VOV4.M’nông: Ntuh kơl le\ rnoh prăk 150 rmen prăk n’hanh ho\ 10 năm ndrong, yơn tât a[aơ, nkual [on lan gu\ mhe thuỷ điện Plei Krông ta xã Đăk Long, nkuâl Đăk Hà, n’gor Kon Tum, tâm ban ma bri l^ng dak rngot đo\ng. Bơi 1 n’gul rnoh [on lan mô lăp gu\. Rnoh rnăk ho\ lăp gu\ ri nău rêh jêr jo\t tă bah khoah ăp ntil ndơ do\ng.

            Nkual ntu\k gu\ mhe Đăk Long dơi [ư ta dor yôk dêh, lăp ta n’gul puăn yôk prêh nching kiău ma. Yuh Y Mít ndrel rnăk wâl gu\ rêh ta, tâm trôm jay mon mô ho\ l^r kiău ma lah bar pe mbor cà phê rkeh grơng, srang ngai. Uănh rnăk yuh Y Mít kơt nê  ho\ du\t ue\h ta [on ntrơn ntu\k gu\ mhe hôm yor lơn âk ăp jay wăr kiău ma hôm mpông bo\ng, pih rêp hon mpu\m. Yuh Y Mít an g^t, he lah ngoăy tâm ăp rnăk nsrôih krêp gu\ tay. Ăp rnăk wăr kiău ma ho\ ntrơn du yor mô geh neh tuch tăm n’hanh nău rêh ta aơ mô ăp to\ng ăp ntil.

            “Ta aơ mô to\ng neh tăm ba, [ư mir jêng âk rnăk ho\ ntrơn du hăn joi ntu\k êng gay geh neh tuch tăm hvi lơn. Hôm hăn luh kan an bu ri thuk rlău ntu\k ơm. Dăn đă ngih dak kơl pă an tay neh tuch tăm an kônh wa?

            Trong nchrăp dăp rgum tâm pă ntu\k [on lan gu\ ta xã Đăk Long, dơi {an mât uănh ăp trong nchrăp kan nkuâl Đăk Hà an [ư ntơm bah năm 2009, đah le\ rngôch rnoh ntuh kơl 150 rmen prăk bah tơm prăk ngân sách ngih dak n’hanh du gâl ndơ trok tâm, ntop kơl bah Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Nău u\ch bah trong nchrăp kan lah tâm pă 580ha neh tuch tăm, 110ha neh gu\ n’hanh neh mir, to\ng gay đăp mpăn an 300 rnăk đah 1.500 nu^h mpeh nkual ntrơn du bah n’glău dak bât thuỷ điện Plei Krông. Yơn lah, tât le\ nar ton bah trong nchrăp kan (năm 2015), nău u\ch ndơ\ luh mô ho\ dơi tât, UBND n’gor Kon Tum ân njong tât năm 2018. Yơn an tât a[aơ, hôm geh tay 2 năm đo\ng ho\ hăn rlău, ban mât uănh ho\ do\ng le\ 133 rmen prăk (dah rlău 89% rnoh prăk do\ng nchrăp [ư), yơn dơn tâm pă dơi 126 rnăk gu\ dơm. Tâm nê, dơn geh 60 rnăk gu\ đăp mpăn, 66 rnăk êng [a [a\ hôm plơ\ hăn đah ntu\k gu\ ơm n’hanh ntu\k gu\ mhe đo\ng, ngai tât rlău 20km.

            T^ng wa Kiều Đức Dân, Kruanh UBND xã Đăk Long, ta nkual ntu\k gu\ mhe a[aơ, rnăk I dơi phăt du\t âk neh lah rlău 6 sào neh tuch tăm; rnăk đêt dơn geh 4 sào dơm. Rnoh neh dja dơi tâm pă 2 nkual tâm [ah ngai, jêng nău kan tuch tăm mô dơh ue\h. Dak do\ng sa ta ntu\k [on lan gu\ mô to\ng ăp đo\ng, rnôk ăp rnăk hôm do\ng nsum ntu dak, ăp ntu dak dơn to\ng do\ng tâm khay mih dơm, hôm khay wai ri suăt kro. Wa Kiều Đức Dân an g^t, ndrel đah ăp nău tât mpeh nău rêh wa\ng sa an khuch tay bah kơi, ăp nău khoah tâm ntu\k nchrăp kan an [ư ntu\k gu\ mhe ta xã hôm ntoh tay âk nău tât khuch an tay bah kơi mpeh nău rêh jêng:

            “Ngăn an saơ lah [on lan ta aơ mô geh neh tuch tăm. Nău kan ri geh du\t đêt, jêng rnoh rnăk ach o dăch kêng ach o ăp năm mhe ntoh da dê. Hôm ntoh tay nău khuch djơh tâm nău rêh đo\ng, tă bah mô geh nău kan jêng rgum ngêt ndrănh sa djăr, kâp nơm ndơ bu kơl. {on lan hao ta aơ dơn neh, yơn ôi hăn măng s^t, jêng nău kơt nti bah oh kon lah mô dơi mât. Xã mpôl hên dăn đă ơm [ư lôch jêh trong nchrăp dja gay kơl [on lan đăp mpăn nău rêh.”

            Rnoh prăk do\ng an trong nchrăp kan ho\ do\ng bơi 90%, yơn mô geh du nti nău kan dơi tât rnoh. Tâm nê rnoh [on lan dăp rgum dơi geh 126 rnăk dơm (dah 42% rnoh u\ch tât) n’hanh mô geh du rnăk đăp mpăn ngăn gu\ rêh. Nău u\ch “gu\ rêh đăp mpăn” bah trong nchrăp kan dôl du\t ngai, rnôk dak do\ng ta aơ hôm pah pât tâm n’gul năm, neh tuch tăm dơn to\ng 1/3 tât ¼ rnoh trong nchrăp dơm, nhih jay hôm [ơch rgơm…t^ng wa Hà Tiến, kruanh UBND nkuâl Đăk Hà, gay dơi tât rnoh ndơ\ luh an trong nchrăp kan dja, mô hôm geh du trong êng [a [a\ lah ân geh tay prăk do\ng [ư:

            “Mpeh nkuâl, let năp tay mbra dăn n’gor ntuh kơl du trong nchrăp kan mhe, nthoi tay đah trong nchrăp kan dja, gay geh prăk do\ng, mbrơi mbrơi mbra [ư bah ăp nău nchiăng khan.”

            Rlău 10 năm an [ư, do\ng le\ 133 rmen prăk, trong nchrăp [ư ntu\k gu\ mhe ta xã Đăk Long, nkuâl Đăk Hà,n’gor Kon Tum hôm mô ho\ tât ntu\k. ăp rnăk tâm nkual ntrơn du ntu\k gu\ mhe ta xã Đăk Long hôm ăp nar, ăp khay kâp nơm tâm nău rêh krit jêr ăp ntil, nău nd^ng sa, manh gu\ geh ăp ntu\k./.

Nu^h rblang: Điểu Thân