VOV4.Mnông- Gay ma n’hao nău geh dơi, nău ueh tơm tăm ta du rnoh neh tăm, tâm rnôk dăch aơ, ndrel đah nău nsrôih kơl an bâh n’gâng kan ta ntu\k, âk [on lan kan lo\ mir ta xã Thuận Hà, nkuăl Dak Song, n’gor Dak Nông le\ leo do\ng nău kan mât tăm bum biăp,play kloh ueh đăp mpăn t^ng trong VietGap.

Le\ bên tăm tơm biăp xa lat klôn rlău 8 năm, mô đê| tơ\ rnăk vâl wa Nguyễn Xuân Dương, xã Thuận Hà, nkuăl Dak Song kh^t gâng yor sa lat klôn mô geh jêng, tăch mô khlăy. Wa an g^t, rnăk vâl wa geh rlău 2 ha xa lat klôn. Ăp yan xa lat klôn geh rnoh tăch khlăy, rnăk vâl wa geh rlău 150 rkeh prăk. Yơn lah, yor tăm du ntil xa lat klôn, nkre lah mô g^t nău mât tăm jêng nău geh mô âk, mô jêng, geh ăp năm roh dơm du\t âk. Năm 2019, geh n’gâng kan ta ntu\k nt^m đă pah kan t^ng trong kan Vietgap, wa Nguyễn Xuân Dương le\ nănh joi n’hanh do\ng ta nău pah kan mât tăm bâh nău săch ntil, tăm, mât chăm n’hanh do\ng dak si mât tơm tăm an di nău ntru\nh pah kan jan sa đăp mpăn. Xa lat klôn hun hao jêng, mô nă geh bu tuh, nău geh âk đo\ng.

“ Ntơm nơh [on lan hên pah kan tăm biăp aơ t^ng trong [ư êng, bâh dak si mât tơm tă tât ăp ntil ndơ ê ho\ geh g^t t^ng nău kan mhe. A[aơ an geh rgâl jêng [ư tăm biăp kloh sinh học, nkre đăp mpăn an nău kan, puh dak si mô klach kh^h an nơm, he [ư sinh học tât di nar puh dak si lah hun hao ueh jêng ngăn, oh nô tâm ntu\k kan le\ ton lah an geh tăm biăp an kloh ueh”.

Tâm ban kơt ne\ đo\ng, rnăk vâl Chu Văn Bắc, xã Thuận Hà, nkuăl Dăk Song, le\ dôl ntơm rgâl nău tăm biăp, bum, play t^ng nău mpo\ng VietGap. A[aơ nô le\ geh hun hao tăm tay rlău 3 sào sup lơ nđir t^ng nău kan aơ. Nô le\ tât râng rmôt pah kan tăm biăp kloh ueh, t^ng nău mpo\ng VietGap ta xã Thuận Hà, đah nău u\ch tâm rgop tăm biăp ueh gay ma tăch đah rnoh khlăy.

“ Ta năp nău tăm biăp mô đăp mpăn, kanu\ng kâp ta yan aơ tăch an păng khlăy oi. Ntơm nơh [ư dah tăch êng, gâp mô m^n geh rnoh neh lah d^ng âk [ư du\t âk đo\ng jêng geh yan mô khlăy, roh dơm du\t âk. [ư t^ng trong aơ mpôl hên u\ch lah mpeh nt\k kan, ăp nu^h ntuh kơl nt^m kơl an hên joi ntu\k tăch rgâl đăp mpăn n’hanh âk lơn gay ma hên joi geh tay nău geh bâh tơm biăp.

Nkuăl Dak Song a[aơ geh 1100 ha tơm biăp, du\t âk lah biăp sa n’ha, xa lat klôn, sup lơ, blân srat, blân jong, rgum tăm âk ta ăp xã Thuận Hà, Thuận Hạnh, Nam Bình. Gay ma nău tăm biăp, bum, play an tâm di t^ng nău mpo\ng VietGap, ăp năm ba năp, âk rnăk [on lan ta nkuăl Dak Song le\ joi g^t mpeh nău tăm biăp, bum, play đăp mpăn, bâh nău săch ntil tât tăm, poh phân, so\k do\ng. ndrel đah ne\, n’gâng kan têh ta nkuăl Dak Song le\ mbơh [ư kơl an âk nău kơl mpeh prăk kan, dak si mât tơm tăm,  leo kan ăp rơh nti mpeh khoa học kĩ thuật gay ma nu^h [on lan geh g^t n’hanh do\ng tâm nău kan. Bâh mbơh [ư tâm ban ăp ntrong kan, nu^h [on lan kan lo\ mir geh tay nău g^t vât do\ng ta nău pah kan jan sa t^ng trong đăp mpăn, le\ bôk năp ns^t tay săk rnglăy ueh.

