VOV4.Mnông: Bôl ma mhe lăp ta rơh to\ dak tal 2 an tơm cà phê, yơn [on lan kan lo\ mir âk ntu\k ta Gialai dôl tâm rdâng đah nău kro phang, mô to\ng dak âk. Nău aơ mô dơn [ư jêr an nău pah kan jan sa, n’hao rnoh prăk ntuh kơl ma hôm nha mbra khuch tât nău geh, rnoh cà phê ta du\t yan.

            Le\ 1 pơh aơ, rnăk vâl wa Trần Lệ Xuân 56 năm deh ta thôn Dơ Mó, xã Kông Htok, nkuăl Chư Sê, n’gor Gialai jêr jo\t joi dak to\ an 3 ha cà phê bâh rnăk vâl. Kâp nar măng gay ma dăn dak to\, yơn hôm nha geh 1 ha cà phê mhe tăm bâh wa Xuân le\ kro hoănh âk nar aơ yor mô to\ng dak.

            “Bâh geh ntu dak bâh dăch ne\ yơn rnôk geh, rnôk mô. Bu to\ dak đo\ng, mô geh to\ng an he do\ng ndrel. Dak mô to\ng kơt ne\ r^ hăn dăn [on lan kiau meng. Bu to\ đo\ng jêng lah he dơi to\ ta măng r^ kâp dơm. Cà phê mhe tăm, kro le\ rngôch hôm”.

            Bôl ma geh 2 ntu dak khoan jru 30 met, yơn ăp nar aơ, wa Phạm Hoàng deh năm 1956 ta [on Dơ Mó, xã Kông Htok, nkuăl Chư Sê le\ brêh brơl joi trong mât rêh an cà phê kro đo\ng. wa Hoàng an g^t, kro phang [ư an le\ rngôch 4 ha cà phê bâh wa le\ kro hoănh, âk n’g^ng n’ha le\ kro le\ rngôch. Dôl ntơm rơh hao jêng play nse, nău mô to\ng dak mbra [ư an mir tơm n’huch nău geh play. Nău nsrôih mât kơl mir tơm, wa Hoàng rvăt dak bâh ăp ntu dak  khoan êng, đah rnoh lah 35 rbăn prăk/1 mông bơm. Yor duh phang ma yan aơ rnăk wa roh tay bơi tât 7 rkeh prăk an nău rvăt dak.

            “1 nar, gâp đă bu to\ 12 mông, ăp mông 35 rbăn prăk. To\ lah to\ ta măng gay ma tât nu^h êng đo\ng, 1 ha to\ 2,3 măng. Ăp năm, rnoh duh phang hao âk. Năm aơ duh phang lơn đah năm e”.

            Gialai geh rlău 93 rbăn ha cà phê, tâm ne\, klâp ma 80 rbăn ha dôl lêh play. Rnôk aơ, nu^h tăm cà phê ta Gialai mhe ntơm rơh to\ dak tal 2, yơn lah nău kro phang dôl geh ta âk ntu\k geh đê| nău kan [ư dak bât kơt lah Mang Yang, Đăk Đoa, Chư Sê, Chư Pưh n’hanh Đức Cơ.

            T^ng nău mbơh bâh Thạc sĩ Mai Minh Tuấn, kruanh ntu\k kan kĩ thuật trung tâm khuyến nông n’gor Gialai, nău kro phang năm aơ mbra âk lơn đah ăp năm. Khay wai 2019 hôm nha jo\, nsrôih khoan, ku^h ntu gay ma to\ dak mbra jêr. Gay ma bah nău khuch tât bâh kro phang, ăp nu^h tơm mir an geh do\ng ăp ntrong kan to\ dak mpêt nkrem n’hao nău mât ueh l’^t an neh rnôk to\ dak.

            “ Du\t âk lah ăp ntrong kan n’hao ueh l’^t an neh. Nt^t lah, lôch rnôk to\ dak, r^ an geh nku\m ntu tơm cà phê, tăm tơm si nku\m n’hâm, nching sial. Nău u\ch bâh ăp nău kan aơ lah bah ir geh nău duh bâh măt nar jur ta mir cà phê, bah ir luh dak bah dih.rlău ma ne\, a[aơ, n’gâng kan tuch tăm mât rong geh nău nchrăp mpeh ntrup trong mpêt nkrem dak to\, kơl an rnoh dak to\ đê|, yơn lôch ne\ to\ âk tơ\ r^ mbra pă dak ueh to\ng ăp lơn.

            Nu^h rblang: Thị Đoắt