VOV4.M’nông:Việt Nam lah du dak âk nu^h rnoi mpôl đê|. Tâm 54 rnoi nu^h oh nô, ăp du rnoi nu^h geh êng du ntil nău ngơi he nơm da dê, tâm nê tiếng Việt lah du nău tâm dâl ngơi nsum. Nău mât ndray chữ nchih, nău ngơi bah [on lan nu^h rnoi mpôl đê| lah du nău kan khlay tâm mât ndray săk tơm văn hoá bah ăp rnoi nu^h lah êng n’hanh nsum mpôl ăp rnoi mpôl đê| Việt Nam lah nsum.

Rơh hop tâl 8, Quốc hội tâl XIV ho\ uănh an do\ng Nghị quyết 88 mpeh ntru\nh an [ư Đề án rgum le\ rngôch hun hao wa\ng sa rêh jêng kon nu^h nkual nu^h rnoi mpôl đê| n’hanh mpeh yôk yang lvang năm 2021 - 2030. Tâm nê, lah rjăp nău u\ch dơi mât ndray n’hanh hun hao ăp rnoh khlay, săk tơm văn hoá way ơm ue\h lăng bah ăp nu^h rnoi mpôl đê|. Nău ngơi, chữ nchih lah ngoăy tâm ăp săk tơm bah nău g^t blău. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Nt^m nti, druh ndăm, druh ndăm rchong n’hanh kon se jê| bah Quốc hội Phan Thanh Bình dăn đă:

Mpôl hên dăn đă uănh khlay nt^m nti nău ngơi rnoi mpôl đê|, nt^m nti tơm nai nt^m nu^h rnoi mpôl đê|. Ân geh bôk nău kan nt^m nti nai nt^m lah nu^h rnoi mpôl đê|. Yor a[aơ nai nt^m rnoi mpôl đê| ta nkual [on lan nu^h rnoi mpôl đê| dôl du\t jêr jo\t. Jêng ân kan nsum đah ăp trong nchrăp kan êng [a [a\ geh tât nkô| nău nu^h rnoi mpôl đê|. A[aơ nchah nchrai tâm ăp nău kan ri geh ăp trong nchrăp kan đề án geh tât nu^h rnoi mpôl đê| jêng mpôl hên ân tâm ban u\ch dơn ngoăy tay gay njêng luh du bôk nău kan têh.

A[aơ, [on lan ăp nu^h rnoi mpôl đê| hôm do\ng âk nău ngơi yău tâm dâl ngơi ăp nar đo\ng. Yor kơt nê|, băl mom nu^h rnoi mpôl đê| ho\ mô hôm blău ngơi nău me deh he nơm; [ư jêng roh hêng nău ngơi, chữ nchih bah [on lan nu^h rnoi mpôl đê|. Wa Thông Minh Lợi, nu^h Chăm ta thị trấn Ma Lâm, n’gor Bình Thuận an g^t:

Geh chữ nchih lah nău du\t khlay ngăn. Chữ nchih way hăn ndrel đah nău ngơi. Yơn a[aơ, nău ngơi geh tâm rlu\ rle\ le\. Kơt săk gâp nơm aơ, rnôk ngơi di nău ngơi Chăm kăl e bah he ri dơn g^t nklăp 30% dơm, u\ch nkoch du ntil nău nê nơh jong lơn ri mô hôm geh nău lah ân pơk tay si [u\t.

Ntơm bah âk năm aơ, Đảng n’hanh Ngih dak tâm ban kơt âk n’gor ho\ geh âk trong kơl ntru\t nsôr, mât ndray văn hoá nu^h rnoi mpôl đê|, tâm nê geh uănh khlay tât nău mât ndray nău ngơi, chữ nchih bah [on lan ăp nu^h rnoi mpôl đê|. Điều 7 Luật nt^m nti năm 2005 quy định: Ngih dak nta trong dơh gay nu^h rnoi mpôl đê| dơi nti nău ngơi, chữ nchih bah rnoi nu^h he nơm gay mât ndray n’hanh mpư n’hao săk ntơr văn hoá nu^h rnoi mpôl đê|, kơl kon se  nu^h rnoi mpôl đê| dơh r[ah g^t rnôk gu\ nti tâm nhih nti n’hanh ntu\k nt^m nti êng [a [a\. Đề án mât ndray, hun hao văn hoá ăp nu^h rnoi mpôl đê| Việt Nam tât năm 2020 uănh khlay tât nău rdâk njêng trong kơl n’hanh ntru\t nsôr [on lan ăp nu^h rnoi mpôl đê| do\ng nău ngơi rnoi  nu^h he nơm đo\ng.

Nău mât ndray nău ngơi, chữ nchih bah [on lan nu^h rnoi mpôl đê| dôl geh ăp gưl, ăp n’gâng kan bah trung ương ju\r tât tâm dâng dôl an [ư âk. Yor nău ngơi mô dơn lah du tơm ndơ bah văn hoá, du nău mpơl bah ăp rnoi khlay ro\ng kon nu^h, ma hôm lah ndơ do\ng gay ma njêng n’hanh nđơn trêng ăp săk gui du\t khlay tâm nău rêh văn hoá nuih n’hâm bah du rnoi nu^h.

Ntơm bah năm 2004, n’gor Sơn La ho\ rđău đă gu\ m^n nchih rgum bôk nău kan, si [u\t nt^m nti văn học ta ntu\k n’hanh chữ nchih rnoi Thái an cán bộ, công chức, mpôl tahen công an pah kan ta nkual [on lan nu^h rnoi mpôl đê|. Ta n’gor Bình Thuận, le\ rngôch ăp nhih nti tiểu học an rong 4 tiết ăp pơh nt^m nău ngơi Chăm an kon se nti ntơm bah jrô 1 tât jrô 5. Tât a[aơ, ăp năm nti, n’gor Bình Thuận geh nklăp bah 3-4 rbăn kon se nti tât râng nău ngơi Chăm. Wa Lư Đức Huấn ta nkuâl Bắc Bình an g^t:

Gay mât ndray chữ nchih Chăm, nău du\t khlay lah Ngih dak ân geh trong kơl nt^m nti kơi năp nău g^t blău an nai nt^m. Lơn lah nta trong dơh an ăp nkuâl kan nsum đah kruanh chroh r[u\n gay nt^m nti an [on lan bah ăp jâng ntơm gay nkre mât ndray nău way ơm rnoi nu^h, mât ndray chữ nchih mpeh jo\ jong. Mpôl hên du\t rvê let năp tay mbra geh roh hêng.     

Nơm geh trong ntop kơl di bah Đảng n’hanh Ngih dak, ăp năm rlău aơ nău mât ndray chữ nchih, nău ngơi [on lan nu^h rnoi mpôl đê| dơi an [ư jru hvi tâm du đêt nhih nti phổ thông n’hanh ăp ntu\k kan nt^m nti êng [a [a\ ta nkual [on lan nu^h rnoi mpôl đê|. A[aơ, Radio nău ngơi Việt Nam, Radio [oh rup Việt Nam, ăp radio [oh rup n’hanh [oh ngơi n’gor n’hao âk mông pơk ma nău ngơi nu^h rnoi mpôl đê| kơt: Mông, Dao, Thái, Khmer, Êđê, Jarai, Bahnar, M’nông, Chăm, Sédang, Tày - Nùng, Cơ Tu, K’Ho... Bah meng nê, du đêt nău ngơi nu^h rnoi mpôl đê| ho\ dơi do\ng gay in ăp nău njroh mprơ way ơm, ăp nău nchih rklă mhe; gay nchih rgum ăp từ điển tâm rđ^l bar ntil nău ngơi, ăp si [u\t nkoch nt^t ngữ pháp, ăp si [u\t giáo khoa.

(VOV4)- Nu^h rblang: Điểu Thân