Do\ng công nghệ mhe tâm nău kan tuch tăm nar dôl geh trong r[o\ng  hun hao dăng, mât nâp nău khlay kan tâm nău n’hao săk geh tơm tăm, [oi t^ng luh tơm tăm, bah ir tât khuch bah trôk nar lơh tâm ban kơt rnoh khlay ntu\k tăch rgâl đo\ng. Đah ăp nău dơh ue\h mpeh neh ntu n’hanh trôk nar, nkuâl Dak Song, n’gor Dak Nông, ho\ n’hanh dôl uănh khlay an [ư ăp trong nkra ntru\t nsôr n’hanh pơk hvi trong leo [ư tăm biăp đăp mpăn t^ng di rnoh VietGap, tâm rgop [ư tuch tăm t^ng rêng pă an ntu\k tăch rgâl. Rơh tâm ôp đah wa Trần Ngọc Thuỷ- Groi kruanh jrô kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao [on lan nkuâl Dak Song mbra kloh lơn mpeh nkô| dja.

Ơi wa, mhâm may uănh năl mpeh dơh ue\h hao jêng tăm biăp ta nkuâl mêh?

Wa Trần Ngọc Thuỷ: Tâm bah ri aơ nơh ta nkuâl nu^h [on lan ho\ rgâl tăm ăp ntil tơm biăp đah rnoh hvi. Geh ăp ntil dơh ue\h nê lah trôk nar nđik, neh ntu ue\h jêng. Hôm đah jêr jo\t  an nău tăm biăp bah nkuâl bôk năp lah trong tăch luh, tâl bar lah rnoh hvi neh tăm, nê lah ngoăy tâm ăp nău jêr jo\t bah nkuâl tâm ăp năm rlău aơ.

- Gay [ư bah jêr jo\t dja, r[o\ng tât tăm biăp, play t^ng trong r[o\ng kloh ue\h, nkuâl ho\ ntop kơl [on lan kan lo\ mir mhâm mêh hơi wa?

Wa Trần Ngọc Thuỷ: Tât rnôk dja n’gâng kan ta ntu\k tâm ban kơt ta nkuâl ho\ ntop kơl [on lan kan lo\ mir tâm nău tăm biăp VietGap bôk năp lah mpeh ntil tâl bar lah mbơh nti kỹ thuật tâl pe lah ntop kơl du gâl dak si mât njrăng si tăm, dak si sinh học gay kônh wa do\ng ta ăp mir nt^t leo [ư lor bah mir VietGap. Tâm năm 2018, Jrô kan tuch tăm mât rong tâm ban kơt ntu\k rgum nău kan kỹ thuật ho\ an [ư 5ha biăp kloh ue\h VietGap ri an tât rnôk dja ăp mir tăm biăp do\ng  bôk nău kan VietGap hao jêng ue\h. aơ lah ngoăy tâm ăp trong dơh ue\h tăm biăp ta nkuâl hu\ch bah ir do\ng dak si ndru\ng tâm ban kơt khuch tât n’hâm soan bah nu^h tăm biăp tâl bar đo\ng lah ndơ\ ăp mir tăm biăp kah ue\h đăp mpăn di rêng tât nu^h do\ng sa ta n’gor tâm ban kơt ăp nkual kiău ma đo\ng.

Ơi wa, tâm nău tâm rgop joi trong tăch  ndơ geh [ư gay n’hao săk geh tăm biăp đăp mpăn ri nkuâl Dak Song mhâm geh trong r[o\ng mêh?

Wa Trần Ngọc Thuỷ: Tâm let năp tay ri Jrô kan tuch tăm tâm ban kơt UBND nkuâl ntru\t nsôr ăp kônh wa ta rmôt tăm biăp rdâk njêng du hợp tác xã tăm biăp ndrel đah nkuâl n’hanh ăp nhih pah kan geh tât he joi trong tăch luh ăp ntil biăp I ho\ kơp dơn VietGap gay n’hao săk geh an nu^h [on lan n’hanh rnoh khlay đăp mpăn đo\ng. U|ch ro\ng tâm rgop dơi đah ăp doanh nghiệp ntuh kơl mpeh tăm biăp tâm ban kơt ăp đơn vị rvăt ăp ntil bum biăp ho\ geh kơp dơn ta nkuâl gay ndơ\ luh tăch rgâl têh kơt nkual [on têh Hồ Chí Minh ăp n’gor êng [a [a\ đo\ng.

Ơ, dăn lah ue\h wa!

Nu^h rblang: Thị Đoắt