VOV4.M’nông - Năm 2017 mhe aơ, đah nău njêng ăp dâng sre têh hvi, kônh wa rnoi mpôl đê| Sedang ta bar nkuâl Kon Braih n’hanh Kon Plong bah n’gor Kon Tum geh ndrel tăm mbo tăch an doanh nghiệp mât rong ndrôk. Nău geh ma [on lan ns^t tay rlău âk tơ\ rđ^l đah tăm bum, tăm ba lo\, njêng du nău dơi mhe tâm nău kan tuch tăm ta nkual [on lan rnoi mpôl đê|.

Dơi n’gâng kan [on lan xă đăk Tờ Lùng, nkuăl Kon Braih rgo\ jă, khay 4/2017 rnăk nô A Đế, jay ta [on Kon Vi Vang rgop 2 sào neh ndrel 6 rnăk tâm [on n’hanh 5 rnăk [on Kon Măng Tu [ư ndr^ch lo\ têh 8ha tăm mbo so\k tơm tăch an doanh nghiệp mât rong ndrôk. Knơm nkra njêng ta ndr^ch lo\ têh, prăk do\ng n’hu\ch âk tay dơi doanh nghiệp ntop kơl măy [ư neh, ntil mbo, kỹ thuật tăm n’hanh phân poh jêng anh A Đế n’hanh âk rnăk êng du\t rhơn. Knu\ng jêh 75 nar tăm, yan sreh bôk năp tât đah kônh wa. Bôl săk geh bôk năp mô âk, knu\ng nklăp 30 tấn du ha yơn lah đah rnoh doanh rwa\t 730 prăk/kg ta lo\, du ha nu\ih [on lan geh rlău 21 rkeh prăk. Lah mpeh nău geh bah tăm mbo so\k tơm ta ndr^ch lo\ têh, nô A Đế, an g^t:

Tăm mbo nkôp đah tăm bum, mbo [ư dơh lơn. Đêt nar khay tay kônh wa rgum [ư đo\ng. {ư tâm t^ng, hăn [ư tăm mbo, to\ mbo lah [ư ndrel đo\ng. Tal 2 mbo aơ nkôp đah bum 2 năm mư dơi rôk. Mbo aơ du năm 3 yan săk rnglay âk lơn bum. Du kg mbo ta aơ bu rwa\t ta mir du kg 730 prăk.

G^t saơ tât râng tăm ta ndr^ch lo\ têh geh âk nău ue\h, kơt dơh n’gâng kan [on lan ntuh kơl ndâk njêng trong hăn, rbông dak, dơi doanh nghiệp ntop kơl ntil, kỹ thuật; nkra njêng rgum mât uănh, njrăng n’gang; ndơ [ư tăch an doanh nghiệp tât ta jâng lo\ rwa\t…. Nô A Gung, [on Kon Mong Tu, xă Đăk Tờ Lùng an g^t, a[aơ 98 rnăk tâm [on u\ch râng tăm ta ndr^ch lo\ têh da dê:

Ndr^ch mir têh tăm mbo ta [on Kon Vi Vang xă Đăk Tờ Lùng

Kônh wa g^t saơ ntrong kan tăm mbo du\t geh săk rnglay ns^t tay wa\ng sa, hao nău geh an rnăk wâl. Kônh wa mpo\ng dơi râng ntrong kan.

Tât le\ năm 2017 tâm nkual nu\ih Sêdang ta 2 nkuăl Kon Braih n’hanh Kon Plong bah n’gor Kon Tum le\ jêng âk ndr^ch lo\ têh r^ng bah 7 tât 10ha. N’hêl na nê| an saơ ta ăp xă, kơt Măng Bút, Ngọc Tem, xă Hiếu bah nkuăl Kon Plong; Đăk Tờ Lùng bah nkuăl Kon Braih, săk rnglay wa\ng sa bah nu\ih [on lan dơi geh nău tăm mbo so\k tơm tăch an doanh nghiệp mât rong ndrôk rpu âk lơn nkôp đah tăm ba, tăm bum. Knu\ng u\ch geh du ha an săk geh bah 25-35 tấn tơm, du năm tăm 3 yan nu\ih [on lan geh nklăp 70 rkeh prăk. Aơ lah rnoh geh âk nkôp đah ăp ntil tơm êng ma nu\ih Sêdang dôl tăm, wa Đỗ Xuân Linh, Groi kruanh UBND xă Đăk Tờ Lùng, nkuăl Kon Braih an g^t, ntrong kan ndr^ch lo\ têh dôl wa\ch du\t âk tâm ăp thôn [on bah nu\ih Sêdang:

Jêh sreh djôt s^t âk doanh nghiệp rwa\t an kônh wa, nu\ih [on lan g^t saơ êng n’hanh bu tâm nkoch. Du\t âk rnăk le\ dăn đah UBND xă râng tâm ntrong kan nău nchrăp aơ gay ju\t jăng, ach o ji ngot. Tâm trong nchrăp năm 2018 le\ rngôch rnoh neh nsoih dơm mpôl hên mbra rgo\ jă kônh wa rgum, rgâl neh gay m’hâm [ư ndơ\ ndr^ch lo\ têh tâm [on lan gay bah ne\ bu nta an tâm kơl soan, tâm râp ty hun hao tuch tăm.

Nkô| nău khlay gay nu\ih Sêdang ta n’gor Kon Tum nsrôih ndâk njêng n’hanh ntơm lôch ue\h đah ăp ndr^ch lo\ têh lah nău rgop rjăp đah doanh nghiệp. Nău Công ty tơm dak si n’hanh ndơ sa Măng Đen, n’hanh tât aơ lah âk công ty, doanh nghiệp êng ton rwa\t ndơ jo\ jông, ntop kơl soan [ư neh, ntil, prăk, kỹ thuật kơl nu\ih [on lan đăp mpăn tuch tăm. Bah meng ne\ n’gâng kan le\ [ư ue\h nău [ư tơm mboăt nthoi kơl doanh nghiệp n’hanh nu\ih [on lan mât nău tâm rgop rjăp. Wa Nguyễn Đức Tuy, Groi Kruanh rnâng kan UBND n’gor Kon Tum, an g^t:

Mpôl hên nkoch an kônh wa wât tâm rgop đah rnăk wâl gay jêng rmôt rnăk n’hanh tâm rgop đah doanh nghiệp. {ư ri [ư an geh doanh nghiệp râng gay jêng trong ndơ khlay. Doanh nghiệp ntop kơl bah bôk năp tâm nău ntop kơl ntil, phân poh, ntop kơl kỹ thuât n’hanh mbra [ư ton rwa\t an kônh wa. Aơ lah ntrong kan gâp an lah du\t ue\h. T^ng ne\ dơi jêng rmôt hợp tác xã mô lah HTX gay ndrel đah doanh nghiệp jêng trong ndơ khlay aơ.

Nău nu\ih Sêdang ta âk xă ta 2 nkuăl Kon Braih, Kon Plong bah n’gor Kon Tum tâm năm 2017 mhe rlău le\ jêng geh âk ndr^ch lo\ têh nkre kơl [on lan n’hao nău geh, n’hu\ch ach o nâp nâl nkre mât ue\h nuih n’hâm tâm rnglăp nsum  mpôl bah kônh wa. Bah meng ne\ nkra tay nu nău tuch tăm jêt, chrai, mô geh đah ntil, prăk, kỹ thuật; mô geh săk rnglay, ue\h nâp ndơ. Bah lôch ue\h ntrong kan ndr^ch lo\ têh tăm mbo so\k tơm tăch an doanh nghiệp mât rong ndrôk rpu bah nu\ih Sêdang, n’gor Kon Tum dôl pơk hvi ntrong kan aơ n’hanh mbơh [ư ta du đêt ntrong kan êng, kơt ndr^ch lo\ têh tăm tơm dak si, ba kah…. Aơ kah njoăt hăn khlay tâm nkra njêng lo\ mir bah nu\ih Sêdang lah êng n’hanh bah n’gor Kon Tum lah nsum./.

            Nu\ih nchih rblang: Y Sưng Phê Ja