VOPV4.M’nông: Bol ma tâm yan dôl pe\ lih cà phê, yơn êng đah ăp năm ba năp nê, tâm nkuăl têh n’hanh ăp nkuăl tăm âk ngăn cà phê bah nkuăl Đak Hà, kơt Đak Mar, Hà Mòn…rmôt nu\ih kan tâm ăp ntu\k tât pe\ cà phê mô saơ geh âk ơm. Kan mô to\ng nu\ih hăn pe\ lih cà phê tâm nkuăl [ư jêng nau manh nu\ih pe\ cà phê hao khlay. Năm e rnoh manh pe\ cà phê du tạ knu\ng 70 rbăn, yơn rnôk a[aơ ri nu\ih tơm mir gay trok ntơm 90 tât 95 rbăn n’hanh gay joi ntu\k gu\ ntu\k ngêt sa ân nu\ih pe\ đo\ng.

            Lap lơn âk rnăk êng, dôl geh 14 nu\ih pe\ cà phê du ha n’gul ân rnak vâl, yuh Phạm Thị Nội, ta thôn 1 xã Đak Mar, ngơi:

             ‘Aơ lah ăp nu\ih kan tă bah năm e tât pe\. Mơng đah khân păng hôm ri di\ng tât yan pe\ lah bu tât hăn kan ân rnăk bâl hên,  rnôk nê mư hên pe\ cà phê. Kơt lah năm aơ ri joi nu\ih pe\ ko\ jêr ngăn. A[aơ âk rnăk vâl geh âk ngăn cà phê du\m yơn ko\ mô geh nu\ih hăn pẻ\ ơm”.

            Yan pe\ lih cà phê năm aơ ta xã Đak Mar geh rlau 1.500 ha cà phê. Gay pe\ jêh du ha cà phê đah nau geh nklăp 12 tấn play ri gay u\ch geh 10 nu\ih kan, [ư kan pe\ lih tâm lôch du pơh. Nau aơ nkoch mhâm [ư bol ma geh rlau 530 nu\ih kan tâm n’hanh ba dih n’gor tât tâm nkuăl pe\ lih cà phê le\ ri xã Đak Mar geh tât rnôk mô to\ng nu\ih kan ngăn kơt nê. Tât rnôk aơ nu\ih [on lan tâm xã mhe pe\ geh nklăp 50% rnoh cà phê n’hanh âk ngih ân cà phê du\m ôch mô lah kro êng klơ tơm gay ma kâp nu\ih pe\.

            Wa Phạm Văn Trụ, Kruanh UBND xã Đak Mar ân gi\t nkô| nau mô to\ng nu\ih kan tâm xã kơt aơ:

             ‘Nkô| nau tal bôk năp lah năm aơ ăp n’gor mpeh miền Trung nau pah kan jan sa bah khân păng geh nau hun hao văng sa nơih ueh, yor ri ma mô lăng hăn kan ngai. Tal bar lah du đê| rnoh neh tâm ăp xã êp nê, kơt Đak Rin, Đak Pxi, Đak Long khân păng ko\ tăm cà phê, năm aơ ko\ hăn pe\ cà phê ân rnăk vâl nơm đah âk nau kan êng đo\ng yor ri ma nu\ih hăn kan n’huch âk rđil năm e”

    Gay rklaih dơi nau kan mô to\ng nu\ih pah kan gay ma pe\ 8.300 ha cà phê tâm nkuăl Đak Hà, nu\ih [on lan tâm xã rklaih đah âk nau kan, rgum băl mpôl oh nô tâm rnăk vâl , mô lah băl mpôl tâm ăp nkuăl êng tât kơl. Êp nê n’gâng kan ăp gưl ko\ dôl nsôih tâm rgop nsum đah ăp xã, nkuăl băl leo nu\ih kan ru gay ma kơl pe\ ân cà phê lah geh bu u\ch. Êng nê du đê| rnăk ko\ dôl geh kơl an nu\ih kan pe\ lih cà phê ân nâp nâl, nê lah rmôt tahen dôl pah kan rjo\ jă tâm nkuăl nơm. Lap lah geh 10 nu\ih tahen tât kơl an pe\ lih cà phê, wa Hoàng Ngọc Lự ta Tổ dân phố 1, nkuăl têh Đak Hà, ngơi:

             ‘Gâp geh 3.800 tơm cà phê, tâm ban ma rlau 3 ha. Lah mô geh rmôt tahen hăn kơl an bu [ư nau kan rgo\ jă n’hanh kơl an [on lan ri rnăk vâl  hên a[aơ ko\ mô geh nu\ih ơm”.

            Ndrel đah ăp nau kan rklaih nau kan mô to\ng nu\ih pe\ lih cà phê nkoch ba lơ nê, tâm xã Hà Mòn, nkuăl Đak Hà, Đảng uỷ n’hanh n’gâng kan xã hôm geh nau kan êng êng ân nâp nâl, nê lah ntơm tâm bôk yan, gay nkoch trêng nu\ih [on lan pe\ cà phê jêng âk tơ\, kơt lah ntu\k geh cà phê du\m ri pe\ ta nê, mô dơi ân du\m tât le\ mir gay ma pe\ du tơ\. Ti\ng wa Nguyễn Huy Quốc, Bí thư Đảng uỷ xã Hà Mòn, ngăn lah ân saơ ăp nau kan aơ leo tât nau săk nâp ngăn ân [on lan tăm cà phê:

             ‘Kơt nê ri rnoh geh bah play cà phê đăp mpăn rnoh play du\m gay ndâk njêng nau ntoh lư bah ndơ tuch tăm. Mir cà phê pe\ mbrơi ri geh nau đăp mpăn mô geh pă n’gi\ng, khuch tât yan ba kơi, păng geh dăng.  Ma nau khlay ngăn lah rnoh prăk manh gay ma pe\ nu\ih kan ri ntơm du ha knu\ng 12 tat 15 rkeh, lah kơp le\ rnoh geh cà phê bah lam xã ri du năm lah 15 rmen. Lah kơt nu\ih [on lan [ư ti\ng nau kan pe\ mbrơi n’hanh nchrăp rgâl nu\ih kan nsum ri mra geh mâp tay rnoh prăk manh bu kơt aơ”.

Nu\ih rblang: H’Thi