VOV4.M’nông: T^ng âk nău mbơh, sêt linh chi geh ua\nh kơt lah 1 ntil dak si khlay bâh neh bri kơl an ueh săk soan n’hanh kơl an săm ji. Rđil đah âk ntil sêt êng, sêt linh chi geh nău jêr mât tăm lơn. Tâm nkô| nkoch nar aơ, thạc sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc, nai nti Bộ môn tăm, mât chăm sêt  sa n’hanh sêt dak si, ntuk nti nău kan nkuăl cư Mgar, n’gor Daklak mbra nkoch đah kônh wa n’hanh băl mpôl nău tăm sêt linh chi.

            Ơi nai dak si Nguyễn Thị Bích Ngọc, sêt linh chi mhâm geh nău ueh đah săk soan êh?

            Tâm sêt linh chi bu ua\nh khlay 2 ntil chất ne\ lah Polysaccharid n’hanh Triterpenoid aơ lah bar chất geh m^n uănh na nê| n’hanh geh nău tam rdâng đah ô xty hoá, rdâng đah ung thư, n’hao nău dơi rdâng săk soan, nkre lah mât ueh trong mham jêng păng du\t dơh an ăp mô dăng săk soan. Linh chi geh âk ntil, linh chi gur, linh chi nglang, krăk.

            Ơ, ndr^ gay ma tăm sêt linh chi he mơh ndơ nchrăp?

            Gay ma tăm sêt linh chi he bôk năp an geh mbuh si, mbuh si mhe kloh. Lôch [w\ư kloh mbuh si he an poh vôi, ta aơ he an geh du gâl rhiăng vôi lôch ne\ ndum dak, lôch rnôk đăp mpăn to\ng rnoph l’^t 70% let lơ r^ kơi ntop poh ndơ kah. Lôch kơi ntop ndơ kah ta aơ, he an do\ng lâk nse n’hanh lâk mbo đah rnoh âk bah 5-7%, lôch rnôk lơh ueh mbuh si r^ he tâl ta du\ng, rnoh âk du\ng ntơm bâh 1,2 tât 1,5kg, lôch ne\ he chuh trôm nglăp lôch ne\ kât nâp bôk du\ng n’hanh hăn n’hôl gay ma nkh^t kaman. Ta ntu\k bun geh ndơ n’hôl rvoah êng rnoh duh bâh 90-100 độc C, hôl tâm 12 mông, lôch hôl mbra rdeng du\ng lăp tâm jay ndum lôch du nar mbra [ư tăm kon sêt. Lôch rnôk tăm kon sêt an geh tăm tâm ntu\k n’hu\t sial n’hanh ntu\k mô geh tât nu^h go\ bah ir geh ntưp bu tuh. Lôch rnôk tăm rdeng plơ\ s^t ta jay tơm mât. Lôch klâp 2 pơh r^ ntil sêt le\ ntơm sa mbuh si n’hanh păng mbra sa jur lam, nău way ta aơ klăp 20 nar sêt sa le\ mbuh si lôch rnôk kon sêt sa le\ mbuh si r^ he an rdeng lăp tâm jay păng.

            Ndr^ thạc sĩ mbra nkoch kloh lơn an he ndơ khlay rnoh l’^t duh  n’hanh mbe\ an tâm di gay sêt hao jêng?

            Gay ma tăm lor bôk năp an đăp mpăn rnoh răm rlău 80% let lơ. Rnoh duh nđik tâm jay tăm bâh 24-26 độ C,  jêng lah rnoh nđik dah găp. Mặt nar ta aơ klâp ma 800 lux, jêng lah rnôk he nglăp tâm jay tăm măt nar to\ng an he răk saơ s[ lah dơi. Lôch rnôk nglăp sêt tâm jăy tăm, he an geh mông nar klăp ma 1 pơh gay ma an kon sêt nse đăp mpăn lơn. Lôch rnôk kon sêt nse đăp mpăn hôm r^ he ngăch to\ dak . nău u\ch lah gay ma păng luh tâm ban n’hanh n’hao jêng dak. To\ dak r^ he an to\ ta jâng neh n’hanh ma to\ mbe\ le\ ta ăp du\ng. lôch rnôk to\ r^ sêt mbra hao jêng ngăch n’hanh ma an mât njrăng ueh. Lah duh nđik hao rlău 26 độ C n’hanh rnoh l^t mbe\ ta nâm 80% r^ mbra to\ n’hanh [ư nđik an jay tăm, rnôk mât kon sêt lơi an nu^h, sur ndrôk luh lăp gay ma mât njrăng bah buh tuh.

            Ndr^ mơh rnôk he dơi koh n’hanh rnôk koh mơh ndơ he njrăng hơi thạc sĩ.

             Mông nar tăm klăp ma 3 khay tât rnôk tôr sêt le\ tôr nglang n’hanh du\ng sêt le\ dang le\ hôm r^ he mô hôm to\ dak ta kơ lơ đo\ng ôh ma he an to\ ta jâng neh, nău u\ch to\ tâm jâng neh gay ma tôr sêt hao jêng mbâl tay đo\ng, n’hanh ma mbuh sêt mô hôm geh dak rdu. Lôch rnôk tôr sêt le\ mbâl n’hanh geh rnoh jâk, sêt klâp ma 20gr lah găp hôm, r^ he mbra dơi koh hôm. Lôch koh r^ he mbra koh tay i n’gu tơm n’hanh to\ dak ta jâng neh gay ma nchrăp an sêt rơh 2 luh. Sêt rơh 2 luh jo\ mât klâp ma 1 khay he le\ dơi koh tay hôm.

 Rơh 2 săk geh mô ban âk đah rơh 1, jêng rnoh mât chăm mhâm  [ư he an mât ueh gay ma rơh 1 an rnoh geh  âk n’hanh ma ns^t geh wa\ng sa âk .

            Ơ dah lah ueh thạc sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc.

Nu^h nchih rblang: Thị Đoắt