Mât chăm kao mai an luh kao di nar tết
Thứ năm, 00:00, 25/12/2014


            Ăp nar kêng du\t năm, lah rnôk ăp nu^h tăm kao mai ntơm [ư ăp rêng kan n’gle\ du\t nchrăp an khay tăch kao du\t têh tâm năm- kao Tết. Bol ma kỹ thuật tăm n’hanh mât chăm kao mai êr mô ir jêr, yơn gay an kao mai dang âk, ue\h n’hanh di tâm rnôk Tết ri nu^h tăm ân g^t du đêt nău kan khlay lor bôk năp.

            Lor rnôk [ư an mai êr luh kao, lor bôk năp lah ân mât chăm phâm [ư an tơm hao jêng du\t nđư\r ue\h. Gay an geh kơt nău dja nu^h tăm mai ân do\ng du đêt trong poh phân, to\ dak an tâm di, n’hanh njrăng n’gang tam du đêt tu ndru\ng chuh sa way saơ kalơ tơm mai. Rnoh phân pă an tơm mai êr mô kâp âk, nklăp bah 40 tât 50g NPK/tơm dơm. Ăp khay poh bah 2 tât 3 tơ\.

            Nkre ma way to\ dak an tơm mai hao jêng ue\h n’hanh kơl an păng rhôp sa phân poh ngăch lơn. Khay wai ân way to\ dak an tơm ăp nar, mô lah tâm [ah du nar to\ dak du tơ\, to\ dak tâm n’gu tơm, n’hanh puh n’hu\k lam mpu\m lha. Khay mih lah geh ăp nar duh jong ân to\ dak gay mât to\ng răm an neh đo\ng. Mô dơi to\ dak mbe\ ir tâm kêng măng. Yor kơt nê| dơh [ư an tu ndru\ng ntoh luh n’hanh hao rơ\, tă bah neh tâm măng duh răm hô.

Rlău ma nê, nău mât chăm gay an luh mu\n kao he ân njrăng đo\ng.

T^ng nău mbơh njrăng lor, tâm khay 5-6 âm lịch ân ntơm sreh le\ lha an tơm luh lha mhe, n’hanh do\ng phân poh geh hàm lượng kali đêt gay poh an tơm; tâm [ah 10 nar poh du tơ\, an tât nklăp khay 9 âm lịch ri rlu poh phân. Tât khay 10 âm lịch [ư koh n’ging an luh mpu\m ue\h n’hanh do\ng phân geh hàm lượng kali âk poh tâm tơm gay kơl an tơm dăng, nđư\r ue\h. Tât kêng du\t khay mih, tâm nklăp bôk khay 11 âm lịch tơm mai êr ntơm rgâl nchrăp luh kao. Yor kơt nê| nu^h tăm mai lơi ir poh phân gay bah ir hao jêng lha, nkre ma n’hu\ch mbrơi rnoh dak to\, gay kơl an tơm mai luh kao ue\h lơn.

            Mai êr tâm ban kơt ăp ntil tơm tăm êng [a\ đo\ng, rnôk ăp lha ta n’ging le\ kruanh mbra rgum ăp chất kháng luh kao. Yor kơt nê| u\ch [ư an tơm mai êr luh dang kao di rnôk Tết ri ân sreh lơi le\ rngôch ăp lha kranh. Nău dja [ư kru\l ăp chất kháng luh kao n’hanh kơl an nău luh kao ue\h lơn. T^ng nău ơm g^t kan ngăn ngăn bah âk nu^h ri ân tôch lha tơm mai êr phâm [ư an tât nar 23 khay 12 nju\n ông Táo s^t hao trôk ri mu\n kao ân đang luh ntô nse, ri kao mai mơ dang luh di tâm ăp nar Tết. Aơ lah ndơ [ư du\t khlay, geh tât nău n’glêh an luh dang kao âk mô lah đêt bah tơm mai. Jêng kônh wa ân chăm nar tôch lha phâm an di rnôk. Nău way, lah trôk nar mô rgâl âk tâm khay 12, ri tơm mai êr dơi tôch le\ lha tâm nar bo\ng khay 12 (jêng lah 15/12ÂL) hôm lah trôk nar khay 12 duh hô, mô lah geh sial khôm dăng, ri tơm mai mbra dang ơm. Yor kơt nê| ân tôch lha nkai lơn ntơm bah 2 tât 3 nar. Rlơ\ tay năm I khay mih le\ nkai, trôk nar khay 12 nđik âk, mô lah geh sial rphât, ri tơm mai mbra dang nkai. Jêng nău tôch lha mai ân t^ng [ư bah năp bo\ng khay 12 bar pe nar.

            Lôch rnôk tôch lha, lah mai êr an luh kao jê| n’hanh geh nău dơi luh kao nkai; rnôk dja kônh wa ân nkra ma trong to\ tay dak tâm n’gul nar duh. Ơm ôi ân to\ dak răm gay ma kơl tơm mai lăp sa ăp ndơ sa kah; hôm măng ri ân mpoh ang u\nh gay tơm mai luh dang kao ơm lơn.

Lah nkhêp geh rlơ\ tay, tơm I geh mu\n kao têh n’hanh geh mpơl dang luh ơm, ri ân nkrum jal mô lah bok nđôch lam tơm gay tơm mô lăp u\nh sol ang, nking nchăng ndơ hăn sa bah tơm. To\ dak nđik tâm n’gu tơm gay ăp trong lăp dak bah tơm kruăt tay, bah ir geh nău hao jêng. Rlaư ma nê ân to\ tay phân urê mpli đah nồng độ 1g/4lít dak an tơm luh reh n’hanh lha nse đo\ng, nking nchăng nău luh mu\n kao…[ư mbrơi tay rnôk dang bah kao mai.

Yơn lah geh bar pe ntil ndơ nking kol rnôk luh dang bah kao mai đo\ng. Kơt trôk nar tât ndal [ư mu\n kao “Geh tư\k”, mô u\ch đang luh ntô kao nse, kao mô dơi dang. Mu\n kao geh nđôch n’hanh kh^t kro. Jêng lôch rnôk tôch lha kônh wa ân t^ng groi nđôi nău hao jêng bah mu\n kao. Lah saơ mu\n kao geh nđôch ân lơh bah d^l, ma trong [ư kơt poh ntru\t kao dang ơm. Rlău ma nê, ta n’gul nar duh ăp nar ân puh n’huk dak jo\ 10 tât 15 mn^t gay [ư nđik n’hâm sial, kơl an tơm lăp le\ ndơ sa kah. Ân do\ng tay dak si hao jêng ngăch kơt GA3+ NAA, gay ma ntru\t ntrôl luh dang kao, n’hao dang du rơh.

Uănh nsum, gay [ư an Mai êr dang kao di tâm rnôk Tết, rlău ma nău tôch le\ lha, kônh wa ân njrăng uănh tât du đêt ntil ndơ êng [a [a\ đo\ng, kơt trôk nar, nău hao jêng ir tơm mai, n’hanh lơn lah uănh khlay tât săk mu\n kao. Lah mu\n kao to\ng mông nar têh jêng, geh săk tâm ban kơt tăp đah 2-3 ntô kranh nkrum bah dih ri kônh wa ân tôch lha bah năp Tết 13-14 nar. Hôm rlơ\ tay, mu\n kao mô ho\ hao jêng ăp to\ng, mbra geh săk toch rgay đah 3-4 ntô kranh nkrum bah dih, rnôk nê tôch lha bah năp bo\ng khay 12 bar pe nar, gay mu\n kao geh mông nar răch ôm pu\r.

Nău du\t khlay lah rnôk tơm mai hao jêng tâm ban ri mô dơi to\ dak tâm n’gu tơm, mô lah puh tâm mu\n kao. Yor rnôk dja tơm mai mô hôm lha, jêng nău poh phân mbra dơh [ư an tơm mo\k âl.

Lah t^ng [ư jăp ăp nău nkoch bah lơ nê, kônh wa mbra geh ăp tơm mai êr luh dang kao âk ue\h di tâm rnôk Tết Nguyên đán. Ma kơt nău m^n bah u che he ri nê lah nău nt^t bah nău lap, ue\h lăng tâm năm mhe tât./

                                               

                                                                                    Điểu Thân răk rblang

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC