh dak lip kơt ăp năm bah năp, năm aơ rnăk wâl mbra geh nklăp 200-300 rkeh prăk. A[aơ, dak băm kh^t le\ hôm. Tiêu ôm le\ hôm yor mih jo\ ir, dônh mô dơi đo\ng, khuch khat le\ rngôch tiêu rơh aơ bơi 500 rkeh prăk.

        Rdâng trôk nar lơh rơh aơ yor mih dak lip jo\ jông mhe rlău, rnăk wa Phan Thị Sim ta thôn 2 A, xă Ea Sô, nkuăl Ea Kar roh [ia\u 300 n’gâng tiêu dôl tâm năm sa, kơp êng khuch khat hao tât rlău 200 rkeh prăk. Wa Sim an g^t, bah năp đaơ wa saơ tâm xă khuh tăm tiêu jêng rnăk wâl manh prăk tăm bôl neh aơ gu\ ta nkual rđu\ng, êp kơh dak me. Wa Sim an g^t:

      Rnăk wâl tăm đêt sào gay pe\ du\t năm aơ mih âk ir jêng dak lip, tiêu kh^t le\. Bah aơ ju\r bah dâng ri ăp jay kh^t le\, geh jay 300 n’gâng, jay 500 n’gâng, geh jay 700 n’gâng a[aơ mô hôm g^t m^n. tăm tiêu klach êp pe\ ri kh^t, tăm cà phê mô jêng rnôk hu\ch, rnôk hao, tăm tuh mbo ri mô to\ng prăk phân, prăk nar luh.

       T^ng jrô kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao [on lan nkuăl Ea Kar, rnôk bah năp, ăp xă mpeh bah lơ nhâp nar bah nkuăl kơt: Cư Bông, Cư Yang, Ea K’mút, Ea Păl n’hanh Cư Elang geh dak băm yor mih têh jo\ jông [ư nău rêh bah kônh wa du\t jêr jo\t. Êng rnoh neh tơm tiêu, rơh mih têh mhe rlău le\ phah nklăp 200 ha, khuch khat bơi tât 100 rmen prăk. Wa Hà Tấn Cư, Kruanh jrô kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao [on lan nkuăl Ea Kar an g^t, bah năp đaơ nkuăl le\ lah kônh wa mô tăm tiêu ta ăp nkual rđu\ng, neh n’^t. bôl, yor khlay jêng kônh wa khuh tăm jêng nău dăp rgum bah [on lan tih. Tâm nău mih na nao, jo\ jông kơt bah năp, khuch khat têh an nu\ih tâm tiêu lah nău mô dơi dêr. Wa Hà Tấn Cư lah:

         Tơm tiêu ri du\t klach dak, klach băm yơn mô dơi mô to\ng dak. Tâm trong dăp rgum tăm tơm tiêu, nkuăl geh trong nt^m lah an du đêt xă ta nkual rđu\ng kônh wa mô dơi tăm tiêu. Yơn lah, du đêt [on lan saơ khlay khân pơng hôm e tăm êng, rlău rơh dak lip aơ, nu\ih [on lan mơ dơi saơ khlay nău lah bah n’gâng kan.

       T^ng uănh nđôi bah n’gâng kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao [on lan Daklak, lam n’gor geh nklăp 700ha tiêu geh khuch khat hô yor mih dak lip rnôk khay 11 n’hanh 12 mhe rlău. 409 ha tâm ne\ roh le\, khuch khat đêt ngăn rlău 210 rmen prăk. N’gâng kan tuch tăm dôl tâm rgop đah ăp ntu\k nsrôih kơl ăp rnoh neh geh khuch, joi tay rnoh khuch khat, mbơh an UBND n’gor gay kơl an nu\ih [on lan. Ndrel đah ne\, đă kônh wa rgâl rnoh neh tơm tiêu kh^t an tăm ăp ntil tơm êng, mô lah tăch rgâl êng đêt mâp nău khuch lơn. Wa Huỳnh Quốc Thích lah:

       Kônh wa le\ tăm ri uănh m^n tay mir tiêu bah nơm hôm dơi do\ng ăp trong kuih sor gay luh dak ri dơi mât chăm tay an ueh. Ăp nkual rđu\ng ri an rgâl tăm tơm ăp năm gay an pơng đăp mpăn, dơi tăm pih an mât rong ndrôk, tăm ăp ntil mbih ba rho\ an ndơ sa mât rong. Yor a[aơ, nău u\ch đah ndơ sa ndrôk rpu dôl u\ch du\t âk.

            Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja